Συνέντευξη με την Σχολική – Εκπαιδευτική Ψυχολόγο Βλάσια Χατζιηωάννου

Γράφει η Ειρήνη Αντωνίου

Με χαρά και τιμή σας παρουσιάζω στη σειρά των άρθρων μας η οποία θα φιλοξενείται σε τακτική βάση στις σελίδες του Larnakaonline, την αγαπημένη μας συνεργάτιδα εκπαιδευτική σχολική ψυχολόγο Βλάσια Χατζηιωάννου.

Μέσα από αυτή τη σειρά των άρθρων, θα έχετε την ευκαιρία να μάθετε τι είναι η σχολική ψυχολόγος, πώς δουλεύει στο πλαίσιο του σχολείου, πώς συνεργάζεται με την υπόλοιπη σχολική κοινότητα και ποιο είναι το μοναδικό του όραμα και η ξεχωριστή πινελιά που προσθέτει στην προαγωγή και στην οικοδόμηση μιας θετικής, ορθολογικής και ολιστικής μάθησης για όλους ανεξαιρέτως. Η σειρά των άρθρων θα περιλαμβάνει μια σειρά από τρόπους, μεθόδους, τεχνικές και στρατηγικές τις οποίες αξιοποιεί ο σχολικός ψυχολόγος σε συνεργασία με όλη τη σχολική κοινότητα για την προαγωγή της μάθησης και της ψυχικής υγείας στο σχολικό πλαίσιο.

Πάμε μαζί να γνωρίσουμε την Βλάσια Χατζιηωάννου

Ονομάζομαι Βλάσια Χατζηιωάννου, εγγεγραμμένη Σχολική/ Εκπαιδευτική ψυχολόγος. Απέκτησα το πτυχίο Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Uclan Cyprus και το μάστερ Σχολικής/ Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας με διάκριση. Κατά την διάρκεια της πρακτικής μου άσκησης παρείχα υπηρεσίες Συμβουλευτικής και Αξιολόγησης σε παιδιά, εφήβους και γονείς, σε διάφορες δομές της Λάρνακας, όπως Συμβούλια Κοινωνικής Ευημερίας, νηπιαγωγεία και σε σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Τώρα εργάζομαι ως ψυχολόγος και λειτουργός στο Δικαίωμα Ελπίδας- Κέντρο Ημέρας για άτομα με νοητική αναπηρία και είμαι υπεύθυνη για την φροντίδα, τη δημιουργική απασχόληση και τη μαθησιακή ανάπτυξη των εξυπηρετούμενων. Παράλληλα, διατηρώ το γραφείο μου ως Σχολική/ Εκπαιδευτική Ψυχολόγος στην Λάρνακα, όπου παρέχω Συμβουλευτικές υπηρεσίες σε παιδιά, εφήβους και γονείς, Ατομική στήριξη, Ψυχολογική αξιολόγηση και διοργάνωση Βιωματικών εργαστηρίων.

Κατά τη διάρκεια της επαγγελματικής μου πορείας, έχω διεξάγει διάφορα εκπαιδευτικά σεμινάρια σε γονείς, εκπαιδευτικούς και μαθητές όπως: Προετοιμασία σχολικών εξετάσεων και ανακούφιση από το άγχος, Εγώ, τα όρια μου και η οικογένειά μου, Πώς να θέσετε όρια, Ενίσχυση της αυτοεκτίμησής μου, Βιωματικό εργαστήρι για την αποδοχή της ποικιλομορφίας, Ψυχοεκπαιδευτικό εργαστήρι για το κάπνισμα και τους έφηβους και διάφορα άλλα σε συνεργασίες με Δήμους και σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

Για κάθε ενδιαφερόμενο, το γραφείο μου βρίσκεται στην Λάρνακα και μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου στο τηλ. 99281141 ή στο email [email protected]

Ένα αρκετά δύσκολο επάγγελμα. Για να το επιλέξεις φαντάζομαι ο πρώτος λόγος πρέπει να αγαπάς και τα παιδιά έτσι;

«Κάθε άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να προσφέρει στη κοινωνία με τον δικό του τρόπο. Εγώ επέλεξα το επάγγελμα του ψυχολόγου με ειδικότητα τα παιδιά. Θεωρώ ότι είναι κάτι που με αντιπροσωπεύει και με λαχτάρα και υπομονή προσδοκώ να βοηθήσω κάθε εξυπηρετούμενο. Εννοείται, ότι υπάρχουν δυσκολίες, όπως και σε κάθε επάγγελμα. Προσωπικά όμως μιλώντας, θα έλεγα ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζω είναι κυρίως εσωτερικές. Δηλαδή, παλεύω αρκετές φορές με το άγχος και την αγωνία ότι δίνω το καλύτερο που μπορώ. Γιατί αυτός είναι ο σκοπός μου, να εξυπηρετήσω με σεβασμό, υπομονή και να προσφέρω ότι καλύτερο».

Ο ρόλος του σχολικού ψυχολόγου στα σχολεία; ποιος είναι; Για να καταλάβουμε και εμείς τι κάνει ένας ψυχολόγος μπαίνοντας σε ένα σχολείο.

«Ένας Σχολικός Ψυχολόγος προωθεί ένα περιβάλλον, εκπαιδευτικά λειτουργικό και ψυχολογικά υγιές μέσα από διάφορα προγράμματα βασισμένα στην πρόληψη ή αντιμετώπιση προβλημάτων, ενισχύοντας επίσης, την αυτονομία και τη βέλτιστη μάθηση.

Πιο συγκεκριμένα, οι σχολικοί ψυχολόγοι μέσα από το μεταπτυχιακό τους επίπεδο, ως επιστήμονες πεδίου, έχουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες να αξιολογούν μαθησιακές και συμπεριφορικές δυσκολίες, να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν προγράμματα πρόληψης και παρέμβασης. Συνεργάζονται με τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς με στόχο τη βελτίωση της μαθησιακής πορείας των μαθητών αλλά και την προαγωγή της συναισθηματικής και κοινωνικής ανάπτυξης τους.

Εγώ επειδή κυρίως ιδιωτεύω, στα σχολεία συνεισφέρω με σεμινάρια, διαλέξεις και με βιωματικά εργαστήρια που αφορούν αναγνώριση συναισθημάτων και ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας των μαθητών. Παρόλα αυτά, το απόγευμα υπάρχουν αρκετοί γονείς με ανησυχίες, μαθητές με μαθησιακές και συναισθηματικές δυσκολίες που προβαίνουν σε ιδιωτικό γραφείο, αφού δυστυχώς είναι πολλοί λίγοι οι Σχολικοί ψυχολόγοι στα σχολεία. Παρέχω συμβουλευτική σε γονείς για καλύτερη κατανόηση της ανάπτυξης και κατανόησης των δυσκολιών του παιδιού τους. Ψυχομετρική αξιολόγηση για μαθησιακές δυσκολίες και παρεμβάσεις στα παιδιά για βελτίωση κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων και ενίσχυση θετικών συμπεριφορών».

Βλάσια μου, δουλεύεις σε Κέντρο Ημέρας για άτομα με νοητική αναπηρία, μίλησε μας λίγο για το κέντρο.

«Το «Δικαίωμα Ελπίδας» κέντρο ενηλίκων ΑμεΑ στεγάζεται στην Λάρνακα και φιλοξενεί εξυπηρετούμενους με νοητική αναπηρία άνω των 21 χρόνων. Το «Δικαίωμα Ελπίδας» δημιουργήθηκε από πρωτοβουλία γονέων που έχουν παιδιά με αναπηρίες, που ουσιαστικά ανησυχούσαν για τη μετέπειτα εκπαιδευτική μετάβαση των παιδιών τους, αφού όταν αποφοιτούν από τα Ειδικά σχολεία δυσκολεύονται να βρουν δομή να φιλοξενεί άτομα με αναπηρίες. Έτσι, δημιουργήθηκε το κέντρο ενηλίκων, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που στηρίζεται από τις εισφορές και την ανιδιοτελή αγάπη του κόσμου. Γιατί πραγματικά, είναι ένα κέντρο φιλόξενο και αγαπητό στον κόσμο και έχει τις πόρτες του ανοιχτές για όποιον επιθυμεί να το επισκεφθεί».

Πώς είναι να δουλεύεις εκεί στο Κέντρο με τα παιδιά είναι ευχάριστο το κλίμα ή επικοινωνία ή αντιμετωπίζεται δυσκολίες;

«Το να δουλεύεις σε ένα κέντρο ημέρας για άτομα με αναπηρίες δεν είναι πάντα εύκολο και πραγματικά πιστεύω ότι για να είσαι σε ένα τέτοιο κέντρο πρέπει πραγματικά να μπορείς να τσαλακώνεσαι. Να ξεχνάς οποιεσδήποτε δικές σου ανησυχίες και να πηγαίνεις στον χώρο εργασίας σου με ένα χαμόγελο. Η αλήθεια να λέγεται ότι πρόβλημα και να έχεις με το που θα αντικρίσεις το πλατύ τους χαμόγελο, την ζεστασιά τους τα ξεχνάς όλα. Επιθυμείς να είσαι μαζί τους και να περνάς ώρες μαζί τους. Εκεί μαθαίνεις την αγνότητα του δικού τους κόσμου, πραγματικά το λέω και το εννοώ με όλη μου την καρδιά».

Τι κάνετε εκεί ακριβώς και ποιος είναι ο στόχος;

«Στόχος να ενταχθούν στην κοινωνία με σεβασμό και αξιοπρέπεια. Επιθυμούμε να συνεισφέρουν με τον δικό τους μαγικό τρόπο το δικό τους λιθαράκι στην κοινωνία. Έτσι, πρόσφατα διοργανώσαμε με αρκετή επιτυχία μία φιλανθρωπική εκδήλωση στην Λάρνακά μας, με αφορμή την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας αντικρίζοντας άτομα με νοητική αναπηρία. Ο τίτλος της εκδήλωσης μας ήταν «Ας γνωριστούμε. Όλοι ίδιοι. Όλοι διαφορετικοί». Αποδοχή από τον κόσμο υπάρχει στις μέρες μας να λεμέ την αλήθεια, οπόταν εμείς στοχεύαμε και στοχεύουμε την εμπλοκή της κοινωνίας με άτομα με νοητική αναπηρία. Να μπορεί ο κάθε πολίτης να συνεργαστεί μαζί τους, να μάθει τι μπορούν να προσφέρουν, να γίνουν φίλοι μαζί τους, χωρίς το αίσθημα του «σε λυπάμαι».

Σχολικός εκφοβισμός τα τελευταία χρόνια έχει πάρει μεγάλες και ανησυχητικές διαστάσεις;

«Πράγματι, φαίνεται ότι υπάρχει μια σημαντική αύξηση στα περιστατικά του σχολικού εκφοβισμού. Το φαινόμενο του εκφοβισμού είναι αρκετά πολύπλοκο και σύνθετο, πέραν από τα ατομικά χαρακτηριστικά κάθε παιδιού, η πράξη και η συμπεριφορά, ενδέχεται να επηρεάζεται και από τους οικογενειακούς αλλά και κοινωνικούς παράγοντες. Όπως βία στην οικογένεια, οικονομική αστάθεια, πολλές ώρες ενασχόλησης βίαιων βιντεοπαιχνιδιών, αρκετές ώρες σε μη ελεγχόμενα βίντεο στο διαδίκτυο, σίγουρα ωθούν τα παιδιά να θέλουν να ξεσπάσουν και να μιμηθούν αυτές τις πράξεις που βλέπουν ή αισθάνονται.

Δυστυχώς ο σχολικός εκφοβισμός φαίνεται να εμφανίζεται και σε μικρότερες ηλικίες και όχι μόνο στους έφηβους. Είναι μια επιθετική συμπεριφορά που εκδηλώνεται συστηματικά σε ένα παιδί από ένα ή περισσότερα παιδιά. Σκοπός λοιπόν των «νταήδων» είναι να προκαλέσουν σωματικό και ψυχικό πόνο και να επιβάλουν την δύναμη τους αδιαφορώντας εντελώς για τις συνέπειες που υφίστανται τα θύματά τους».

Πώς επηρεάζονται τα παιδιά θύματα;

«Άτομα που πέφτουν θύματα εκφοβισμού, συνήθως υποφέρουν από έντονο άγχος, έχουν πτώση στις σχολικές τους επιδόσεις, εμφανίζουν ψυχοσωματικά συμπτώματα όπως πονοκέφαλους, στομαχόπονους κλπ., διαταραχές στον ύπνο τους, κατάθλιψη και κάποιες φορές και πιο έντονα και επικίνδυνα συναισθήματα και σκέψεις».

Τι συστήνεται στους εκπαιδευτικούς και πως μπορεί ένας σχολικός ψυχολόγος να βοηθήσει σε θέματα εκφοβισμού;

«Η στάση των εκπαιδευτικών και του σχολείου στα θέματα του εκφοβισμού και της βίας πρέπει να γίνονται γνωστά στους μαθητές από την αρχή της σχολικής χρονιάς, το σχολείο είναι κατά οποιασδήποτε βίαιής συμπεριφοράς και θα προβαίνει σε αυστηρή ποινή. Οι εκπαιδευτικοί σημαντικό είναι να προωθούν κλίμα εμπιστοσύνης και ασφάλειας προς τους μαθητές τους, ανά πάσα στιγμή εάν αισθανθούν οποιαδήποτε ανασφάλεια να προβούν σε αυτούς».

Σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, ένας σχολικός ψυχολόγος μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και στην παρέμβαση του εκφοβισμού. Μέσα από βιωματικά εργαστήρια, οι μαθητές να εκπαιδευτούν σε δεξιότητες συνεργασίας, επίλυσης διαφωνιών με θετικό τρόπο αλλά και ανάπτυξη αυτοεκτίμησης καθώς και της εν συναίσθησης”.

Και κλείνοντας την κουβέντα μας, τι συμβουλές μπορούμε να δώσουμε στους γονείς;

“Η επικοινωνία στην οικογένεια είναι το Α και το Ω. Γονείς φροντίστε να έχετε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με τα παιδιά σας. Να νιώθουν ασφάλεια ότι μπορούν να σας πουν τα πάντα χωρίς να φοβούνται. Να είστε παραδείγματα και να τους δείχνετε ότι η βία, σε κάθε της μορφή, είναι ανεπίτρεπτη, τόσο να την ασκείς αλλά και όσο να τη δέχεσαι. Δίνουμε στα παιδιά εφόδια να αναπτύξουν κοινωνικές δεξιότητες και θετικές συμπεριφορές. Τι είναι επιτρεπτό και τι όχι. Επίσης, σημαντικό, να μαθαίνουν στα παιδιά να υπερασπίζονται τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους. Να μην δείχνουν αδιαφορία στα πειράγματα, να διεκδικούν το δίκαιο, με συζήτηση και να ζητάνε βοήθεια μόλις την χρειαστούν”.