Γράφει ο Χρυσοβαλάντης Λουκά
Κάθε χρόνο την 1 Οκτωβρίου εορτάζουμε την ανεξαρτησία της Κύπρου. Μια μέρα με πολλαπλά μηνύματά και ποικίλους αποδέκτες. Ανασκάπτοντας το χρονοντούλαπο της Κυπριακής Ιστορίας, όντας ιστορικός, η οδυνηρή διαπίστωση της σημερινής κατάστασης οφείλεται κατά κύριο λόγο στην έλλειψη πολιτικής διορατικότητάς. Κοιτάζοντας το παρελθόν….το παρόν…και την αβεβαιότητα του μέλλοντος δυστυχώς δεν βρισκόμαστε σε καλά χέρια.
Αν ξεκινήσουμε από το καλοκαίρι του Ιουνίου 1958 όπου η τουρκοκυπριακή TMT διαδέχθηκε την μετριοπαθή Volkan και την τοποθέτηση βομβάς στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών του Τουρκικού Προξενείου της Λευκωσίας από τους τελευταίους, θα κατανοήσουμε ευκολά ότι το συμβάν αυτό αποτέλεσε ορόσημο για το τι θα επακολουθούσε τα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα η TMT δημιουργήθηκε ως αντίβαρο στην Ε.Ο.Κ.Α και στο αίτημα της για ένωση με την Ελλάδα. Η βομβά ήταν μια προβοκάτσια όπως αποδείχθηκε αργότερα διότι επέρριψαν την ευθύνη στην Ε.Ο.Κ.Α πράγμα το οποίο δεν ευσταθούσε. Στόχος της Τ.M.T ήταν να σπείρει την διχόνοια μεταξύ των δυο κοινοτήτων με απώτερο στόχο την διχοτόμηση προβάλλοντας ότι οι δυο κοινότητες δεν μπορούν να ζήσουν ειρηνικά. Το κυρίαρχο σύνθημα των Τουρκοκυπρίων στις εκδηλώσεις μίσους που ακολουθήσαν ήταν Διχοτόμηση ή θάνατος. Ένα σύνθημα καθόλου τυχαίο….αν λάβουμε υπόψη την τωρινή κατάσταση πραγμάτων. Ακολούθως μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 λαμβάνει χώρα η τούρκικη ανταρσία του 1963-1964 με αφορμή τα 13 σημεία Μακαρίου για τροποποίηση του συντάγματος και γεννάται μια νέα περίοδος διαμάχης, οι λεγόμενες διακοινοτικές ταραχές. Τα επακόλουθα επεισόδια μεταξύ των 2 κοινοτήτων αποτέλεσαν την πρώτη αποσχιστική απόπειρα των Τουρκοκύπριων. Το 1964 λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα τα επεισόδια στην περιοχή Τηλλυρίας…στην τοποθεσία κόκκινα και η τούρκικη αεροπορία για πρώτη φορά επεμβαίνει μερικώς στρατιωτικά στην Κύπρο αφήνοντας πίσω της νεκρούς. Η συνέχεια των επεισοδίων και η προσπάθεια κατάλυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους Τουρκοκύπριους συνεχίστηκε με τα γεγονότα της Κοφίνου το 1967 που είχε ως συνέπεια την ανάκληση της ελληνικής μεραρχίας από την Κύπρο αποδυναμώνοντας την άμυνα του νησιού.
Πηγαίνοντας ακόμη πιο πίσω στον αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α ο οποίος αποτέλεσε μεγαλειώδες κεφάλαιο στην ιστορία του Κυπριακού Ελληνισμού η ένωση με την Ελλάδα αποδείχθηκε μοιραία για την μικρή μας Κύπρο. Η αυταπάρνηση των αγωνιστών είναι αδιαμφησβήτητή και η προσφορά τους ανεκτίμητη. Αλλά ο στόχος για τον οποίο πολέμησαν δεν επιτεύχθηκε. Εντούτοις ο ηρωικός αυτός αγώνας προσέφερε στην Κύπρο την ανεξαρτησία της η οποία έπρεπε να διαφυλαχθεί ως κόρην οφθαλμού αν δούμε τα οικτρά αποτελέσματα που επικρατούν σήμερα.
Ωστόσο ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ακόμη και μετά την ανεξαρτησία της Κύπρου το 1960 συνέχισε να μιλά για Ένωση με την Ελλάδα. Στις πρώτες εκλογές του 1959 όσο και στις δεύτερες εκλογές του 1968 υποστηρίχθηκε από την πλειοψηφία των αγωνιστών της Ε.Ο.Κ.Α και το πατριωτικό μέτωπο του Γλαύκου Κληρίδη. Το ζήτημα της Ένωσης με την Ελλάδα ήταν το κυρίαρχο θέμα που απασχολούσε την κυπριακή κοινωνία.
Γιατί όμως δεν υπήρχε πολιτική διορατικότητα;
H ιδέα της Ένωσης μετά την ανακήρυξη της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ανεξάρτητου κράτους με τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου το 1959 αποτέλεσε παρελθόν για τον Κυπριακό Ελληνισμό. Η Ένωση με την Ελλάδα ποτέ δεν ήταν εφικτή. Στις 28 Ιουλίου ο υφυπουργός αποικιών Χένρι Χόπκινσον εκστόμισε στη βρετανική βουλή το περιβόητο <<ουδέποτε>>. Συγκεκριμένα είπε: «Υπάρχουν ορισμένα εδάφη εις την Κοινοπολιτείαν, τα οποία λόγω των ειδικωτέρων συνθηκών, υπό τας οποίας ευρίσκονται, ουδέποτε δύνανται να αναμένουν ότι θα αποκτήσουν πλήρη ανεξαρτησίαν….αναφερόμενος στην Κύπρο. Αυτό μας στοιχειώνει μέχρι σήμερα…
Όλα αυτά τα γεγονότα σε συνδυασμό με την αποσχιστική προσπάθεια των Τουρκοκυπρίων…. Αποτέλεσαν την ταφόπλακα της νεοσύστατης Κυπριακής Δημοκρατίας μετατρέποντας την ανεξαρτησία σε ισορροπία τρόμου. Κοιτάζοντας την ιστορία από το 1955 μέχρι το 1967… μπορεί εύκολα κάποιος να διαπιστώσει ότι η ανεξαρτησία της Κύπρου δεν πιστώθηκε ή καλύτερα κανείς δεν πίστεψε σε αυτή. Αυτή την ανεξαρτησία διαχρονικά οι πολίτικες ηγεσίες του τόπου μας επικαλούνται κατά κόρον…ότι πρέπει να την προσέχουμε ως το ύψιστο επίτευγμα του Κυπριακού Ελληνισμού.
Η χαριστική βολή στην Κυπριακή Δημοκρατία δόθηκε με το προδοτικό πραξικόπημα του 1974 από την χούντα των Αθηνών και με την βοήθεια φυσικά εκ των έσω. Έναν έγκλημα για το οποίο κανένας ποτέ δεν τιμωρήθηκε. Προσφυγοποιήθηκε σχεδόν το ένα τρίτο του ελληνισμού της Κύπρου μέσα στην ίδια την πατρίδα. Ας μην αναφέρουμε τους σκοτωμένους και άλλους τόσους αγνοούμενους. Η Τουρκία προφασιζόμενη το πραξικόπημα εισέβαλε στην Κύπρο όντας εγγυήτρια δύναμη και εγκαθίδρυσε το απαράδεκτο status quo που βιώνουμε μέχρι σήμερα. Οι ευλογίες της Αμερικής και ο ρόλος του τότε Υπουργού Εξωτερικών Χενρυ Κισινγκερ ήταν καθοριστικός για την τροπή που πήραν τα πράγματα. Πίστευε ότι η Τουρκία είναι πιο σημαντικός σύμμαχος των Η.Π.Α από την Ελλάδα και αυτό αποκαλύφτηκε σε εμπιστευτικά έγγραφα του βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών και του Αμερικάνικου Λευκού οίκου.
Μετά την εισβολή του 1974 το Κυπριακό πέρασε σε μια νέα βάση λύσης την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου Μακαρίου-Ντενκτάς το 1977. Ήταν μια λύση αποδεκτή που υιοθετήθηκε τόσο από τα ψηφίσματα του οργανισμού Ηνωμένων εθνών όσο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δυστυχώς φροντίσαμε να θάψουμε και αυτή την ελπίδα. Είναι γνωστό ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος σε συνέντευξη στην εφημερίδα Πολίτη ανέφερε ότι πρώην πρόεδρός της Κυπριακής Δημοκρατίας προέκρινε τα δυο κράτη. Και έξαφνα η Τουρκία αποκήρυξε οριστικά την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και η μόνη λύση που συζήτα είναι τα δυο κράτη.
Η τραγική πραγματικότητα είναι ότι διαχρονικά οι πολιτικές ηγεσίες αυτού του τόπου ποτέ δεν είπαν την αλήθεια στον απλό λαό. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος όταν συνειδητοποίησε ότι δεν είναι εφικτή η Ένωση με την Ελλάδα ….ήταν πλέον αργά. Η Ελλάδα πληγωμένη από μια σειρά γεγονότων ξεκινώντας από τον Β παγκόσμιο πόλεμο(1941-1945} και μετά τον εμφύλιο του 1946-1949 δεν μπόρεσε να σταθεί πολιτικά στα πόδια της εξού και το καθεστώς της Χούντας (1967-1974). Η γνωστή φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή <<Η Κύπρος κείται μακράν>> ήταν μια ειλικρινή τοποθέτηση διότι η Ελλάδα αν έμπαινε σε πόλεμο με την Τουρκία κινδύνευε να χάσει και δικά της εδάφη. Ο λαός της Κύπρου και ειδικά της εποχής εκείνης ανδρώθηκε με την ιδέα της Ένωσης. Οι Τουρκοκύπριοι από την άλλη βρίσκονται στο νησί από το 1571, όντας Κύπριοι, και μια ισχυρή μειονότητα. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι ούτε εμείς ούτε εκείνοι πιστέψαμε ποτέ ότι μπορούμε να συνυπάρξουμε ειρηνικά σε αυτό το νησί. Εκείνη όμως βγήκαν κερδισμένοι εν αντίθεση με εμάς.
Η ιδανική και η σωστή λύση είναι η απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών μας. Η εφικτή λύση με τα δεδομένα που επικρατούν σήμερα είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία άλλα και αυτή τουλάχιστον για την Τουρκοκυπριακή πλευρά αποτελεί παρελθόν. Ωσότου εκεί έξω υπάρχουν προσφυγικοί συνοικισμοί…ωσότου εκεί έξω υπάρχουν μάνες που περιμένουν τους δικούς τους να επιστρέψουν είμαστε υπόλογοι σε αυτούς τους ανθρώπους να προσπαθήσουμε μέχρι τέλους. Η ελπίδα όμως παραμένει ζωντανή διότι ο Ελληνισμός δια μέσου της ιστορίας του απέδειξε ότι μπορεί να κάνει θαύματα. Η πραγματικότητα όμως σήμερα είναι ότι είμαστε Ελεύθεροι- Πολιορκημένοι μέσα στην ίδια μας την πατρίδα….
