ΚΥΠΡΟΣ: 16,7% του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχιας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό

Με βάση τα αποτελέσματα της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2023, με έτος αναφοράς εισοδήματος το 2022, 16,7% του πληθυσμού ή 153.000 άτομα βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχιας ή σε κοινωνικό αποκλεισμό (δείκτης AROPE, ο κύριος δείκτης παρακολούθησης του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2030 για τη φτώχια και τον κοινωνικό αποκλεισμό). Πιο συγκεκριμένα, 16,7% του πληθυσμού ζούσε σε νοικοκυριά με διαθέσιμο εισόδημα κάτω από το όριο της φτώχιας ή ζούσε σε νοικοκυριά με σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση ή ζούσε σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλό δείκτη έντασης εργασίας.

Ο δείκτης για το 2023 παρέμεινε στα ίδια επίπεδα σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά που ήταν επίσης στο 16,7%. Επομένως, ο δείκτης παρέμεινε αμετάβλητος το 2023, μετά τη συνεχή πτωτική πορεία των τελευταίων χρόνων. Παρόλο που η βελτίωση των τελευταίων χρόνων αντικατοπτρίζεται και στα δύο φύλα, εντούτοις διαχρονικά οι γυναίκες διατηρούνται σε δυσμενέστερη θέση έναντι των αντρών. Κατά το 2023, ο εν λόγω δείκτης για τις γυναίκες ήταν στο 18,1%, ενώ για τους άντρες στο 15,3% Το Διάγραμμα 1 παρουσιάζει την εξέλιξη του δείκτη (AROPE) από το 2015 μέχρι και το 2023.

Στο Διάγραμμα 2 παρουσιάζονται ξεχωριστά τα αποτελέσματα που αφορούν στους 3 επιμέρους δείκτες που συνθέτουν τον δείκτη κινδύνου φτώχιας ή κοινωνικού αποκλεισμού (κίνδυνος φτώχιας, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, πολύ χαμηλή ένταση εργασίας). Από το διάγραμμα παρατηρείται ότι ο δείκτης για τη σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση μειώθηκε κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες (από 2,7% το 2022, σε 2,4% το 2023), ο δείκτης κινδύνου φτώχιας παρέμεινε στα ίδια ακριβώς επίπεδα (13,9%) και ο δείκτης για το ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας παρουσίασε αύξηση 0,3 ποσοστιαίες μονάδες (από 4,1% το 2022 σε 4,4% το 2023). Τα στοιχεία αυτά είχαν ως αποτέλεσμα ο δείκτης κινδύνου φτώχιας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2023 να παραμείνει σταθερός (16,7%) (περισσότερες επεξηγήσεις στις μεθοδολογικές πληροφορίες).

Κίνδυνος Φτώχιας (AROP)

Το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχιας, δηλαδή το διαθέσιμο εισόδημα του βρισκόταν κάτω από το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχιας, κατά το 2023 ανήλθε στο 13,9% ή 128.000 άτομα, παραμένοντας στα ίδια ακριβώς επίπεδα με το 2022 (13,9%). Το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχιας, το οποίο ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, υπολογίστηκε το 2023 στα €11.324 για νοικοκυριά ενός ατόμου και σε €23.780 για νοικοκυριά με δυο ενήλικες και δυο παιδιά κάτω των 14 χρονών, σημειώνοντας αύξηση 5,7% σε σχέση με το 2022, όπου τα αντίστοιχα χρηματικά όρια ήταν €10.713 και €22.498. Να σημειωθεί ότι το διάμεσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα (ανά άτομο) για το 2023 ήταν €18.873 σε σχέση με €17.856 το 2022. Στο Διάγραμμα 3 παρουσιάζεται η πορεία του δείκτη κινδύνου φτώχιας και του χρηματικού ορίου κινδύνου φτώχιας από το 2008 μέχρι το 2023.

Κίνδυνος Φτώχιας πριν και μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις

Το ποσοστό του πληθυσμού που βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχιας προτού συμπεριληφθούν στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών οποιαδήποτε κοινωνικά επιδόματα¹ και συντάξεις² (κοινωνικές μεταβιβάσεις) ανερχόταν στο 33,1%. Όταν συμπεριλήφθηκαν οι συντάξεις στο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, τότε το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 20,0%, ενώ όταν στη συνέχεια συμπεριλήφθηκαν και τα κοινωνικά επιδόματα, το ποσοστό μειώθηκε περαιτέρω στο 13,9% (Διάγραμμα 4). Επομένως, διαπιστώνεται ότι οι κοινωνικές μεταβιβάσεις συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού του κινδύνου φτώχιας. Το 2023, συνολικά οι κοινωνικές μεταβιβάσεις μείωσαν τον εν λόγω δείκτη κατά 19,2 ποσοστιαίες μονάδες (13,1 ποσοστιαίες μονάδες λόγω των συντάξεων και 6,1 λόγω των κοινωνικών επιδομάτων).