Κκαΐλη Νάγια, Ανδρέου Κωνσταντίνα και Παναγιώτου Σοφία
Η οικόσιτη γάτα (Feliscatus) είναι πολυοιστρικό ζώο. Με τις ευνοικότερες συνθήκες, μεγάλη φωτοπερίοδο, καλή διατροφή και προστατευμένο περιβάλλον μπορούν να έχουν τουλάχιστον 2 γέννες το χρόνο, με κάθε γέννα να περιλαμβάνει 1-10 γατάκια.[1]Είναι κυρίως σαρκοφάγα ζώα και είναι δεινοί θηρευτές. [2]Δεν φταίνε όμως αυτές για την φύση τους, αλλά ο άνθρωπος που δεν προσπαθεί να ελέγξει τους πληθυσμούς τους. Στην ιδιαίτερη περιοχή του σχολείου μας που συνορεύει με το τέμενος Χαλά Σουλτάν Τεκκέ, την Αλυκή Λάρνακας και το Παττίχειο Δημοτικό Αμφιθέατρο οι γάτες έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τους ανεκτούς πληθυσμούς αφού πολλοί συμπολίτες πέραν της ανεξέλεγκτης αναπαραγωγής ελευθερώνουν παράνομα στην περιοχή άλλους γάτους.
Εικόνα 1: Τα συμπαθητικά μας τετράποδα
Οι γάτες είναι φορείς ασθενειών ιδιαίτερα οι αδέσποτες όπως: [3]
- Μυκητιάσεις/Δερματοφυτίαση (Τριχοφάγος)
- Τσιμπήματα από ψύλλους ή και κρότωνες
- Τοξοπλάσμωση
- Τζιαρντίαση
- Παρασιτικά νοσήματα – π.χ. νηματέλμινθες (με κατάποση αυγών)
- Νόσος εξ’ ονύχων γαλής
- Σαλμονέλλωση
Όλοι γνωρίζουμε πως οι γάτες επί το πλείστον καλύπτουν τις ακαθαρσίες τους εν τούτοις στο σχολείο μας δεν συμβαίνει αυτό. Μας ανέφεραν ότι οι πιθανές αιτίες είναι ο υπερπληθυσμός που δημιουργεί την ανάγκη στις γάτες να σημαδέψουν την περιοχή τους και η ανάγκη για τους γάτους να ψάχνουν σημεία ασφαλή στα οποία ταυτόχρονα μπορούν να προστατευτούν από τις αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Κατ’επέκταση περπατώντας στους διαδρόμους του σχολείου μας κανείς μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με αρκετές εμφανείς “βόμβες” αλλά και να νιώσει αποστροφή και απέχθεια για τις οσφρητικές “ευωδιές”
Εμείς επικοινωνήσαμε με φιλόζωους, με αρμόδιους φορείς και με κτηνιάτρους ώστε να επιλύσουμε το πρόβλημα που αντιμετωπίζει το σχολείο μας.
Συζητώντας με κτηνιάτρους τα πιο απλά που μπορούμε να κάνουμε είναι:
Στην περίβολο του σχολείου είναι αναγκαίο να μειώσουμε τα σημεία όπου οι γάτοι μπορεί να εντοπίσουν τροφή (κάδοι αχρήστων που να κλείνουν και να μην υπάρχουν άλλα σημεία ταίσματος από φιλόζωους που παραθέτουν τροφή).
Εντός του σχολείου πρέπει να γίνεται τακτικά το άδειασμα των καλάθων αχρήστων, για τους μόνιμα ανοικτούς κάδους και να τονίσουμε στους μαθητές όπως αποφευχθεί το τάισμα των γάτων (κατανάλωση τροφής ισοδυναμεί με διάθεση για ζευγάρωμα, ικανοποιητική ανάπτυξη εμβρύων, περισσότεροι τοκετοί, μεγαλύτερες τοκετοομάδες κλπ.)
Πρέπει να γίνει εκπαίδευση των μαθητών για ορθή προσωπική υγιεινή και κανόνες ορθής υγιεινής πρακτικής (π.χ. καλό και συστηματικό πλύσιμο χεριών πριν να καταναλώσουν κάποιο τρόφιμο), απολύμανση υποδημάτων και αλλαγή ρουχισμού πριν να μεταφέρουν οτιδήποτε στο κρεβάτι τους.
Συνεχίζοντας στα πιο πολύπλοκα για τα οποία επιβάλλεται συνεργασία με διάφορους φορείς.
Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος ελέγχου του υπερπληθυσμού είναι Παγίδευση, στείρωση, επιστροφή στο περιβάλλον τους (TNR–Trapped, neutered, returntosamelocation).[4] Το προαναφερθέν πρόγραμμα για να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει:
- Να γίνει στείρωση τουλάχιστον του 70% της αποικίας (πρέπει πραγματικά να γίνουν επιτόπιες στειρώσεις εντατικά και όχι γενικά να γίνουν στειρώσεις σε διάφορες αποικίες)
- Οι στειρώσεις πρέπει να συνεχιστούν για τουλάχιστο 7 χρόνια επιτόπου και όχι μόνο για 1 έτος
- Πρέπει να καθοριστούν σε όλη την πόλη συγκεκριμένα σημεία ταϊσματος (όχι εντός του σχολείου). Όσο υπάρχει άδεια παραχώρησης φαγητού από τον οποιοδήποτε και μάλιστα οπουδήποτε τότε δεν μπορούν να ελεγχθούν οι αποικίες και κατ’ επέκταση δεν μπορεί να εφαρμοστεί εντατικό πρόγραμμα TNRάρα δεν μπορεί να ελεγχθεί ο πληθυσμός.
- Για μείωση της οχληρίας που δημιουργούν, εάν είναι εφικτό πρέπει να γίνει υιοθεσία για μείωση του πληθυσμού στο σχολείο
- Η παγίδευση πρέπει να γίνει από εξουσιοδοτημένα άτομα με εγκεκριμένες παγίδες (Η παγίδευση από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ)
- Κάθε γάτος που στειρώνεται πρέπει να σημαίνεται (κοπή άκρης αυτιού) για να μην ξανασυλλαμβάνεται.
- Όλοι οι ιδιοκτήτες γάτων που δεν σχετίζονται με αναπαραγωγή (καθαροαιμία) είναι απαραίτητο να στειρώσουν τους γάτους τους έτσι ώστε σε περίπτωση διαφυγής, να αποφευχθεί η τεκνοποίηση
Και για καθησυχασμό των σκεπτικιστών είναι ασφαλές να γίνονται στειρώσεις και επιβάλλεται για να μπορεί να ελεγχθεί ο πληθυσμός (μείωση ανεπιθύμητων γεννήσεων <1 γάτα και οι απογόνοι της, δυνητικά μπορούν να παράξουν περίπου 420000 γατάκια σε 7 χρόνια!!!>, μείωση οσμών <μειώνεται το σημάδιασμα της περιοχής>, μειώνεται το φορτίο με ούρα και κόπρανα που θα απορροφήσει το έδαφος>). Κάθε χειρουργείο φυσικά μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες ή και μετεγχειριτικές επιπλοκές αλλά εάν προκύψει τέτοιο θέμα θα είναι σε πολύ μικρό ποσοστό (ίσως <1-3%). Πρέπει να σημειωθεί ότι η στείρωση των γάτων δεν γίνεται μόνο ανθρωποκεντρικά αλλά έχει πλεονεκτήματα και για το ίδιο το ζώο (μείωση καυγάδων, μείωση πιθανότητας πρόκλησης τραυματισμών και μετάδοσης νοσημάτων, μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης κάποιων νεοπλασμάτων/καρκίνων).
Οι αδέσποτες γάτες μπορούν να στειρωθούν σε ηλικία 5-6 μήνων πριν να ξεκινήσει η εμφάνιση οίστρου και η επιθυμία για ζευγάρωμα (αποφυγή γεννήσεων).
Σε ερώτηση αν μπορούν να μετακινηθούν άμεσα γάτοι από το σχολείο μας ενημέρωσαν ότι δεν υπάρχει φορέας που να μετακινεί τα ζώα σε καταλληλότερο μέρος. Και αυτό επίσης αντιβαίνει με τις απόψεις των φιλοζωικών ομάδων. Ίσωςαν εμπλακεί η επαρχιακή επιτροπή ευημερίας Λάρνακας έτσι ώστε να κληθούν και ακολούθως να οργανωθούν ομάδες φιλόζωων με στόχο να αποδεχθούν όλες οι πλευρές ότι μετά τη σύλληψη των γάτων από το σχολείο τα συγκεκριμένα ζώα θα πρέπει εξ’ ανάγκης να μετακινηθούν ή και να διαμοιραστούν σε άλλα σημεία.
Όταν ξεκινήσει το ετήσιο πρόγραμμα στειρώσεων, τότε οι Δήμοι πρέπει ήδη να είναι ενήμεροι γραπτώς για τα προβληματικά σημεία έτσι ώστε τα σημεία αυτά να μπουν στο χάρτη και να ενημερώνονται οι ομάδες φιλόζωων, έτσι ώστε να συνεργικά να εστιάσουν στα σημεία που θα υποδειχθούν και να ξεκινούν οι στειρώσεις μέχρι να καλυφθεί το κονδύλι. Δυστυχώς το πρόγραμμα των στειρώσεων γίνεται αποσπασματικά με αποτέλεσμα να μην ικανοποιείται το ποσοστό του 70% στην αποικία και το κονδύλι για στειρώσεις είναι σχετικά μικρό σε σχέση με το μέγεθος του προβλήματος.
Μελλοντικά θα ζητήσουμε γραπτώς επιτόπια διερεύνηση ή και εκτίμηση από τις Υγειονομικές και Κτηνιατρικές Υπηρεσίες (ΚΥ) (κάτι που θα ζητήσει ο Δήμος από Διευθυντή ΚΥ) ώστε ο Δήμος να μπορεί να αποφασίσει να διαθέσει επιπλέον κονδύλι για στειρώσεις στο σχολείο αποκλειστικά που θα πρέπει να περάσει από το Δημοτικό συμβούλιο.
Συμπερασματικά, μετά την πανδημία του κορονοϊού στην οποία ο πληθυσμός των αδέσποτων γάτων είχε μειωθεί έχουμε μια ανευ προηγουμένου έξαρση στις γεννήσεις και η πολιτεία καλείται να αυξήσει τα κονδύλια ώστε να ρυθμίσουμε τον υπερπληθυσμό των αδέσποτων ζώων.
- Anamika Changrani – Rastogi, N.T., Attitudes towards urban stray cats and managing their population in India: a pilot study. Frontiers, 2023.
- Zoran, D.L., The carnivore connection to nutrition in cats. J Am Vet Med Assoc, 2002. 221(11): p. 1559-67.
- cats-carry-diseases-that-can-be-deadly-to-humans-and-its-costing-australia-6-billion-every-year-147910. the conservation.com, 2020.
- Calver, M.C. and P.A. Fleming, Evidence for Citation Networks in Studies of Free-Roaming Cats: A Case Study Using Literature on Trap-Neuter-Return (TNR). Animals (Basel), 2020. 10(6).
