Ανδρέας Καρακατσάνης*
Η Λάρνακα είναι μία από τις αρχαιότερες πόλεις στον κόσμο και κατοικείται συνεχώς στο ίδιο μέρος για πάνω από 4000 χρόνια!
Όλα αυτά τα χρόνια πέρασε από πολλούς κατακτητές και πολλά σκαμπανεβάσματα σχετικά με την σημαντικότητα της. Από σημαντικό Βασίλειο στην αρχαιότητα σε μη σημαντική πόλη στη Φραγκοκρατία και από το σημαντικότερο λιμάνι με πρεσβείες και εμπόρους στην Τουρκοκρατία σε χωματερή του νησιού κατά και μετά την Αγγλοκρατία. Σε αυτή την περίοδο στη ευρύτερη περιοχή δημιουργήθηκαν αποθήκες πετρελαιοειδών, βυρσοδεψεία, σφαγείο, ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί, διυλιστήριο πετρελαίου, λεπροκομείο ενώ η λιμενική πρωτοκαθεδρία πέρασε πρώτα στη Αμμόχωστο και μετά στη Λεμεσό!
Η Τουρκική εισβολή έφερε στη Λάρνακα μεγάλο αριθμό εκτοπισμένων με αποτέλεσμα ο πληθυσμός της να διπλασιαστεί. Ταυτόχρονα η δημιουργία του διεθνούς αεροδρομίου λόγω απώλειας του αεροδρομίου Λευκωσίας έδωσε στη Λάρνακα μια νέα σημαντική ταυτότητα. Η ανάγκη για στέγαση των εκτοπισμένων οδήγησε στη δημιουργία συνοικισμών στις παρυφές της πόλης αλλά και σε μεγάλη ιδιωτική κτιριακή ανάπτυξη, ενώ η απώλεια των τουριστικών πόλεων Κερύνειας και Αμμοχώστου οδήγησε στην εκμετάλλευση του παραλιακού μετώπου με τη κατασκευή πολυτελών ξενοδοχείων.
Η ρόδα άρχισε να γυρίζει, πολύ αργά μεν αλλά έγινε το πρώτο βήμα. Όμως η ανάπτυξη της Λάρνακας υστερούσε του ρυθμού ανάπτυξης των υπολοίπων πόλεων.
Στις δεκαετίες ’80 και ’90 έγινε αναβάθμιση του λιμανιού, έκλεισαν τα διυλιστήρια πετρελαίου και η κτιριακή ανάπτυξη συνεχίστηκε περιλαμβάνοντας ορισμένα αξιόλογα κτήρια. Όμως η πόλη ασφυκτιούσε καθώς απουσίαζε ζωτικός χώρος επέκτασης. Η θάλασσα στα ανατολικά, το αεροδρόμιο και οι αλυκές στο νότο και οι αποθήκες καυσίμων στο βορρά αποτελούσαν φυσικά και ανυπέρβλητα εμπόδια επέκτασης.
Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση απέφερε εισροή κοινοτικών πόρων από τους οποίους η Λάρνακα ελάχιστους απορρόφησε το 2007-2013, περισσότερους το 2014-2020 και ακόμα περισσότερους το 2021-2027. Με τους πόρους αυτούς έγιναν έργα βελτιστοποίησης του αστικού πολεοδομικού ιστού και αναμόχλευσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της πόλης. Τις δεκαετίες 2000 και 2010, πέραν των συγχρηματοδοτούμενων έργων, κατασκευάστηκαν σημαντικά οδικά και αντιπλημμυρικά έργα καθώς και έργα αποχέτευσης ομβρίων και λυμάτων. Λειτούργησαν επίσης ιδιωτικά κολλέγια και πανεπιστήμια και ιδιωτικά σχολεία Μέσης εκπαίδευσης.
Η ρόδα άρχισε να γυρίζει λίγο γρηγορότερα!
Σήμερα οι προοπτικές της πόλης είναι τεράστιες και οι συγκυρίες βοηθούν ώστε η Λάρνακα να αποκτήσει τη χαμένη της αίγλη. Συγκεκριμένα:
Η μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης ενώνει τη Λάρνακα με το Δήμο Λιβαδιών και την κοινότητα Βορόκλινης προσθέτοντας τεράστιο χώρο επέκτασης προς βορρά και δύση ενώ προσθέτει μεγάλη έκταση παραλιακής γης.
Η αποξήλωση των εγκαταστάσεων πετρελαιοειδών απελευθέρωσε τεράστια περιοχή πάνω στο κύμα έτοιμη προς εκμετάλλευση.
Η υλοποίηση της ενιαίας ανάπτυξης Λιμανιού και Μαρίνας είναι στα σκαριά και οι άδειες για κατασκευαστικά έργα αναμένονται οσονούπω.
Η δημιουργία Σχολής Θαλασσίων Επιστημών, Τεχνολογίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΤΕΠΑΚ.
Η υλοποίηση του Σχεδίου Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας που θα αρχίσει το 2024.
Η υποψηφιότητα Λάρνακα 2030 -Πολιτιστική Πρωτεύουσα Ευρώπης δημιουργεί καλλιτεχνική δημιουργικότητα σε κάθε γειτονιά της πόλης.
Το μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον από ξένους επενδυτές προερχόμενους κυρίως από τη Μέση Ανατολή
Τα πιο πάνω σε συνδυασμό με τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πόλης του Ζήνωνα που μεταξύ άλλων είναι:
Η ύπαρξη Διεθνούς Αερορολιμένα, Λιμανιού και Μαρίνας.
Η γεωγραφικά κεντροβαρής της θέση που ελαχιστοποιεί αποστάσεις μεταξύ άλλων πόλεων και την καθιστά ιδανικό εφοδιαστικό κέντρο.
Η τοπογραφία με ελάχιστες υψομετρικές διαφορές, συνεπώς ιδανική για εναλλακτικές βιώσιμες μορφές μετακίνησης.
Ο περιβαλλοντικός/οικολογικός θησαυρός των Αλυκών και της λίμνης της Βορόκλινης.
Το συγκριτικά χαμηλό ποσοστό εγκληματικότητας, μετατρέπουν τη Λάρνακα από φτωχό συγγενή σε πολλά υποσχόμενη πόλη έτοιμη να αντιμετωπίσει κάθε νέα πρόκληση.
Για να φτάσει η Λάρνακα στη σημερινή δυναμική, ευθύνονται Δήμαρχοι και Δημοτικά συμβούλια που με διορατικότητα, οραματισμό, δυναμικότητα και επιμονή πάλεψαν για την πρόοδο της πόλης. Θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα, όμως όσα έγιναν αφήνουν συγκρατημένη αισιοδοξία και ικανοποίηση στη πλειονότητα των δημοτών. Ευθύνη φέρουν και οι δημότες της πόλης που, αντίθετα με την υπάρχουσα άποψη ότι παρακολουθούν τα τεκταινόμενα από τον καναπέ, είναι ενεργοί πολίτες και έχουν κινητοποιηθεί σε πολλές περιπτώσεις κατά των αποφάσεων των διοικούντων, όχι πάντοτε με επιτυχία. Για παράδειγμα αναφέρονται οι αντιδράσεις πολιτών στην διαμόρφωση του παραλιακού μετώπου των Φοινικούδων, στη διαμόρφωση της Πιαλέ Πασά, στη μετατροπή του Λιμανιού σε Βιομηχανικό/Ενεργειακό, και στην περιβαλλοντική επιβάρυνση του Πατιχείου πάρκου με ασύμβατες χρήσεις.
Η ρόδα άρχισε πλέον να γυρίζει με γοργούς ρυθμούς! Τι χρειάζεται για να μην σταματήσει; Να υπάρχει όραμα και στρατηγικός σχεδιασμός. Να αφουγκράζεται η Δημοτική Αρχή τους δημότες, τόσο άμεσα όσο και μέσω ικανών Δημοτικών Συμβούλων. Να προωθείται το συμφέρον της πόλης και των δημοτών ακολουθώντας τις αρχές της αειφορίας στην ανάπτυξη και την κινητικότητα. Και κυρίως να υπάρχει ανιδιοτελής και ειλικρινής αγάπη και περηφάνεια για την πόλη.
*Αντιπρόεδρος Συμβουλίου ΤΕΠΑΚ, πρώην Δημοτικός Μηχανικός Λάρνακας και Λιβαδιών.
