Του Πέτρου Ζαρούνα*
Τελικά ούτε αυτή τη φορά πήραμε τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπως η κυβέρνηση Αναστασιάδη /ΔΗΣΥ μας είχε υποσχεθεί. Αντί αυτού πήραμε μία προσωρινή μέχρι τον Ιούνιο αναστολή των τουρκικών παραβιάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και την Αμμόχωστο και η κυβέρνηση πανηγυρίζει. Όχι τυχαία και η Τουρκία πανηγυρίζει. Η μόνη της υποχρέωση μέχρι τον Ιούνιο είναι, πέραν της αποφυγής αυτών των παράνομων δραστηριοτήτων, η συμμετοχή της στις διερευνητικές συνομιλίες με την Ελλάδα και στην άτυπη πενταμερή με τη Κύπρο. Όλα αυτά χωρίς καμία εξειδικευμένη υπόδειξη για το ποια στάση θα πρέπει να τηρήσει σ αυτές. Δεν είναι τυχαίο που η Τουρκία στο τελευταίο γύρο των διερευνητικών, που έλαβαν χώρα στην Αθήνα, έθεσε στο τραπέζι ένα κατάλογο απαιτήσεων της προς την Ελλάδα συμπεριλαμβανόμενης και της αμφισβήτησης της κυριαρχίας σε αριθμών νήσων και βραχονησίδων του Αιγαίου. Σε ότι αφορά την άτυπη πενταμερή, όπως έχει ξεκάθαρα δηλώσει, η Τουρκία θα καταθέσει και επίσημα τις θέσεις και απαιτήσεις της για μία λύση δύο χωριστών κρατών με κυριαρχική ισότητα που απλά θα συνεργάζονται. Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου πέραν μίας απλής αναφοράς στα ψηφίσματα του ΟΗΕ δεν έχει τεθεί από πλευράς της ΕΕ κανένας όρος που να απαγορεύει τη κατάθεση τέτοιων διχοτομικών απόψεων. Ανάλογα ασπόνδυλη είναι και η θέση στα συμπεράσματα για συμμετοχή της ΕΕ στην άτυπη πενταμερή. Πέραν της σχετικής ευχής δεν τίθεται αυτό ως προϋπόθεση για τη πρόοδο στις ευρωτουρκικές σχέσεις και ειδικά την προώθηση της θετικής ατζέντας. Με τα συγκεκριμένα συμπεράσματα η ΚΔ και η Ελλάδα δέχθηκαν επιπρόσθετα τη συνέχιση της οικονομικής ενίσχυσης της Άγκυρας ώστε να συνεχίσει να συγκρατεί τους Σύρους πρόσφυγες στο έδαφος της.
Το πρόβλημα δεν ήταν η αποδοχή της διττής προσέγγισης από την ΕΕ. Το πρόβλημα ήταν και είναι ότι ο πρόεδρος Αναστασιάδης δεν έθεσε ή αν έθεσε δεν πέτυχε να ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙ με πολύ συγκεκριμένες προϋποθέσεις την αποδοχή της θετικής ατζέντας για την Τουρκία. Οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις θα έπρεπε σε πρώτο χρόνο να έχουν άμεση σχέση με την επίλυση των διαφορών μας με τη Τουρκία που αφορούν πρωτίστως το Κυπριακό στο σύνολο του ενόψει πενταμερούς. Σε δεύτερο χρόνο να αφορούν την Αμμόχωστο και το ζήτημα της οριοθέτησης της ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Δυστυχώς ακόμα και ή σχετικά θετική για μας έκθεση Μπορέλ έπεσε στα μαλακά αφού απλά χαιρετίστηκε στα συμπεράσματα.
Τα πράγματα είναι ανησυχητικά καθώς οι πληροφορίες που φθάνουν από τις Βρυξέλλες φέρουν την ηγεσία της ΕΕ να βλέπει με συμπάθεια ιδέες ανάλογες με τις πρόσφατα διαρρεύσασες βρετανικές. Υπενθυμίζω πως οι Βρετανοί, μετά από επαφές και με τις δύο πλευρές, παρουσίασαν απαράδεκτες συνομοσπονδιακού χαρακτήρα ιδέες. Αυτές προβλέπουν την εξίσωση της νόμιμης και αναγνωρισμένης ΚΔ με την παράνομη και μη αναγνωρισμένη «ΤΔΒΚ» ως δύο κοινοτικά κυρίαρχα κράτη (communalstates). Επιπρόσθετα προνοούν τη διακυβέρνηση της Ενωμένης Κύπρου από μία μικρή κεντρική κυβέρνηση με περιορισμένες αρμοδιότητες (οικονομία/φυσικό αέριο, ασφάλεια, εξωτερική πολιτική και ιθαγένεια) επί των οποίων να υπάρχουν ισχυρά Τ/κ βέτο. Οι δε ευρωπαϊκές ανησυχίες για ενδεχόμενα Τ/κ βέτο στην ΕΕ επιλύονται με τη φόρμουλα Φερχόιγκεν η οποία είχε περιληφθεί και στο σχέδιο Ανάν. Δηλαδή η Ενωμένη Κύπρος να ψηφίζει, άρα και να προβάλλει βέτο, μόνο όταν τα δύο κυπριακά κρατίδια συμφωνούν. Σε διαφορετική περίπτωση η Κύπρος να παραμένει άφωνη και απλά να εκτελεί τις ευρωπαϊκές αποφάσεις. Όλα τα πιο πάνω λαμβάνουν χώρα με την ανοχή της κυβέρνησης Αναστασιάδη/ΔΗΣΥ. Θα τα βρούμε μπροστά μας στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη στις 27 του Απρίλη.
*O Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και αριστίνδην υποψήφιος Βουλευτής Λάρνακας με το Δημοκρατικό Κόμμα
