Φάκελος ατυχήματα: Τις πταίει για τις τραγωδίες με θύματα μοτοσικλετιστές;

Προβληματισμό έχουν προκαλέσει στους αρμόδιους οι αυξανόμενοι αριθμοί τροχαίων ατυχημάτων με εμπλοκή μοτοσικλετιστών. Μόνο την περασμένη εβδομάδα σημειώθηκαν δύο δυστυχήματα, με θύματα δύο νέους 16 και 20 ετών, ενώ ακόμη δύο πρόσωπα ενεπλάκησαν σε τροχαία με αποτέλεσμα τον σοβαρό τραυματισμό τους.

Ενδεικτικοί είναι και οι αριθμοί του 2024 όπου η αυξητική τάση που καταγράφηκε (+42%) στα θανατηφόρα ατυχήματα αντανακλάται και στα δυστυχήματα με θύματα μοτοσικλετιστές.

Τόσο η κατάσταση του οδικού δικτύου όσο και διάφορες επιμορφωτικές πρωτοβουλίες βρίσκονται συχνά στο επίκεντρο συναντήσεων των αρμοδίων φορέων με τα οργανωμένα σύνολα μοτοσικλετιστών, ενώ πριν από έναν μήνα ολοκληρώθηκε και η τρίτη φάση του Σχεδίου Επιχορήγησης Προστατευτικού Εξοπλισμού.

Όπως εξηγεί, ωστόσο, ο Πρόεδρος της Λέσχης Δικαιωμάτων Μοτοσικλετιστών Κύπρου, Μάριος Κωνσταντινίδης, μιλώντας στο AlphaΝews.Live, το πρόβλημα είναι σύνθετο με απαρχή την οδική κουλτούρα. Την ίδια ώρα, ο Θωμάς Κακαδιάρης από το Ελληνικό Ινστιτούτο Μοτοσυκλέτας «Μοτοθέσις», με οδική εμπειρία και στην Κύπρο, αναλύει τους κύριους πυλώνες ενός ασφαλούς οδικού περιβάλλοντος.

Οι τρεις πυλώνες του οδηγικού συστήματος
Όπως εξηγεί ο Θωμάς Κακαδιάρης, εκ των συνιδρυτών του Ελληνικού Ινστιτούτου Μοτοσικλέτας, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και εξελισσόμενο περιβάλλον τρεις είναι οι κύριοι πυλώνες για ένα πολύπλευρα ασφαλές οδικό περιβάλλον: Το δίκτυο, η εκπαίδευση και η εποπτεία.

«Παρατηρούμε ότι συνήθως οι κυβερνητική δράση εξαντλείται στο τρίτο, δηλαδή στα αστυνομικά μέτρα και κυρίως στην εξαγγελία των αστυνομικών μέτρων και λιγότερο στην εφαρμογή τους. Όμως τα αστυνομικά μέτρα δεν παράγουν ούτε καλές πρακτικές, ούτε καλά πρότυπα από μόνα τους.»

Μια προληπτική και προειδοποιητική αστυνόμευση μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά στην επανάληψη τροχαίων παραβάσεων που συχνά οδηγούν σε ατυχήματα. «Αυτοί οι οποίοι έχουν τη τάση να υποτροπιάζουν, θα πρέπει να καταγράφονται. Θα πρέπει να προειδοποιούνται και αν δεν συμμορφώνονται, βέβαια, θα πρέπει να υποστούν τις συνέπειες», σημειώνει, διευκρινίζοντας ότι δεν συνεπάγονται όλες οι παραβιάσεις την ίδια επικινδυνότητα.

Σε αυτό το πλαίσιο, σημαντική μερίδα του πληθυσμού έχει παρασυρθεί από μια ρητορική απαγόρευσης και υπόδειξης που αδυνατεί να εγκαθιδρύσει την ασφάλεια, ως μέρος της οδήγησης και όχι απειλητικό μέτρο.

Ο κύριος Κακαδιάρης παρατηρεί ότι το οδικό δίκτυο της Κύπρου δεν παρουσιάζει σοβαρές παθογένειες, τουλάχιστον όσον αφορά τα δομικά του σημεία. Βελτιωτικά μπορεί, πάντα, να λειτουργήσει η πολυεπίπεδη εκπαίδευση.

«Πρέπει η βασική εκπαίδευση των οδηγών να περιέχει, ασχέτως του οχήματος που θα εξεταστούν, στοιχεία για τα υπόλοιπα οχήματα που κυκλοφορούν στο δρόμο και για τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά. Θα πρέπει να υπάρχει σχετική εκπαίδευση και η σχετική εξέταση να είναι απαιτητική ώστε οι άνθρωποι που οδηγούν –και σας θυμίζω ότι η συντριπτική πλειοψηφία των οδηγών είμαστε ερασιτέχνες οδηγοί– να μπορούν να διαχειριστούν το κυκλοφοριακό σύστημα.»

Η δυσκολία της μοτοσικλέτας ως όχημα
Παρότι η μοτοσικλέτα προσεγγίζεται ως ένα «εύκολο» όχημα κάτι τέτοιο δεν ισχύει, εξηγεί ο ίδιος. Κι αυτο διότι αποτελεί ένα αρθρωτό όχημα στο οποίο «το τιμόνι και το σώμα της μοτοσικλέτας γεφυρώνεται από το σώμα του μοτοσικλετιστή, ο οποίος κάνει πολύ περισσότερη δουλειά από οποιοδήποτε οδηγό άλλου οχήματος. Συμμετέχει με το σώμα του. Πρέπει να είναι εξαιρετικά δεξιοτέχνης», προσθέτει.

Μεταξύ άλλων θα πρέπει να αλλάξει και η ρητορική που χρησιμοποιείται για τα διάφορα μέτρα ασφαλείας. Ως παράδειγμα ο κύριος Κακαδιάρης φέρει το κράνος.

«Προβάλλεται το κράνος πάντα σε συνδυασμό με τη ζώνη ασφαλείας. Αυτό είναι λάθος. Το κράνος μετέχει στην οδήγηση. Η ζώνη ασφαλείας δεν μετέχει. Το κράνος και η ένδυση προστασίας μετέχουν και είναι απαραίτητα κομμάτια της οδήγησης. Κανένα μάτι δεν μπορεί να διαχειριστεί τον αέρα που ρέει με 60, 70 ή 120 km την ώρα.»

Στόχος είναι το κράνος, και ο προστατευτικός εξοπλισμός γενικά, να χρησιμοποιείται ως μέρος και μέσο της οδικής εμπειρίας και όχι ως απειλή ή καταναγκασμό υπό τον φόβο δίωξης.

Οι μοτοσικλέτες, τα πατίνια και η μείωση της παρανομίας
Μία εκ των βασικών προτάσεων της Λέσχης Δικαιωμάτων Μοτοσικλετιστών είναι η μείωση της καθυστέρησης απόκτησης άδειας οδήγησης μοτοδηλάτου. Η μείωση του ηλικιακού ορίου παρουσιάζει απήχηση σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς διασφαλίζεται η νομιμότητα αλλά και η σωστή εκπαίδευση σε μια ηλικιακή κατηγορία πολιτών που, δυστυχώς, εμπλέκεται συχνά σε τροχαία ατυχήματα. Όπως προσθέτει, ωστόσο, ο Θωμάς Κακαδιάρης, εδώ υπεισέρχεται και το ζήτημα της ευθύνης του κηδεμόνα και της επιμέλειας του ανηλίκου.

Παράλληλα, η ισχύουσα νομοθεσία έχει ως αποτέλεσμα και την αύξηση των χρηστών του οδικού δικτύου που επιλέγουν άλλα μέσα για τη μεταφορά τους, πολλές φορές ανεξέλεγκτα και σίγουρα πιο επικίνδυνα.

«Με την αλλαγή της νομοθεσίας για την απόκτηση άδειας οδήγησης μοτοσικλέτας, έχει μειωθεί η χρήση των μοτοποδηλάτων, με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να χρησιμοποιούν ηλεκτρικά πατίνια, ποδήλατα και ‘άγραφα’ μοτοποδήλατα, χωρίς να έχουν ασφαλιστική κάλυψη, με τραγικές συνέπειες.»

Σημειώνεται ότι, αρκετοί τουρίστες -και όχι μόνο- βρίσκουν διέξοδο στις τετράτροχες ATVs, που δεν αποτελούν, ωστόσο, μοτοσικλέτες, και ουκ ολίγες φορές ευθύνονται για σοβαρούς τραυματισμούς, ακόμη και θανάτους.

Πρέπει ο εξοπλισμός να είναι υποχρεωτικός;
Στις 31 Δεκεμβρίου ολοκληρώθηκε η τρίτη φάση του Σχεδίου Επιχορηγήσεων Προστατευτικού Εξοπλισμού από το Υπουργείο Μεταφορών, μια πρωτοβουλία τριετούς διαρκείας με συνολικό προϋπολογισμό €1.050.000.

Θέση της Λέσχης Δικαιωμάτων Μοτοσικλετιστών είναι πως οι επιδοτήσεις θα πρέπει να χορηγούνται με τρόπο προσβάσιμο αλλά και οικονομικά λειτουργικό για το σύνολο του εξοπλισμού.

«Χρειάζεται, όμως, προσοχή. Ο εξοπλισμός ασφαλείας έχει τα όριά του και δε βοηθά πάντοτε. Είμαστε ενάντια στην υποχρεωτική χρήση γιατί θα φέρει αντίθετα αποτελέσματα.»

Παράλληλα, τονίζεται ότι θα πρέπει να μειωθεί ο φορολογικός συντελεστής σε προϊόντα που συγκαταλέγονται στον εξοπλισμό προστασίας ενός μοτοσικλετιστή, όπως αντίστοιχα γίνεται στην Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Ωστόσο, στο τραπέζι παραμένει ως πρόταση εκ μέρους της Λέσχης τόσο η αυστηροποίηση ποινών για συγκεκριμένες παραβάσεις που οδηγούν σε σοβαρά τροχαία ατυχήματα βάσει ερευνών (παραβίαση STOP, επαναστροφή, παράνομη είσοδος σε μονόδρομο), όσο και τα σχέδια εθελοντικής απόσυρσης παλαιών μοτοσικλετών και αντικατάστασής τους με νεότερα που διαθέτουν σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα ασφαλείας.

Η υποχρεωτική μετεκπαίδευση ως λύση
Δεν αποκλείεται τα επόμενα χρόνια να δούμε την μετεκπαίδευση οδηγών, που σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει προαιρετικό χαρακτήρα στο παρόν στάδιο, να αποκτά υποχρεωτικότητα, καθώς σύμφωνα με τον ιδρυτή του Ελληνικού Ινστιτούτου Μοτοσικλέτας «Μοτόθεσις», αποτελεί μια λύση που θα προσφέρει προσαρμοστικότητα στα διαρκώς μεταβαλλόμενα δεδομένα.

«Θα πρέπει να υπάρξουν και δράσεις μετεκπαίδευσης, κάτι που η Ευρώπη ενθαρρύνει. Αυτή τη στιγμή το κάνει προαιρετικά, αλλά δεν αποκλείεται στα προσεχή χρόνια να δούμε τη διαδικασία της μετεκπαίδευσης να γενικεύεται και να είναι υποχρεωτική για τη διατήρηση της ισχύος του διπλώματος.»

Σημειώνεται ότι το συγκεκριμένο πρόγραμμα υλοποιείται από τον ευρωπαϊκό Σύνδεσμο Κατασκευαστών Μοτοσικλέτας με έδρα της Βρυξέλλες, σε συνεργασία με τη Διεθνή Ομοσπονδία Μοτοσικλέτας και παρέχεται και στην Κύπρο μέσω της συνεργασίας του Ινστιτούτου με τη Λέσχη Δικαιωμάτων Μοτοσικλετιστών Κύπρου.

Καταλήγοντας, ο κύριος Κακαδιάρης επισημαίνει ότι «οι συνθήκες από δεκαετίες σε δεκαετίες αλλάζουν και το πιο σημαντικό στοιχείο που έχει αλλάξει με τα χρόνια είναι ένα γινόμενο, ένα μέγεθος το οποίο έχει μεταβληθεί αλματωδώς». Ως αποτέλεσμα των περισσότερων οχημάτων που υπάρχουν σήμερα στις πόλεις, διανύοντας περισσότερα χιλιόμετρα, αυξάνεται και ο βαθμός της επικινδυνότητας, με τα προβλήματα πλέον να ξεφεύγουν από την καλή χρήση -με την έννοια της δεξιότητας του κάθε μοτοσικλετιστή- και να πηγαίνουν προς τη διαχείριση των τροχαίων μέσω της διαρκούς και πολύπλευρης εκπαίδευσης.

*Το Ελληνικό Ινστιτούτο Μοτοσικλέτας «Μοτοθέσις», αποτελεί φορέα κατάρτισης, ενημέρωσης, έρευνας και εκπαίδευσης σε θέματα που αφορούν το οδικό περιβάλλον και τη θέση του μοτοσικλετιστή σε αυτό.

Πηγή: alphanews