Η Δημοσιογραφική Αντικειμενικότητα: Βασική Αρχή ή Δύσκολη Πρόκληση;
της Θεοδοσίας Αποστόλου
Η δημοσιογραφική αντικειμενικότητα θεωρείται θεμέλιος λίθος της δημοσιογραφίας, με στόχο την παροχή έγκυρων, αμερόληπτων και αξιόπιστων πληροφοριών. Σε έναν κόσμο όπου η πληροφόρηση είναι συνεχώς διαθέσιμη και όπου τα κοινωνικά μέσα έχουν πολλαπλασιάσει τις φωνές και τις απόψεις, η αντικειμενικότητα αποτελεί όχι μόνο απαίτηση, αλλά και πρόκληση.
«Αντικειμενικότητα»
Η δημοσιογραφική αντικειμενικότητα αφορά την παρουσίαση γεγονότων χωρίς προσωπική προκατάληψη ή επηρεασμό από εξωτερικές πιέσεις, όπως πολιτικά ή οικονομικά συμφέροντα. Οι δημοσιογράφοι καλούνται να διαχωρίσουν τη δική τους άποψη από τα γεγονότα, αφήνοντας τον αναγνώστη να σχηματίσει τη δική του κρίση.
Η ακρίβεια αποτελεί θεμέλιο της αντικειμενικότητας και της αξιοπιστίας. Οι δημοσιογράφοι πρέπει να ελέγχουν τις πηγές τους και να επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα των πληροφοριών που μεταδίδουν, ακόμη και αν το θέμα είναι «επικερδές» ή «ενδιαφέρον». Η αλήθεια και η ακρίβεια είναι οι πρώτες προτεραιότητες. Η παρουσίαση των πληροφοριών με ισορροπία είναι εξίσου σημαντική, αφού ο δημοσιογράφος οφείλει να συμπεριλαμβάνει όλες τις πλευρές ενός ζητήματος, ώστε το κοινό να έχει την πλήρη εικόνα.
Η αμεροληψία στη δημοσιογραφία απαιτεί από τον δημοσιογράφο να διατηρεί απόσταση από τα προσωπικά του συναισθήματα, και να μην ενσωματώνει τις απόψεις του στο ρεπορτάζ. Ο στόχος είναι να αποφευχθεί η παραμόρφωση της πραγματικότητας, με τρόπο που θα μπορούσε να επηρεάσει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το κοινό τα γεγονότα.
Η αντικειμενικότητα ακούγεται ως απόλυτη αξία, αλλά στην πράξη δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί πλήρως. Το πλαίσιο της κουλτούρας, οι προσωπικές εμπειρίες και οι επαγγελματικές πιέσεις επηρεάζουν ακόμη και τους πιο έμπειρους δημοσιογράφους. Επιπλέον, στην εποχή της γρήγορης πληροφόρησης, όπου οι ειδήσεις πρέπει να μεταδίδονται άμεσα, ο κίνδυνος λαθών ή ανακριβειών αυξάνεται, ενώ η πίεση για πρωτοποριακές ειδήσεις μπορεί να παραμερίσει την αντικειμενικότητα.
Η αντικειμενικότητα ωστόσο παραμένει απαραίτητη για τη δημιουργία σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ των μέσων ενημέρωσης και του κοινού. Ένας πολίτης που έχει πρόσβαση σε ακριβείς και αμερόληπτες πληροφορίες μπορεί να λάβει αποφάσεις με βάση πραγματικά δεδομένα. Σε μια δημοκρατία, τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν μηχανισμό ελέγχου της εξουσίας, και η αντικειμενικότητά τους είναι το κλειδί για να διατηρήσουν την αξιοπιστία τους και να συνεχίσουν να υπηρετούν αυτόν τον ρόλο.
Η δημοσιογραφική αντικειμενικότητα είναι και θα παραμείνει μια από τις σημαντικότερες αρχές του επαγγέλματος. Παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις, αποτελεί τον πυρήνα της δημοσιογραφικής δεοντολογίας και το κλειδί για την αξιοπιστία των ειδήσεων. Είναι μια συνεχιζόμενη προσπάθεια που απαιτεί προσοχή, διαρκή αυτοκριτική και αφοσίωση στην αλήθεια και τη διαφάνεια.
ΥΓ. Ο έλεγχος, η έρευνα, η απορία και η κριτική στάση είναι κάτι διαφορετικό από την προσωπική τοποθέτηση του δημοσιογράφου στο ζήτημα που εξετάζει.