ΔΝΤ: Ανθεκτική η οικονομία της Κύπρου, ανάγκη μείωσης χρέους και μεταρρυθμίσεων

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) εξήρε την Κύπρο για την ισχυρή οικονομική της ανάκαμψη και τη δημοσιονομική πειθαρχία, συνιστώντας συνεχείς προσπάθειες για τη μείωση του δημόσιου χρέους και την αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων αναγκών, μετά την τελευταία διαβούλευση υπό το άρθρο IV με τη χώρα.

Το Εκτελεστικό Συμβούλιο ενέκρινε την αξιολόγηση του προσωπικού του ΔΝΤ που επισκέφθηκε την Κύπρο, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διατήρησης μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων και της σταδιακής κατάργησης των επιδοτήσεων, καθώς και την ανάγκη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων για τη διατήρηση της ανάπτυξης και την αντιμετώπιση των προκλήσεων από τη γήρανση του πληθυσμού και την κλιματική αλλαγή.

Το ΔΝΤ συμφώνησε ότι η δημοσιονομική πολιτική της Κύπρου για το 2024 είναι κατάλληλη, τονίζοντας την αναγκαιότητα μείωσης του δημόσιου χρέους κάτω από το 60% του ΑΕΠ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ, η Κύπρος θα έχει σταθερή οικονομική ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια, με το πραγματικό ΑΕΠ να αναμένεται να σταθεροποιηθεί μεταξύ 2,5% και 3,1% ετησίως από το 2023 έως το 2027. Το 2024 το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί ελαφρά σε σύγκριση με το 2023 στο 2,6%. Το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,8% το 2025, 3% το 2026 και 3,1% το 2027.

Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η Κύπρος ανέκαμψε γρήγορα από την πανδημία και έχει αποδειχθεί ανθεκτική σε πολλαπλούς δυσμενείς κραδασμούς. Η ανάπτυξη μετριάστηκε το 2023 στο 2,5%, αλλά παρέμεινε ισχυρή, πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ, υποστηριζόμενη από τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη στον τουρισμό, τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και την επέκταση της δραστηριότητας στις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνίας (ICT) και τις ισχυρές επενδύσεις.

Ο γενικός πληθωρισμός, αναφέρεται, έχει πέσει κάτω από το 2%, υποστηριζόμενος από τη μείωση των τιμών της ενέργειας και την αυστηρότερη νομισματική πολιτική, αλλά ο βασικός πληθωρισμός είναι πιο επίμονος. Ο πληθωρισμός αναμένεται να σταθεροποιηθεί γύρω στο 2,0% έως το 2027.

Αναφέρεται ακόμα ότι οι ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις συνεχίζονται λόγω της ισχυρής αύξησης των εσόδων και συμβάλλοντας στη μεγάλη μείωση του δημόσιου χρέους. Ο τραπεζικός τομέας έχει αρκετά αποθέματα κεφαλαίου και ρευστότητας και παρά τις στενές χρηματοοικονομικές συνθήκες, οι κίνδυνοι φαίνεται να έχουν μειωθεί.

Όσον αφορά την μελλοντική πορεία της οικονομίας, το ΔΝΤ προβλέπει σταθερή ανάπτυξη για την Κύπρο το 2024, ενισχυμένη από την αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, τις άμεσες ξένες επενδύσεις και τις εισροές του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ (ΣΑΑ).

Μεσοπρόθεσμα, η ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει το 3%, ωθούμενη από ισχυρές επενδύσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, οι δυνητικοί βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι, συμπεριλαμβανομένων της πτώσης στις μεγάλες τουριστικές αγορές, των περιφερειακών συγκρούσεων και των καθυστερήσεων στην εφαρμογή του ΣΑΑ, θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προκλήσεις. Αναφέρεται ακόμα ότι οι μεσοπρόθεσμοι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή αντισταθμίζονται από τις ανοδικές δυνατότητες από την προσέλκυση περισσότερων ξένων επενδύσεων και ταλέντων.

Το ΔΝΤ επισημαίνει την ανάγκη για μείωση του δημόσιου χρέους και διατήρηση μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων έως ότου τα επίπεδα του χρέους πέσουν άνετα κάτω από το 60% του ΑΕΠ. Αναγνωρίζοντας τις σημαντικές μακροπρόθεσμες ανάγκες δαπανών που προκύπτουν από τη γήρανση του πληθυσμού και τις κλιματικές προκλήσεις, το Διοικητικό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της διατήρησης του δημοσιονομικού χώρου για την αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών.

Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν τη σταδιακή κατάργηση των επιδοτήσεων ηλεκτρικής ενέργειας και τις απαλλαγές από τον ΦΠΑ, την αποφυγή περαιτέρω τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών, καθώς και την προτεραιοποίηση των επενδύσεων, την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στον τομέα της υγείας και την ενίσχυση της εποπτείας των ημικρατικών οργανισμών.

Σημειώνεται ακόμα η ανθεκτικότητα του τραπεζικού τομέα της Κύπρου, με υψηλή κεφαλαιοποίηση και ρευστότητά. Ενώ οι κίνδυνοι του χρηματοπιστωτικού τομέα θεωρείται ότι είχαν μειωθεί, το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ ζητά επαγρύπνηση στην παρακολούθηση των επαναδιαπραγματεύσεων δανείων και των συστημικών κινδύνων από την αγορά ακινήτων. Καλούν τις αρχές να επιτρέψουν στο πρόσφατα τροποποιημένο πλαίσιο εκποιήσεων να λειτουργήσει μαζί με το καθεστώς και στο σχέδιο «Ενοίκιο έναντι δόσης» για να επιταχύνουν την επίλυση του προβλήματος των ΜΕΔ.

Επιπλέον, το ΔΝΤ υπογραμμίζει την αναγκαιότητα διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για τη διαφοροποίηση του αναπτυξιακού μοντέλου της Κύπρου. Ζητά περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη και στην αγορά εργασίας για τον εξορθολογισμό του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση των αναντιστοιχιών δεξιοτήτων. Επιπλέον, τονίζει τη σημασία των ισχυρών πλαισίων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας για τον μετριασμό των οικονομικών κινδύνων, της φήμης της Κύπρου και των ρυθμιστικών κινδύνων. Τονίζει επίσης ότι οι πολιτικές για την προώθηση της εγχώριας αποταμίευσης και των επιχειρηματικών ευκαιριών θα βοηθούσαν επίσης στην εξισορρόπηση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, ενώ παράλληλα θα στηρίξουν τη μακροπρόθεσμη ανάπτυξη.

Όσον αφορά τους στόχους της Κύπρου για το κλίμα, το ΔΝΤ τονίζει την ανάγκη δυναμικής υλοποίησης έργων ενεργειακής υποδομής και πρόσθετων μέτρων για την επίτευξη των στόχων. Υποστηρίζει επίσης τη σχεδιαζόμενη πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση, αλλά συνιστά εφαρμογή στοχευμένων τομεακών πολιτικών για ταχύτερη μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων.

Η προσεκτική αξιολόγηση των κλιματικών κινδύνων και η ανάπτυξη μιας στρατηγικής προσαρμογής κρίθηκαν επίσης απαραίτητα για τον μετριασμό του μακροπρόθεσμου κόστους της κλιματικής αλλαγής.

ΚΥΠΕ