Κανένα βραβείο δεν έχει σημασία αν δεν υπάρχει η αναγνώριση του κόσμου, λέει στο ΚΥΠΕ ο ηθοποιός Σπύρος Σταυρινίδης

«Για μένα, το πιο σημαντικό βραβείο είναι η αναγνώριση του κοινού». Τάδε έφη Σπύρος Σταυρινίδης, βραβευθείς με το Μεγάλο Βραβείο ΘΟΚ 2021. Με αφορμή αυτή τη βράβευση, το ΚΥΠΕ συνομίλησε με τον καταξιωμένο ηθοποιό, που συμπληρώνει πέραν από πέντε δεκαετίες πάνω στο θεατρικό σανίδι.

Τον ρωτήσαμε αν περίμενε αυτό το βραβείο και τι σημαίνει γι αυτόν. «Δεν με απασχόλησε το θέμα της βράβευσης», μας απάντησε. «Όταν παίζω σε μια παράσταση, δεν σκέφτομαι αν θα βραβευτώ. Φυσικά χαίρομαι γι’ αυτή την αναγνώριση από την επίσημη πολιτεία, όμως αισθάνομαι ότι πιο σημαντική είναι η αναγνώριση που εισπράττω από τον κόσμο. Φαντάστηκες έναν ηθοποιό που δεν τον αγαπά ο κόσμος; Που δεν τον αποδέχεται το κοινό; Όσα βραβεία και να πάρεις, δεν θα μετρούν!»

Υποδυόμενος τον ρόλο του αλκοολικού πατέρα στο «Θαμμένο παιδί» του Σαμ Σέπαρντ (σκηνοθεσία Αθηνάς Κάσιου, σε παραγωγή Open Arts), ο Σταυρινίδης καθήλωσε το κοινό με την υποβλητική του ερμηνεία και κατέστησε το έργο της κριτικής επιτροπής του ΘΟΚ πιο εύκολο. Όπως αναφέρει στο σκεπτικό της: «Με το διακριτικό του παίξιμο, άσκηση μέτρου και φυσικότητας, και μια ιδιαίτερη ενέργεια, πυκνή, συμπαγή και εύγλωττη, με την οποία ανατροφοδοτούσε τους επί σκηνής συναδέλφους του, κατάφερε να συμπυκνώσει τη ναυαγισμένη ζωή ενός δυσλειτουργικού αλκοολικού πατέρα. Μια ερμηνεία-άθλος, που πρόσφερε μια καθαρή, καθηλωτική και απόλυτη παρουσία στον χώρο».

Του ζητήσαμε να μας μιλήσει για το έργο, τον ρόλο του, αλλά και για το θέμα του αλκοολισμού, την επίδρασή του στην εκτύλιξη της πλοκής. Ανέφερε ότι είναι ένα έργο που πραγματεύεται την ανθρώπινη ύπαρξη και διεισδύει στα εσώτερα δωμάτια της ανθρώπινης φύσης. «Ξεδιπλώνεται μπροστά σου η μέση αμερικανική οικογένεια με το αμερικανικό της όνειρο το οποίο εν τέλει συνθλίβεται διότι επικρατεί η δυσώδης, φθοροποιός και εφιαλτική του όψη. Ταυτόχρονα αναφύεται ο καταλυτικά καταστροφικός ρόλος που μπορεί να έχει ένα αλκοολικό πατριαρχικό ον, τόσο στην οικογένειά του όσο και στην κοινωνία. Το έργο αναδεικνύει εξάλλου την τραυματική πλευρά των μεγάλων οικογενειακών μυστικών. Κάθε οικογένεια έχει τουλάχιστον ένα άβολο μυστικό. Όλα αυτά και άλλα κάνουν το έργο του Σαμ Σέπαρντ αριστουργηματικό».

Το σκεπτικό της βράβευσης του Σπύρου Σταυρινίδη με το Μεγάλο Βραβείο ΘΟΚ 2021 δεν περιορίζεται στη συγκεκριμένη ερμηνεία, αλλά κάνει ιδιαίτερη μνεία στη μακρά και ευδόκιμη διαδρομή του σπουδαίου ηθοποιού στο θέατρο, η οποία αποτέλεσε ένα από τα κριτήρια για τη βράβευση. Τονίζει συγκεκριμένα «την ενεργή και δραστήρια, εδώ και πάνω από πενήντα χρόνια, πορεία του στο θέατρο της Κύπρου, την οποία υπηρετεί έως σήμερα με ζήλο, τόλμη και αφοσίωση, επανεφευρίσκοντας διαρκώς τον εαυτό του και τη θέση του πάνω στη σκηνή».

Ανακεφαλαιώνοντας αυτή την πορεία μέσα από τη συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, ο Σταυρινίδης, με περισσή ειλικρίνεια και μεγαλοψυχία, υπογραμμίζει πως η πορεία του σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στους μεγάλους ηθοποιούς με τους οποίους είχε την τύχη να συμπορευτεί. «Ήταν ένα ταξίδι με όλες τις περιπέτειες που μπορεί να συναντήσει κανείς σε ένα ταξίδι. Κοίτα, φάνηκα παρά πολύ τυχερός στην καλλιτεχνική μου πορεία, παρά πολύ τυχερός. Κάνω μια παρένθεση εδώ. Η σχολή δεν σε κάμνει ηθοποιό, η Σχολή σου δίνει έναν μπούσουλα, έναν τρόπο να δουλεύεις. Όμως, όσο ταλέντο και να έχεις, πάρα πολλά εξαρτώνται από τους συντελεστές κάθε έργου», λέει. Συνεπώς, σημειώνει, «εγώ φάνηκα πάρα πολύ τυχερός διότι τέλειωσα τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης τον ίδιο χρόνο με μια φουρνιά καλλιτεχνών σπουδαίων, κάτι που με βοήθησε να αναπτυχθώ. Ήρθαμε στην Κύπρο και δημιουργήθηκε το Θεατράκι του ΡΙΚ, το οποίο αποτέλεσε το προοίμιο του ΘΟΚ. Εύης Γαβριηλίδης, Νίκος Χαραλάμπους, Δέσποινα Μπεμπεδέλη, Τζένη Γαϊτανοπούλου, Στέλιος Καυκαρίδης, Αντώνης Κατσαρής, η Λένια Σορόκου και ο Ευτύχιος Πουλλαϊδης που ήρθαν λίγο μετά, όλοι αυτοί με έκαναν έναν τυχερό άνθρωπο που ήμουν μαζί τους. Είχαμε την ίδια αισθητική και θεατρική αντίληψη. Με αυτούς εξελίχτηκα. Αν στις αρχές της πορείας μου έπαιζα δίπλα από ατάλαντους, δεν θα είχα την ίδια πορεία».

Η ανατροφοδότηση με καλλιτέχνες που αποτελούν ένα πολύ σημαντικό μέρος της ιστορίας του ίδιου του κυπριακού θεάτρου, οδήγησε και τον ΘΟΚ σε μια ανοδική και ακμάζουσα πορεία. «Ο ΘΟΚ – επισημαίνει ο Σπύρος Σταυρινίδης – παρουσίασε τα μεγάλα του επιτεύγματα όταν υπήρχε ο πυρήνας των καλλιτεχνών που ανέφερα. Γνωρίζαμε ο ένας τον άλλο επί σκηνής, πώς να το πω, είναι όπως μια ποδοσφαιρική ομάδα στην οποία οι καλύτεροι παίκτες παίζουν 10 χρόνια μαζί, ξέρει ο καθένας τον άλλο απ έξω και ανακατωτά, πού λέμε· που θα πασάρει, πώς θα πασάρει, ποια στιγμή θα το κάνει. Ήταν μια ομάδα πρωταθλητών».

Δηλώνει μπολιασμένος με το θέατρο από πολύ νεαρή ηλικία, χάρη κυρίως στον αδελφό του, Τάκη Σταυρινίδη. «Από μικρός είχα αποφασίσει ότι το μέλλον μου είναι στο θέατρο. Ο αδελφός μου ο Τάκης ήταν συμμαθητής με τον Στέλιο Καυκαρίδη, την Τζένη Γαϊτανοπούλου, τον Νίκο Χαραλάμπους και πολλούς άλλους. Εγώ ήμουν νεότερος, όμως αυτοί με μπόλιασαν με την αγάπη για το θέατρο».

Υπήρξαν όπως είναι φυσιολογικό και στιγμές δύσκολες. Θυμάται ότι τα πρώτα χρόνια, παίζοντας στον «Γλάρο» του Αντόν Τσέχωφ ένιωσε αβοήθητος, ένιωσε ότι δεν μπόρεσε να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του ρόλου. «Για κάποιους λόγους αισθάνθηκα έτσι, ότι τα πήγα χάλια και κυκλοφορούσα στους δρόμους και νόμιζα πως όσοι με βλέπουν έλεγαν τι κακός ηθοποιός ο Σταυρινίδης».

Η πορεία στο ΘΟΚ ήταν σαν μια τρικυμισμένη θάλασσα; Υπήρχαν απάνεμα λιμάνια; Η σχέση ηθοποιού – σκηνοθέτη ποια είναι; Είναι κατηγορηματικός. «Τα εύκολα στο θέατρο είναι σχετικά. Το θέατρο είναι δύσκολη τέχνη. Σε μια οικογένεια υπάρχουν οι χαλαρές και οι έντονες στιγμές. Το ίδιο και με το θέατρο, είχαμε τις εντάσεις μας, όταν κάνεις 7 ώρες τη μέρα πρόβα καταθέτεις την ψυχή σου. Βεβαίως και υπήρχαν μικροπαρεξηγήσεις, ακόμη και καβγάδες, όπως σε μια οικογένεια. Όμως, όταν ερχόταν η ώρα να ανεβούμε στη σκηνή, έσβηναν όλα αυτά. Η σκηνή ήταν σκηνή και αγαπούσαμε πολύ τη δουλειά μας!»

Είναι ίσως άξιον απορίας αλλά και ειδικής μελέτης, το πώς είναι δυνατόν τόσες ισχυρές προσωπικότητες όπως είναι αυτές των καλλιτεχνών του θεάτρου να μπορούν να γίνονται μια ομάδα για να ανεβάσουν μια παράσταση.

Χαμογελά. «Πάνω στη σκηνή το εγώ διαλύεται! Η έγνοια σου είναι να είσαι αληθινός, να παίξεις αυτό που ήθελε να πει ο συγγραφέας, η έγνοια σου πρέπει να είναι να βγει μια πολύ καλή παράσταση!»

Υπάρχουν ρόλοι που θα ήθελε να του δοθούν αλλά δεν του δόθηκαν; «Δεν το σκέφτομαι έτσι. Έπαιξα πολλούς ρόλους και νιώθω γεμάτος!»

Ο Σπύρος Σταυρινίδης θεωρεί ότι το κυπριακό θέατρο στέκεται ψηλά, όμως μπορεί ακόμη ψηλότερα. Στο πλαίσιο αυτό πιστεύει ότι το κράτος έκανε πρόσφατα ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. «Πιστεύω-μας λέει- ότι η ίδρυση Υφυπουργείου Πολιτισμού αποτελεί μια ευκαιρία. Οι τέχνες, το θέατρο, ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία είναι η συνείδηση του λαού την οποία πρέπει να καλλιεργούμε, να διαφυλάττουμε και να προβάλλουμε. Με αυτή την κίνηση, ο πολιτισμός αποκτά κρατική οντότητα, δείχνει ότι υπάρχει και στα μάτια του κράτους».

Εδώ και δυο χρόνια η ανθρωπότητα πλήττεται από την πανδημία. Η φυσική αλλά και ψυχική υγεία των ανθρώπων, οι ανθρώπινες σχέσεις, η κοινωνική και επαγγελματική δραστηριότητα μοιάζει εδώ και καιρό με ένα επισφαλές διακύβευμα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, τι γίνεται με το θέατρο; Πόσο έχει πληγεί και πόσο δύσκολα έχουν γίνει τα πράγματα για τους συντελεστές του; Ο Σταυρινίδης αναγνωρίζοντας τα προβλήματα, διαβεβαιώνει: «Οι ηθοποιοί, οι σκηνοθέτες, όλοι οι συντελεστές του θεάτρου είναι εκεί και αγωνίζονται! Περνούμε δύσκολα, όμως δεν καμπτόμαστε!»

Στην πορεία τους, προσωπική και επαγγελματική, οι άνθρωποι αναγκάζονται να κάνουν συμβιβασμούς. Ήταν οι συμβιβασμοί του βραβευμένου μας ηθοποιού ανεκτοί, αναγκαίοι και επιβαλλόμενοι ή μήπως κάποιοι δεν έπρεπε να γίνουν;

«Οι συμβιβασμοί μου άξιζαν τον κόπο!», απαντά. «Γίνεται να ζει κανείς χωρίς συμβιβασμούς; Όχι. Ο,τι συμβιβασμούς έκανα έπρεπε να γίνουν».

Ο Σπύρος Σταυρινίδης δεν είναι μόνο ηθοποιός, είναι ένας προβληματιζόμενος άνθρωπος που παρακολουθεί τις εξελίξεις στον κόσμο. Με αφορμή τη ραγδαία επιδείνωση των σχέσεων Ρωσίας και Δύσης λόγω και του Ουκρανικού, του ζητούμε να μας πει αν αισθάνεται στην ατμόσφαιρα την οσμή ενός καταστροφικού πολέμου. «Φοβάμαι ότι κάτι κακό πάει να γίνει επειδή δεν υπάρχει διάθεση συμβιβασμού. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι τα περισσότερα ΜΜΕ τοποθετούν την έναρξη αυτού του κακού μετά τη λήξη των χειμερινών ολυμπιακών αγώνων στο Πεκίνο. Δεν είναι ενδιαφέρον αυτό; Οι Ολυμπιακοί Αγώνες, η Αρχαία Ελλάδα, η αναγκαστική πολεμική εκεχειρία…»

Κάπου εδώ η κουβέντα μας τελειώνει. Ο Σταυρινίδης, ο κατά κόσμο Σπύρος, με ευχαριστεί. «Θα τα πούμε στην επόμενη παράσταση» μου λέει. Ναι, εκεί όπου ο ηθοποιός «που το εγώ διαλύεται» για να ενσαρκώσει, με προσήλωση ιερή, το πιο βαθύ θέλημα του συγγραφέα, παίρνοντας την τέχνη του ένα βήμα παραπέρα.