Ισότητα των Φύλων στον τομέα του Αθλητισμού

Η παρουσία γυναικών σε όλους τους τομείς του αθλητισμού, σε ένα παραδοσιακά ανδροκρατούμενο χώρο, είναι ένα θέμα που απασχολεί τόσο τα ευρωπαϊκά και διεθνή σώματα όσο και την κάθε χώρα ξεχωριστά.

Ο χώρος του αθλητισμού είναι ένα ευρύ πεδίο, το οποίο αφορά όλο τον κόσμο και σε αυτό θα πρέπει να υπάρχει ίση συμμετοχή ανδρών και γυναικών. Αν και αυτό είναι το αυτονόητο, αφού ο πληθυσμός της γης αποτελείται από ίσο περίπου αριθμό ανδρών και γυναικών, δυστυχώς όλες οι έρευνες και μελέτες καταδεικνύουν ότι η υποεκπροσώπιση των γυναικών είναι γεγονός.

Η Ομάδα Υψηλού Επιπέδου για την Ισότητα των Φύλων στον Αθλητισμό, την οποία σύστησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 2022 υπέβαλε σχέδιο δράσης και συστάσεις στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα κράτη μέλη,  εθνικούς και διεθνείς αθλητικούς οργανισμούς αλλά και στους οργανισμούς αθλητισμού βάσης  για τη βελτίωση της ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων στον αθλητισμό, επισημαίνοντας έξι βασικούς θεματικούς τομείς δράσης, οι οποίοι είναι:

• Συμμετοχή
• Προπονητική και διαιτησία
• Ηγεσία
• Κοινωνικές και οικονομικές πτυχές του αθλητισμού
• Δημοσιογραφική κάλυψη
• Έμφυλη βία

Συμμετοχή. Αν και τα τελευταία χρόνια υπάρχει μεγάλη συμμετοχή γυναικών και κοριτσιών στον αθλητισμό όσον ανεβαίνουμε σε ψηλά επίπεδα αθλητισμού τόσο στα ομαδικά όσο και στα ατομικά αθλήματα η συμμετοχή των γυναικών μειώνεται. Οι λόγοι πολλοί: η μειωμένη προβολή των γυναικείων αγώνων, η χαμηλότερη αμοιβή τους, η έλλειψη χορηγών που εξαρτάται από τα δύο προηγούμενα, η άνιση κατανομή του δημόσιου χρήματος,  η δημιουργία οικογένειας και η μητρότητα και τα στερεότυπα που υπάρχουν και άλλα πολλά.

Προπονητική και διαιτησία. Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο αριθμός των γυναικών που είναι  διαιτητές και προπονήτριες είναι πολύ μικρότερος από των αντίστοιχων αντρών. Εδώ και πάλι διερωτάται κανείς γιατί να συμβαίνει αυτό αφού για να βρίσκεται κάποιος σε αυτούς τους δύο τομείς χρειάζεται τα ίδια εφόδια, γνώσεις, ικανότητα εμπειρία, γραπτές και προφορικές εξετάσεις, φυσική κατάσταση κτλ. Μήπως και εδώ είναι θέμα στερεοτύπων και αντιμετώπιση της κοινωνίας?

Ηγεσία. Στα κέντρα λήψης αποφάσεων για τον αθλητισμό η συμμετοχή των γυναικών είναι ελάχιστη. Όλοι επικαλούνται την ποσόστωση ώστε να υπάρχει στις θέσεις ηγεσίας του αθλητισμού εκπροσώπηση μεγαλύτερου αριθμού γυναικών, που ούτε και αυτό δε συμβαίνει.  Με μια γρήγορη ματιά σε Διοικητικά Συμβούλια Ομοσπονδιών, Σωματείων, ανώτατων αθλητικών οργανισμών, διευθυντών, διαπιστώνουμε πολύ εύκολα ότι η παρουσία γυναικών πάλι υστερεί.  Λόγω του ότι είμαι γνώστης του χώρου αυτού δε θα δεκτώ να ακούσω ότι ο λόγος είναι ότι οι γυναίκες δεν ενδιαφέρονται και για αυτό δεν είναι. Όχι, αυτό δεν είναι αλήθεια. Οι γυναίκες θέλουν και μπορούν. Απλά δε τους δίνεται η ευκαιρία.

Κοινωνικές και οικονομικές πτυχές του αθλητισμού. Η ανισότητα των φύλων στον αθλητισμό δεν περιορίζεται μόνο στην έλλειψη εκπροσώπησης ή στα στερεότυπα. Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που δημιουργούν εμπόδια για την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών και των κοριτσιών στον αθλητισμό

Δημοσιογραφική κάλυψη. Όπως ανάφερα και πιο πάνω, η δημοσιογραφική κάλυψη και προβολή των γυναικείων αθλημάτων είναι μικρότερη έναντι των ανδρικών. Κατά τη γνώμη μου αυτό συμβαίνει λόγο του ότι οι χορηγοί αλλά και το ενδιαφέρον του κόσμο μονοπωλούν τα ανδρικά πρωταθλήματα και αγώνες.

Έμφυλη βία. Πίσω από την φώτα και το χειροκρότημα του αθλητισμού, κρύβεται μια σκοτεινή πραγματικότητα, η έμφυλη βία. Δυστυχώς, γυναίκες και κορίτσια σε όλο τον κόσμο βιώνουν διάφορες μορφές βίας και κακοποίησης στο πλαίσιο του αθλητισμού, φαινόμενο που υπονομεύει τα θεμέλια της αθλητικής ηθικής και στερεί από τις γυναίκες το δικαίωμα στην ασφαλή και ισότιμη συμμετοχή. Ένα θέμα που από μόνο του αποτελεί ένα ολόκληρο κεφάλαιο που κάποια στιγμή θα πρέπει να αναλυθεί ενδελεχώς.

Απαιτούμενες ενέργειες για την ίση συμμετοχή των γυναικών σε όλους τους τομείς του αθλητισμού

Εδώ θα μπορούσα να αναφέρω αμέτρητες εισηγήσεις ώστε να επιτευχθεί επιτέλους η ίση συμμετοχή των γυναικών στον αθλητισμό. Αυτό που χρήζει όμως άμεσης εφαρμογής είναι η δημιουργία εθνικής στρατηγικής για την ισότητα των φύλων στον αθλητισμό η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

• Η αλλαγή της κουλτούρας και ίση αντιμετώπιση των γυναικών είναι θέμα παιδείας και εκπαίδευσης, το οποίο όλοι πρέπει να διδάσκονται από μικρή ηλικία ώστε όταν πια ενηλικιωθούν να αντιμετωπίζουν όλους τους ανθρώπους ίσα και να εξαλείψουν όλα τα στερεότυπα που ταλανίζουν τον αθλητισμό.
• Εφαρμογή της ποσόστωσης για ίση εκπροσώπηση των γυναικών στις ηγετικές θέσεις όλων των αθλητικών οργανισμών.
• Η χορήγηση των δημόσιων πόρων να διανέμεται μετά από τη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις αρχές της χρηστής διακυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένης της ισότητας των φύλων.
• Καταπολέμηση κάθε μορφής έμφυλης βίας στον αθλητισμό και πάλι μέσω της εκπαίδευσης αλλά και την παραδειγματική τιμωρία όσων εμπλέκονται σε τέτοιες υποθέσεις.
• Ίση προβολή και δημοσιογραφική κάλυψη γυναικείων και ανδρικών πρωταθλημάτων.

Η ισότητα των φύλων στον αθλητισμό δεν είναι απλά θέμα δικαιοσύνης, αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση για μια υγιή και ισόρροπη κοινωνία. Ας ενώσουμε λοιπόν τις δυνάμεις μας για να χτίσουμε έναν αθλητικό κόσμο δικαιοσύνης και δημοκρατίας.

Γιάννα Νικολάου

Υποψήφια Σχολική Έφορος Λάρνακας

Διευθύντρια Ανοικτού Σχολείου Δήμου Λάρνακας

Φύλων στον Αθλητισμό του ΚΟΑ

Μέλος της Επιτροπής Ισότητας των