Η σημασία της ψυχικής ανθεκτικότητας
Γράφει η Χρυστάλλα Μωϋσέως
Όλοι μας θέλουμε τα παιδιά μας να είναι ευτυχισμένα. Μάλιστα, κάποτε το θέλουμε τόσο πολύ που η παραμικρή νύξη «δυστυχίας» από μέρους τους, μας αναστατώνει. Κι όλο μας το είναι γίνεται είτε μια ασπίδα για να εμποδίσει την επαφή με το δυσάρεστο, είτε το «χέρι βοηθείας» που θα επαναφέρει τελικά τη χαρά.
Σκεφτείτε το παράδειγμα που ακολουθεί: ο τρίχρονος γιος μου παίζει στο σαλόνι με τους κύβους του. Στόχος του είναι να φτιάξει ένα ψηλό πύργο. Κάθε φορά όμως που φτάνει μέχρι τα μισά, ο πύργος του γκρεμίζεται κι εκείνος αρχίζει να ουρλιάζει όλο νεύρα και να πετάει τα παιχνίδια του σε κάθε γωνιά του σαλονιού. Η αρχική μου αντίδραση, να τρέξω κοντά του και να φτιάξω εγώ τον πύργο για εκείνον. Και που είναι το κακό μ’αυτό, θα μου πείτε; Είναι καλύτερα να αφήσω το παιδί μου να χτυπιέται έτσι;
Όλοι μας θέλουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Κι όμως, το καλύτερο γι’αυτά δε σημαίνει να είναι πάντοτε ευτυχισμένα. Ναι, καλά ακούσατε. Υπάρχει κάτι που είναι πάνω από την ευτυχία. Κι αυτό είναι η ανθεκτικότητα.
Ανθεκτικότητα είναι η ικανότητα μας να ερχόμαστε σε επαφή με ένα εύρος συναισθημάτων, χωρίς να χάνουμε την ταυτότητα μας. Είναι η ικανότητα να συνερχόμαστε από το στρες, την αποτυχία, τα λάθη.
Το να προσπαθούμε να αποφύγουμε το δυσάρεστο δεν είναι ρεαλιστικό. Στόχος μας θα έπρεπε να είναι να μπορούμε να διαχειριζόμαστε το δυσάρεστο και να αποκτούμε δεξιότητες για να αντιμετωπίζουμε παρόμοια γεγονότα στη ζωή μας. Γι’αυτό, όταν ο πύργος του γιου μου γκρεμίζεται ξανά και ξανά κι εκείνος θυμώνει και πετάει πράγματα, δουλειά μου ως γονιός δεν είναι να απομακρύνω το στρεσογόνο ερέθισμα ή να λύσω εγώ το πρόβλημα για χάρη του, αλλά να βουλιάξω μαζί του μέσα στον εκνευρισμό και το άγχος του για να μην αισθάνεται μόνος. Κι αντί να του πω «άσε με να σου φτιάξω εγώ τον πύργο σου», να ανταποκριθώ λέγοντας «Πόσο εκνευριστικό! Έλα να σκεφτούμε μαζί πώς θα μπορούσαμε να τον κάνουμε πιο γερό.»
Πως μπορούμε λοιπόν να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν πιο ανθεκτικά; Έρευνες γύρω από το θέμα δείχνουν ότι υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες ποιότητες που μεταφέρονται από τον γονιό στα παιδιά. Οι ποιότητες αυτές είναι:
– η ενσυναίσθηση,
– η ενεργητική ακρόαση,
– η άνευ όρων αποδοχή,
– η ύπαρξη ασφάλειας και συνέπειας στην παρουσία μας,
– η αναγνώριση των δυνατών σημείων των παιδιών μας και
– η οικοδόμηση δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων.
Γενικός μας κανόνας ως γονείς, γενικός στόχος που είναι σημαντικό να θυμόμαστε: δουλειά μας είναι να στηρίξουμε, όχι να επιλύσουμε. Καθήκον μας είναι να ανεχτούμε και όχι να δραπετεύσουμε.
Χρυστάλλα Μωυσέως
Εκπαιδευτική Ψυχολόγος (αρ. μητρώου #645)
Χρυστάλλα Μωυσέως
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος (BSc, MSc)
Ειδική Μοντεσσοριανή Εκπαιδευτικός