Μετά τον πρώτο εκβιασμό της Γενεύης έρχεται και δεύτερος

Του Πέτρου Ζαρούνα* 

Μετά την αποτυχία του να γεφυρώσει το χάσμα των θέσεων των δύο πλευρών ο ΓΓ του ΟΗΕ μας έδωσε 3 επιλογές. Η πρώτη ήταν ο διορισμός ειδικού αντιπροσώπου την οποία απέρριψε αμέσως η τουρκική πλευρά. Ο λόγος ήταν ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε επαναβεβαίωση του πλαισίου του ΟΗΕ. Η δεύτερη ήταν η κήρυξη αδιεξόδου και η αναζήτηση από τον ίδιο νέων όρων εντολής από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Η τρίτη επιλογή ήταν ο ορισμός μίας νέας άτυπης πενταμερούς σε ευθετότερο χρόνο. Η πλευρά μας μπροστά στο φόβο της κήρυξης αδιεξόδου αποδέχθηκε την τρίτη επιλογή. Η δε αποδοχή αυτή έγινε δυστυχώς με τους χειρότερους όρους. Δηλαδή παρά τις προηγούμενες θέσεις μας ότι μία τέτοια αναβολή έπρεπε να γίνει σε χρόνο πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου ο Πρόεδρος Αναστασιάδης δέχθηκε τη τουρκική θέση, που από ότι φαίνεται υιοθέτησε και ο ΓΓ, για χρόνο μετά τον Ιούνιο. Πέραν αυτού ο πρόεδρος Αναστασιάδης υπαναχώρησε και από τη θέση του όπως στην ανακοίνωση για τη νέα άτυπη να υπάρξει και αναφορά στα ψηφίσματα του ΟΗΕ. Αυτό θα αποτελούσε έμμεση απόρριψη των Τ/κ θέσεων για λύση δύο κρατών. Αντί τούτου ο ΓΓ τόνισε ότι η κατάθεση τέτοιων προτάσεων είναι επιτρεπτή και στο μέλλον λόγω του άτυπου χαρακτήρα της πενταμερούς. Όμως ο ΓΓ ψεύδεται. Η άτυπη πενταμερής της Γενεύης συμφωνήθηκε τον Νοέμβριο του 2019 στο Βερολίνο από Ακιντζί και Αναστασιάδη τη παρουσία του ιδίου. Είχε τότε καταγραφεί κατά τρόπο λεπτομερή μέσα σε ποια πλαίσια θα γινόταν. Τα πράγματα άλλαξαν τον Νοέμβριο του 2020 όταν στο δείπνο μεταξύ Αναστασιάδη και Τατάρ συμφωνήθηκε να μην υπάρχει το όποιο πλαίσιο. Έτσι θα πρέπει να αναμένουμε πως Τουρκία και Τ/κ θα καταθέσουν ξανά τις περί δύο χωριστών κρατών θέσεις τους.

Γιατί όμως ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έκανε πίσω και στα δύο σημεία που είχε θέσει στη πρώτη διμερή συνάντηση που είχε  με τον κ. Γκουτέρες; Διότι φοβήθηκε το ενδεχόμενο κήρυξης αδιεξόδου και παραπομπής του θέματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Στην επιλογή του αυτή είχε εκ προοιμίου τη στήριξη τόσο στα πλαίσια του Εθνικού Συμβουλίου όσο και δημόσια από τον Αβέρωφ Νεοφύτου και τον ΔΗΣΥ.Μα καθαρά για τους μικροκομματικούς λόγους που έχουν να κάνουν με την επιστροφή των  ψηφοφόρων του ΔΗΣΥ που στράφηκαν στη πολιτική κίνηση «Αμμόχωστος για τη Κύπρο». Ανάλογη στάση τήρησε όμως και ο ΓΓ του ΑΚΕΛ όπως φάνηκε από τις δηλώσεις του μετά την Γενεύη υπό τον φόβο νέων τουρκικών τετελεσμένων σε ΑΟΖ και Αμμόχωστο. Άποψη μου είναι πως οι φόβοι αυτοί είναι υπερβολικοί. Εξηγώ. Σε περίπτωση αδιεξόδου και παραπομπής του θέματος στο Συμβούλιο Ασφαλείας ο ΓΓ θα έπρεπε να επεξηγήσει και τους λόγους. Το Συμβούλιο Ασφαλείας δε, όπως φάνηκε και από τα σχετικά τηλεφωνήματα του ΥΠΕΞ Χριστοδουλίδη, θα επαναβεβαίωνε τη βάση της ΔΔΟ (βλέπετε και πρόσφατο ψήφισμα 1251). Ενδεχομένως και να επέκρινε τη Τουρκία για τις νέες θέσεις της που εκφεύγουν του πλαισίου του ΟΗΕ. Ερωτώ: Θα διακινδύνευε η Τουρκία κάτι τέτοιο τη στιγμή που έπεται το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου; Αλλά και πέραν αυτού θα προχωρούσε η Τουρκία σε νέα κλιμάκωση (φόβος ΑΚΕΛ) τη στιγμή που μόλις είχε αποκλιμακώσει για να αποφύγει νέες κυρώσεις από την ΕΕ και να εξασφαλίσει τη θετική ατζέντα;Έχω την άποψη ότι ούτε το ένα θα έκανε ούτε και το άλλο. Δυστυχώς εμείς υποχωρήσαμε και δεχτήκαμε τις τουρκικές διαδικαστικές θέσεις.

Ενός εκβιασμού όμως μύριοι έπονται. Αφού δείξαμε ότι το αδιέξοδο μας φοβίζει ο εκβιασμός σε βάρος μας θα επαναληφθεί. Αυτή τη φορά στο τραπέζι θα είναι οι γεφυρωτικές ιδέες του ΓΓ κ. Γκουτέρεςπου θα επιχειρήσει,όπως είπε, να τετραγωνίσει το κύκλο. Αυτές αναμένεται να είναι πολύ κοντά στις συνομοσπονδιακές ιδέες των penholders Βρετανών. Τότε ο Πρόεδρος θα μας πειακόμα μία φορά ότι δήθεν είναι με το πιστόλι στον κρόταφο. Θα ζητήσει δε τη στήριξη των πολιτικών αρχηγών που θα τον συνοδεύουν για να αποφευχθεί το αδιέξοδο.

* Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και υποψήφιος βουλευτής του Δημοκρατικού Κόμματος (ΔΗΚΟ) στη Λάρνακα