Γράφει ο Πέτρος Ζαρούνας*
Η κυβέρνηση μας λέει ότι η επερχόμενη άτυπη πενταμερής είναι δήθεν διαδικαστικού χαρακτήρα. Όμως ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έχει άλλες προθέσεις. Στην πρόσφατη έκθεση του ξεκαθαρίζει ότι κατά την άτυπη πενταμερή οι δύο πλευρές αναμένεται να καταθέσουν τις θέσεις τους. Στη συνέχεια τονίζει θα επιχειρηθεί η αναζήτηση κοινού εδάφους. Στην ίδια έκθεση δεν υπάρχει καμία αναφορά στο πλαίσιο που θα πρέπει να κινηθούν οι ηγέτες των δύο πλευρών. Το ίδιο ισχύει και για το κοινό ανακοινωθέν 3ης Νοεμβρίου 2020 μετά το δείπνο των δύο ηγετών στην οικία Σπέχαρ. Να σημειωθεί ότι στη περσινή του έκθεση ο ΓΓ ήταν πολύ ξεκάθαρος. Είχε τότε καταγράψει ότι οι δύο ηγέτες συμφωνούν να διαπραγματευτούν στη βάση της ΔΔΟ με πολιτική ισότητα όπως αυτή προβλέπεται από τα σχετικά ψηφίσματα του ΟΗΕ.
Τα πράγματα γίνονται κάθε μέρα και πιο ανησυχητικά. Οι δύο πλευρές έχουν ήδη μετακινηθεί από τις προηγούμενες τους θέσεις. Η Ε/κ πλευρά μιλάει πλέον για αποκεντρωμένη ή χαλαρή ομοσπονδία. Να σημειωθεί πως τη θέση αυτή ο Πρόεδρος Αναστασιάδης την είχε αρχικά εισηγηθεί με επιστολή του στο Εθνικό Συμβούλιο επί προεδρίας Δ. Χριστόφια αλλά απορρίφθηκε. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης για 8 χρόνια είχε διαπραγματευτεί και πετύχει με σοβαρά ανταλλάγματα την αύξηση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων της κεντρικής κυβέρνησης. Τώρα κάνει κωλοτούμπα και ζητάει την δραστική τους μείωση.
Αντίστοιχα η Τ/κ πλευρά με νέο ηγέτη, τον εκλεγέντα χάρις στις ψήφους των εποίκων, Ερσίν Τατάρ προτείνει την λύση των 2 χωριστών κρατών (που θα έχουν κυριαρχική ισότητα). Αυτά σύμφωνα με τον Τατάρ θα υπογράψουν συμφωνία συνεργασίας. Η θέση Τατάρ έχει τη πλήρη υποστήριξη της Τουρκίας. Η νέα τουρκική θέση συνδέεται με τα αναθεωρητικά όνειρα της Τουρκίας όπως αυτά διαμορφώθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια. Κεντρικός στόχος η Γαλάζια Πατρίδα μέρος της οποίας είναι η Κύπρος και η ΑΟΖ της.
Όπως και ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής Στήβεν Λίλι ανέφερε εκείνο που θα γίνει μετά τη κατάθεση των θέσεων των δύο πλευρών είναι η γεφύρωση τους. Αυτό το ρόλο θα αναλάβει, όπως και στο Κραν Μοντανά, ο Αντόνιο Γκουτέρες πιθανότατα με ένα νέο πλαίσιο. Εκτιμώ ότι το πλαίσιο Γκουτέρες 2 θα περιγράφει σε αδρές γραμμές μία λύση με όνομα ομοσπονδίας και περιεχόμενο συνομοσπονδίας. Στη συνέχεια ο ΓΓ θα μας θέσει μπροστά στο δίλημμα ή διαπραγματεύεστε στη βάση αυτή ή κηρύσσω το τέλος των διαπραγματεύσεων. Αν οι δύο πλευρές το δεχθούν τότε πάμε σε μία επίσημη πενταμερή. Στόχος θα είναι η διαμόρφωση και υπογραφή μίας στρατηγικής συμφωνίας στη βάση του Γκουτέρες 2. Αν όχι οι διαπραγματεύσεις θα τερματιστούν. Τότε πολύ πιθανόν η Τουρκία να κινηθεί με στόχο τη σταδιακή αναγνώριση της «ΤΔΒΚ».
Οι ευθύνες του Προέδρου Αναστασιάδη και του ΔΗΣΥ για αυτή την επικίνδυνη πορεία είναι τεράστιες. Πρώτα με τους κακούς χειρισμούς στο Κραν Μοντανά προχώρησαν σε νέες υποχωρήσεις. Παρ όλα αυτά κατάφεραν να φορτωθεί η Ε/κ πλευρά μαζί με την Τ/κ την ευθύνη του αδιεξόδου. Ακολούθησαν οι βολιδοσκοπήσεις από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη δεκάδων προσώπων για λύση 2 χωριστών κρατών. Έτσι στην ουσία προετοιμάστηκε και το έδαφος η Τουρκία να ανακοινώσει επίσημα και χωρίς κόστος τη θέση της για δύο κράτη. Είδαμε στη συνέχεια τον Αναπληρωτή Πρόεδρο του ΔΗΣΥ Χάρη Γεωργιάδη να μας μιλάει για νέο ρεαλισμό και αποδοχή της διχοτόμησης. Σαν να μην έφταναν αυτά ο πρόεδρος Αναστασιάδης μας οδηγεί σε μία άτυπη πενταμερή χωρίς να ζητήσει την όποια αναφορά σε ΔΔΟ ή τα ψηφίσματα του ΟΗΕ κάτι που όπως εξήγησα πιο πάνω θα αποδειχθεί άκρως επικίνδυνο.
* Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και αριστίνδην υποψήφιος βουλευτής Λάρνακας με το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ)
