Ένα σπάνιο ιστορικό βίντεο ντοκουμένο ανακάλυψε η ιστοσελίδα Υπερβόρειοι με την μεταφορά κυπριακών αγαλμάτων και αρχαιολογικών ευρημάτων από την Κύπρο στη Σουηδία το 1933. Η μεταφορά προέκυψε μετά τη μεγάλη σουηδική αρχαιολογική αποστολή που δραστηριοποιήθηκε στο νησί μας την περίοδο 1927–1931, υπό την καθοδήγηση του αρχαιολόγου Erik Gjerstad και του Σουηδικού Ινστιτούτου Αθηνών.

Η αποστολή, με άδεια των βρετανικών αποικιακών αρχών που τότε διοικούσαν την Κύπρο, πραγματοποίησε εκτεταμένες ανασκαφές σε Σόλους, Βουνί, Ερήμη, Μπέλλα Παΐς και άλλα σημεία. Τα ευρήματα του Βουνιού, ενός βασιλικού παλατιού του 5ου–4ου αιώνα π.Χ., θεωρήθηκαν ιδιαίτερα σημαντικά λόγω του μοναδικού συνδυασμού ελληνικής και περσικής αρχιτεκτονικής επιρροής.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών, η αποστολή κατέγραψε περίπου 18.500 αντικείμενα, από τα οποία περίπου 10.000 μεταφέρθηκαν στη Σουηδία, ενώ τα υπόλοιπα παρέμειναν στην Κύπρο.

Τα ευρήματα που στάλθηκαν στη Στοκχόλμη περιλάμβαναν αγάλματα, κεραμικά, κοσμήματα, μεταλλικά αντικείμενα και επιγραφές, τα οποία μεταφέρθηκαν νόμιμα, βάσει της τότε “συμφωνίας διαμοιρασμού” (division agreement) μεταξύ αποικιακής κυβέρνησης και ξένων αποστολών-  μια συνήθης πρακτική της εποχής.

Το 1933, η συλλογή παρουσιάστηκε στη Liljevalchs konsthall στη Στοκχόλμη σε μεγάλη δημόσια έκθεση, στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Ιστορικών της Τέχνης, όπου εκτέθηκαν περίπου 2.000 αντικείμενα, ανάμεσά τους και κυπριακά αγάλματα από το Βουνί και τη Σόλη.

Σήμερα, τα περισσότερα από αυτά τα ευρήματα βρίσκονται στο Medelhavsmuseet (Μουσείο της Μεσογείου) στη Στοκχόλμη, γνωστά ως “The Swedish Cyprus Expedition Collection”. Η συλλογή παραμένει μία από τις σημαντικότερες ευρωπαϊκές συλλογές κυπριακής αρχαιότητας εκτός Κύπρου και συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο έρευνας και συζητήσεων γύρω από την επιστροφή αρχαιοτήτων.

Δείτε το βίντεο ντοκουμέντο από τη «Σουηδική Βάση Δεδομένων Μέσων – Βασιλική Βιβλιοθήκη» που  αναρτήθηκαν και στο ιστολόγιο Υπερβόρειοι.