Αγγέλα Καϊμακλιώτη: Μια ξεχωριστή προσωπικότητα στο χώρο της λογοτεχνίας και της ποίησης

Συνέντευξη στην ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΥΖΙΝΟΥ 

Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη σπούδασε Παιδαγωγικά στην Παιδαγωγική Ακαδημία Κύπρου και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης από όπου αποφοίτησε με άριστα. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκπαιδευτική Ηγεσία και Πολιτική στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου και αποφοίτησε επίσης με άριστα (Master of Arts). Εργάζεται ως Διευθύντρια σχολείων Δημοτικής Εκπαίδευσης. Είναι μέντορας για Νεοπροαχθέντες Διευθυντές. Δίδαξε σε σεμινάρια Εκπαιδευτικής Ηγεσίας στο CΙΙΜ.

Είναι Πρόεδρος της Πολιτιστικής Κίνησης Λάρνακας και Γραμματέας της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Λάρνακας. Είναι αριστίνδην μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Πολιτιστικής Δημιουργίας για παιδιά και νέους Λάρνακας. Είναι μέλος της Κριτικής Επιτροπής για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας για Παιδιά και Νέους. Διετέλεσε αντιπρόεδρος της Ένωσης Λογοτεχνών Κύπρου. Έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές και μια συλλογή διηγημάτων. Έργα της έχουν περιληφθεί σε ανθολογίες ποίησης και λογοτεχνικά περιοδικά. Η ποιητική της συλλογή «Εκ του Σύνεγγυς» έχει μεταφραστεί στα σερβικά και στα αγγλικά.

Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη είναι μια αυτόφωτη προσωπικότητα που σε καθηλώνει πραγματικά με τη γραφή και τις ευαισθησίες που αντανακλούν μέσα από τα γραφόμενα της.

Οι στίχοι της δεν επιθυμούν να δώσουν απαντήσεις, αλλά να δημιουργήσουν ερωτήματα, να ενσαρκώσουν τις αντιφάσεις και τις αμφιβολίες που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη.

Η ποίηση είναι μια διαδρομή αυτογνωσίας και είναι αυτή που δίνει τη δύναμη στον ποιητή να «θεραπεύσει» καταστάσεις στη ζωή του. Μέσα από αυτή τη διαδρομή ανακαλύπτεις πτυχές του εαυτού σου που δεν ήξερες ότι υπήρχαν και αυτό είναι από μόνο του παρήγορο και ιαματικό.

Εφτάχρονο κοριτσάκι ήτανε όταν πήρε το δρόμο της προσφυγιάς με ψυχή γεμάτη ερωτήσεις και ελπίδες. Κουβαλούσε στο παιδικό της μυαλό, μνήμες από μια ξέγνοιαστη ζωή στην Αμμόχωστο όταν βρέθηκε στη φιλόξενη Λάρνακα  που έγινε το παρόν που την έπλασε και την αγκάλιασε.

Όπως είπε ο Γάλλος ζωγράφος Ντελακρουά «Δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση».

Η ποίηση καταφέρνει να μετατρέψει απλές λέξεις σε συναισθήματα και εικόνες.

Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη έχει στο ενεργητικό της έξι ποιητικές συλλογές και μια συλλογή διηγημάτων.

Έχει σημαντική δράση στη πολιτιστική ζωή της Λάρνακας και επιθυμία της είναι να τη δεί να ανθίζει ως πόλη των τεχνών, ως μια πολιτιστική καρδιά που χτυπά δυνατά όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και διεθνώς.

Η Αγγέλα Καϊμακλιώτη παραχώρησε στο περιοδικό L.AVoice μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που έχει ως ακολούθως:

Ποιες είναι οι μνήμες σας απο τα παιδικά σας χρόνια;

Οι μνήμες από τα παιδικά μου χρόνια είναι σαν πολύχρωμα κομμάτια από βιτρό. Κάποια τα διαπερνά χρωματιστό φως,άλλα τα πλαισιώνει τοσκοτάδι.Γεννήθηκα στην Αμμόχωστο, μα ο πόλεμος του 1974 έμελλε να μεγαλώσω στη Λάρνακα.Ήμουν ένα εφτάχρονο προσφυγάκι, μεψυχή γεμάτη ερωτήσεις και ελπίδες. Κουβαλούσα στο παιδικό μυαλό μου, μνήμες από μια άλλη ξέγνοιαστη ζωή, από μια άλλη Κύπρο.Η Σκάλα έγινε το νέο μου σπίτι, με τα στενά σοκάκια της, με την ήρεμη θάλασσά της, κι ο Άγιος Λάζαρος, με τις φιλόξενες γειτονιές του, το σκηνικό της καθημερινότητάς μου.Η Αμμόχωστος έμεινε στις ιστορίες, μια ανάμνηση που πονάει ακόμη,ενώ η Λάρνακα έγινε το παρόν που μεέπλασε και με αγκάλιασε.Αυτές τις μνήμες κρατάω, σαν κύματα που σπάνε απαλά στις ακτές,φέρνοντας χαμόγελα αλλά και μια γλυκόπικρη μελαγχολία.

Πόσο καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι γονείς σας στη διαμόρφωση της προσωπικότητας σας;

Οι γονείς μου ήτανπάντα εκεί, αλλά συχνά αθέατοι, χαμένοι στον αγώνα για το μεροκάματο.Πρόσφυγες, που εκδιώχθηκαν από τα χωριά της Μεσαορίας. Μετίμια χέρια, κουρασμένα από τον μόχθο,έφτιαχναν ξανά έναν κόσμο από το τίποτα, για ναριζώσουμε εμείς, τα παιδιά τους.Δεν μου έμαθαν τη ζωή μόνο με την παρουσία τους, αλλά και με την απουσία τους.Η σκληρή εργασία τους μού έδειξε τη δύναμη της θέλησης. Κι ο κόσμος που έχτισαν μέσα από τις στάχτες που άφησε ο πόλεμος, έγινε το δικό μου σχολείο για την αντοχή.

Πως προέκυψε η αγάπη σας για την ποίηση και γενικότερα για τη λογοτεχνία;

Η αγάπη μου για την ποίηση και τη λογοτεχνία γεννήθηκε μέσα από τους μύθους της Κύπρου. Οι πρώτες μου λέξεις έχουν ρίζες στα παραμύθια του παππού και της γιαγιάς.Ιστορίες γιατη θάλασσα της Σαλαμίνας, για τον κάμπο της Μεσαορίας, για τους ανθρώπους, για τους αγίους και για τους ήρωες. Μου έδειξαν πως μέσα στις λέξεις κρύβεται η καρδιά του κόσμου.  Όταν εκείνες οι φωνές σώπασαν, η ποίηση έγινε η συνέχειά τους.Η γέφυρα που με κρατούσε συνδεδεμένη με όσα έζησα και όσα ονειρευόμουν.  Ήταν ο τρόπος να ντύνω τα συναισθήματά μου με στίχους, να ψάχνω ερωτήματα και να βρίσκω νοήματα στα μικρά και τα μεγάλα.  Έτσι, η λογοτεχνία έγινε για μένα μια διαρκής συνομιλία.Με τη θάλασσα, με τις μνήμες, με τους ανθρώπους που αγάπησα.

Το γεγονός ότι κατάγεστε από την κατεχόμενη Αμμόχωστο σας έχει δώσει ερεθίσματα στις ποιητικές σας συλλογές;

Η Αμμόχωστος, για μένα, λειτουργεί ως η μητέρα, ως η πόλη των ιδεών, ως ο τελικός προορισμός. Και όλα αυτά συνυφαίνονται σε μια αλληγορία που πηγάζει από την ίδια τη σιωπή της. Αυτή σιωπά κι εγώ γράφω. Γίνομαι η φωνή της. Η πόλη δεν είναι απλώς το μέρος από όπου κατάγομαι, αλλά ένα ζωτικό, μητρικό σύμβολο, καθημερινού αγώνα. Μια αδικία που συνεχίζεται. Ένα ανεπούλωτο τραύμα που κακοφορμίζει. Η Αμμόχωστος ζει μέσα από τις μνήμες μας. Αν την ξεχάσουμε, θα πεθάνει.

Τι είναι αυτό που εκλαμβάνει κάποιος μέσα από τα ποιήματα σας;

Οι στίχοι μου δεν επιθυμούν να δώσουν απαντήσεις, αλλά να δημιουργήσουν ερωτήματα, να ενσαρκώσουν τις αντιφάσεις και τις αμφιβολίες που χαρακτηρίζουν την ανθρώπινη ύπαρξη. Εκείνο που επιθυμώ να εκλαμβάνει ο αναγνώστης είναι η αίσθηση ότι δεν είναι μόνος στον κόσμο του, ότι υπάρχει μια κοινή αλήθεια που μοιραζόμαστε όλοι, σε όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης συνθήκης. Αυτό που επιδιώκω είναι να συνδέσω τον αναγνώστη με την ενέργεια που πηγάζει από την ίδια την ποίηση. Θέλω οι λέξεις μου να λειτουργούν σαν καθρέφτες που αναδεικνύουν τις κρυφές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής.Να προκαλούν μια συγκίνηση που αναφέρεται όχι μόνο στην προσωπική ιστορία, αλλά και στη συλλογική εμπειρία του κόσμου.

Τι είναι εκείνο που κάνει έναν ποιητή να ξεχωρίσει από τους υπόλοιπους;

Ο ποιητής ξεχωρίζει όχι από τις λέξεις που χρησιμοποιεί, αλλά από τον τρόπο που ζει μέσα στις λέξεις. Είναι εκείνος που δεν φοβάται να αναμετρηθεί με τη σιωπή.Που βρίσκει νόημα εκεί που οι άλλοι βλέπουν μόνο κενό. Δεν γράφει απλώς για να εκφράσει σκέψεις, αλλά για να αποκαλύψει αλήθειες που βρίσκονται βαθιά μέσα του. Αλήθειες που δεν αντέχουν να παραμείνουν αόρατες. Το ξεχωριστό στοιχείο ενός ποιητή είναι η ικανότητά του να μεταμορφώνει τα καθημερινά και τα συνηθισμένα σε κάτι πέρα από τον χρόνο και τον τόπο.

Ποιους ποιητές που δεν βρίσκονται στη ζωή, θα θέλατε να είχατε γνωρίσει;

Δεν νιώθω την ανάγκη να γνωρίσω ποιητές που δεν βρίσκονται πια στη ζωή, γιατί μέσα στους στίχους τους είναι ήδη παρόντες. Η ποίηση τους είναι η ζωντανή μαρτυρία της ψυχής και της σκέψης τους, ένα μονοπάτι που μας φέρνει κοντά, πέρα από τον χρόνο. Διαβάζοντας τα έργα τους, νιώθω πως τους συναντώ, πως συνομιλώ μαζί τους, και πως η δημιουργία τους ζει. Εξάλλου, έχω την τύχη και την τιμή να συναναστρέφομαι και να έχω στη ζωή μου, φίλους και φίλες, εξαιρετικούς ποιητές και ποιήτριες, ανθρώπους που με τον λόγο τους φωτίζουν το σκοτάδι της καθημερινότητας και εμπνέουν με τη δημιουργικότητά τους.

Σε τι εστιάζετε αυτή την περίοδο τη συγγραφική δουλειά σας;

Αυτή την περίοδο, γράφω μικρές ιστορίες, μικροδιηγήματα.Αυτό που με ενδιαφέρει δεν είναι να περιγράψω μεγάλες ιστορίες, αλλά να ανακαλύψω το βάθος που κρύβεται στις ελάχιστες λέξεις. Κάθε μικρή ιστορία είναι μια φωτογραφία, μια σκηνή από τη ζωή, που κρατά για λίγο και μετά εξαφανίζεται, αφήνοντας πίσω της ένα αίσθημα, μια ερώτηση, μια σκιά. Οι ήρωες μου είναι πρόσωπα που συναντάμε στην καθημερινότητα και ποτέ δεν ξέρουμε πραγματικά ποιοι είναι, αλλά κάτι μας λένε. Κάτι αφήνουν στον αέρα.  Μ’ ενδιαφέρει να ψάξω το νόημα πίσω από το ασήμαντο, το παράδοξο της στιγμής που περνά και χάνεται, αλλά ποτέ δεν παύει να υπάρχει μέσα μας.

Έχετε μια σημαντική δράση στα πολιτιστικά της Λάρνακας, ποιο είναι το όραμα σας για την πόλη που ζείτε και δημιουργείτε;

Το όραμά μου για τη Λάρνακα είναι να συνεχίσει να αναπτύσσεται ως ένας τόπος όπου η παιδεία και ο πολιτισμός βρίσκονται σε διαρκή διάλογο με τον κόσμο και τις εποχές. Ένα σημείο όπου οι παραδόσεις της συνυπάρχουν αρμονικά με τη σύγχρονη δημιουργία, και οι μνήμες του παρελθόντος αναζωογονούν το παρόν και το μέλλον της πόλης.  Θέλω να δω τη Λάρνακα να ανθίζει ως πόλη των τεχνών, ως μια πολιτιστική καρδιά που χτυπά δυνατά όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά και διεθνώς. Μια πόλη που αναγνωρίζει τη σημασία της ταυτότητάς της, της ιστορίας της, των ανθρώπων της, αλλά παράλληλα ανοίγει τις πύλες της για καινούργιες ιδέες.Για την έκφραση κάθε μορφής τέχνης. Μια πόλη που προσφέρει χώρο και ευκαιρίες στους νέους δημιουργούς να εκφραστούν, να εξελιχθούν, να εμπνευστούν και να μεταδώσουν τη δική τους φωνή στον κόσμο.

Θα ήθελα να κλείσουμε αυτή τη συνέντευξη με δύο-τρείς στίχους σας, που σας χαρακτηρίζουν;

«Είχα στα χέρια παρτιτούρες άγραφες,

βρεφών φωνήματα,

σφηνοειδείς γραφές νηπίων,

περγαμηνές της άσπιλης αγάπης.»