Μπάχαλο με τα ανεπίδοτα εξώδικα – Τι θα γίνει τελικά με τις 250 χιλιάδες;

Σαφείς αιχμές για παραβίαση προσωπικών δεδομένων των πολιτών και λειτουργία πλατφόρμας χωρίς νομικό έρεισμα, άφησαν βουλευτές χθες στην επιτροπή Νομικών, με αφορμή το κάλεσμα της Αστυνομίας για τσεκάρισμα και πληρωμή εξωδίκων από τις κάμερες.

Νομική Υπηρεσία και Αστυνομία υπεραμύνθηκαν της προσπάθειας να πληρωθούν τα 250.000 περίπου εξώδικα που εκκρεμούν, τονίζοντας ότι η διαδικασία που ανακοινώθηκε την περασμένη βδομάδα δεν είναι παράνομη και πως το να δει κάποιος αν εκκρεμεί εναντίον του εξώδικο, δεν συνιστά και επίδοση. Η συζήτηση σε κάποια στιγμή εκτραχύνθηκε αφού βουλευτές ήταν έντονοι για τον τρόπο που η Αστυνομία με τη συγκατάθεση της Νομικής Υπηρεσίας, κινήθηκε για επίλυση του ζητήματος.

Παράλληλα, με σημείωμά της προς τη Βουλή, η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αναφέρει ότι εντόπισε αδυναμία στον τρόπο προστασίας των προσωπικών δεδομένων που εισέρχονται στην ιστοσελίδα ιδιωτικής εταιρείας και εισηγήθηκε τρόπους προστασίας τους. Το θέμα παρέμεινε ανοικτό για συζήτηση την ερχόμενη Τετάρτη, αφού από τους 15 καλεσμένους (τμήματα, υπηρεσίες και ιδιώτες) μόνο δύο κατάφεραν να μιλήσουν. Μάλιστα η εκπρόσωπος της Γενικής Εισαγγελίας όταν ζήτησε επιτακτικά το λόγο για ν’ απαντήσει στις αιχμές ότι η πλατφόρμα δεν έχει νομικό έρεισμα, δεν της επιτράπηκε και η συνεδρία διακόπηκε, με αποτέλεσμα να μην ακουστεί η άλλη άποψη.

Η Επιτροπή συζητούσε θέμα που αφορά «τα πιθανά νομικά ζητήματα που προκύπτουν από τον τρόπο ενημέρωσης των πολιτών για την αποπληρωμή εξώδικων προστίμων μετά από καταγραφή παράβασης από τις κάμερες φωτοεπισήμανσης και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις στα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών». Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Άριστος Δαμιανού έκανε λόγο για παγκόσμια πρωτοτυπία, δηλαδή να καλείται ο πολίτης να διαπιστώνει αν καταγγέλθηκε και αμφισβήτησε έντονα την ύπαρξη νομικής βάσης επί της οποίας λειτουργεί η πλατφόρμα αυτή. Η βουλευτής του ΔΗΣΥ Φωτεινή Τσιρίδου διερωτήθηκε πως μπορεί να θεωρείται ότι ο πολίτης ειδοποιήθηκε για την ύπαρξη εξωδίκου εναντίον του χωρίς τροποποίηση της νομοθεσίας και παρατήρησε πως «αν θέλαμε να φοβίσουμε τους πολίτες, αυτό είναι άλλο θέμα».

Όλοι οι βουλευτές που τοποθετήθηκαν ήταν έντονοι ότι με τον τρόπο που ανακοινώθηκε από την Αστυνομία παραβιάζονται ανθρώπινα δικαιώματα καθώς και η αρχή της μη αυτοενοχοποίησης.

Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας Πολίνα Ευθυβούλου εξήγησε ότι με την διαδικασία που αποφασίστηκε δεν θεωρείται ότι γίνεται επίδοση του εξωδίκου, ούτε και έχουν παρακαμφθεί οι κανονισμοί. Είναι μια δυνατότητα που δίνεται στον πολίτη για εξώδικη ρύθμιση, το τεκμήριο της αθωότητας είναι σεβαστό και μπορεί κάποιος να πάει στο δικαστήριο και να αμφισβητήσει ένα εξώδικο. Επεσήμανε επίσης ότι πάντα ο Γενικός Εισαγγελέας έχει τη δυνατότητα να ασκήσει ποινική δίωξη για τέτοια αδικήματα. Απλά με την εξώδικη ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να διευθετήσει το ζήτημα εξώδικα, χωρίς ταλαιπωρίες στο Δικαστήριο. Είπε επίσης ότι ο πολίτης που άλλαξε διεύθυνση ή κινητό και δεν τον βρίσκουν, μπορεί να μπει στην πλατφόρμα και να δει αν εκκρεμεί εξώδικο εναντίον του.

Σε παρατήρηση του κ. Δαμιανού για ποια είναι η νομική βάση λειτουργίας της πλατφόρμας της ιδιωτικής εταιρείας, η κ. Ευθυβούλου ανέφερε ότι δεν χρειάζεται να λέει ο νόμος ότι η Αστυνομία μπορεί να καλέσει το κοινό να ενημερωθεί είτε τηλεφωνικώς είτε να μάθει αν εκκρεμούν εξώδικα εναντίον του. Με τη διαδικασία αυτή, τόνισε, δεν θεωρείται πως έγινε επίδοση του εξωδίκου. Ο κ. Δαμιανού επέμενε ότι «κάνατε αυθαίρετα πλατφόρμα και ελέγχεστε και εσείς και η Αστυνομία».

Ο βοηθός υπεύθυνος της Τροχαίας και υπεύθυνος για το σύστημα φωτοεπισήμανσης Χάρης Ευριπίδου, ανέφερε ότι επειδή εκκρεμούν χιλιάδες ανεπίδοτα εξώδικα εξετάσαμε τρόπους ώστε αυτά να πληρωθούν. Οι λόγοι που δεν επιδόθηκαν, είπε, είναι τρεις:

1. Δεν υπάρχει επικαιροποιημένη βάση δεδομένων στο ΤΟΜ για ν’ αποστέλλονται στη σωστή διεύθυνση όλα τα εξώδικα.

2. Οι πολίτες που ελάμβαναν συστημένη επιστολή απόφευγαν να παραλάβουν το εξώδικο από το Ταχυδρομείο.

3. Πολλοί πήγαιναν στο Ταχυδρομείο και όταν αντιλαμβάνονταν πως επρόκειτο για εξώδικο από τις κάμερες δεν το παραλάμβαναν.

Ο κ. Ευριπίδου αποκάλυψε επίσης ότι ταχυδρομικοί λειτουργοί έλεγαν στους πολίτες όταν πήγαιναν να παραλάβουν συστημένη επιστολή, «φύε τζαι εν πρόστιμο που τες κάμερες». Είπε επίσης ότι η ρύθμιση αυτή δεν υποκαθιστά την γραπτή ειδοποίηση. Πρόσθεσε ακόμα ότι στην πλειοψηφία τους τα ανεπίδοτα εξώδικα έγινε προσπάθεια ανεπιτυχώς για επίδοσή τους εντός της χρονικής διάρκειας των 180 ημερών που προβλέπει ο νόμος από το Ταχυδρομείο, κάποια είναι στην προσπάθεια της επίδοσης και για άλλα πήγε ο επιδότης αλλά δεν κατάφερε να τα επιδώσει.

Επιφυλάξεις Επιτρόπου για προσωπικά δεδομένα

Σε σημείωμά της η Επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαΐδου προς την Επιτροπή, αναφέρει ότι ενημέρωσε την Αστυνομία ότι η καταχώριση δύο μόνο αναγνωριστικών στοιχείων, δηλαδή του αριθμού του εγγράφου ταυτοποίησης και του αριθμού εγγραφής οχήματος, δεν είναι αρκετή καθότι πρόσωπα άλλα από τον ιδιοκτήτη του οχήματος, τα οποία δυνατό να κατέχουν αυτά τα στοιχεία, θα μπορούν να εντοπίζουν εάν εκκρεμεί εξώδικο πρόστιμο για το όχημά του.

«Ως εκ τούτου, ζητήσαμε από την Αστυνομία να λάβει μέτρα προς διόρθωση αυτής της κατάστασης», προσθέτει και αναφέρει ότι καταθέσαν τρεις εισηγήσεις για επίλυση του προβλήματος που προέκυψε ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων από τη λειτουργία του νέου συστήματος.

Η Επίτροπος αναφέρει ότι κατέθεσε τρεις εισηγήσεις για επίλυση του προβλήματος που προέκυψε ως προς την προστασία των προσωπικών δεδομένων από τη λειτουργία του νέου συστήματος. Συγκεκριμένα, εισηγήθηκε όπως εξεταστεί κατά πόσο είναι τεχνικά εφικτό να προστεθεί και ένα τρίτο μοναδικό αναγνωριστικό στοιχείο, όπως λ.χ. η ημερομηνία λήξης του εγγράφου ταυτοποίησης, που δεν είναι γνωστό σε άλλα πρόσωπα. Επίσης, εισηγήθηκε ο πολίτης να καταχωρίζει τον αριθμό του κινητού του τηλεφώνου ή τη διεύθυνση του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου για να λαμβάνει κωδικό μίας χρήσης ΟΤΡ (One-tίme Password) τον οποίο θα πρέπει να καταχωρίζει για να προχωρεί στην αναζήτηση, πράγμα που διασφαλίζει ότι, δεν θα μπορούν άλλα πρόσωπα να εντοπίζουν εξώδικα που τον αφορούν.

Επιπλέον, εισηγήθηκε η ιστοσελίδα και το εργαλείο αυτό να διατίθεται στο κοινό μόνο μέσω της υπηρεσίας CYLOGIN, όπου προηγείται ταυτοποίηση των πολιτών, πράγμα που και πάλι διασφαλίζει ότι, δεν θα μπορούν άλλα πρόσωπα να εντοπίζουν εξώδικα που αφορούν στο όχημα του επηρεαζόμενου ιδιοκτήτη. Από πλευράς αστυνομίας της αναφέρθηκε ότι δεν είναι δυνατό να εφαρμοσθούν οι δύο πρώτες εισηγήσεις της καθώς είναι δύσκολο και χρονοβόρο και ότι εργάζονται προς υλοποίηση της τρίτης, δηλαδή η ιστοσελίδα και το εργαλείο αυτό να διατίθεται στο κοινό μόνο μέσω της υπηρεσίας CYLOGIN.