Η 28η Οκτωβρίου του 1940, έμενε στην ιστορία ως η μέρα που ο δικτάτορας Ιωάννης Μεταξάς αρνήθηκε το τελεσίγραφο του Ιταλού Πρέσβη και ως Πρωθυπουργός είπε το «όχι» στο τελεσίγραφο της Ιταλικής Φασιστικής Κυβέρνησης του Μουσολίνι που ζητούσε να καταλάβει τις στρατηγικές θέσεις της Ελλάδος.
Η απάντηση του Μεταξά δόθηκε άμεσα προς του Ιταλούς. Ήταν, όμως, μόνο λόγω πατριωτισμού; Ας μην ξεχνάμε ότι ο Μεταξάς στα χρόνια της Πρωθυπουργίας του εφάρμοσε τον ίδιο χαιρετισμό με το Χίτλερ, δημιούργησε τον ίδιο εσωτερικό μηχανισμό ελέγχου με το ναζιστικό και φασιστικό καθεστώς (όχι σε τόσο μεγάλο μέγεθος) και είχε ιδρύσει τη νεολαία ΕΟΝ την οποία γαλουχούσε με τα δικά του πιστεύω. Παράλληλα, διακατεχόταν από μεγάλο αντικομουνιστικό μένος ενώ καταδίωξε τους αντιφρονούντες με αυτόν. Μαρτυρίες και ιστορικές πηγές αναφέρουν συλλήψεις και εξαφανίσεις Ελλήνων στα χρόνια του Μεταξά.
Τι είπε ο ίδιος ο Μεταξάς
Ο Ιωάννης Μεταξάς ανέφερε ότι αν παραχωρούσε στους Ιταλούς «γη και υδωρ» τότε υπήρχε ο κίνδυνος η Ελλάδα να κατακερματιστεί σε τρία στρατόπεδα.
Στο κυβερνητικό με την επίσημη θέση της Ελλάδας και την υποδούλωση της σε Ιταλία και Βουλγαρία που τότε είχε γεωγραφικές βλέψεις στην Ελλάδα (προηγήθηκε ο χαμός της Βόρειας θράκης και ο διωγμός των Ελλήνων από την Ανατολική Ρωμυλία από τους Βούλγαρους), στον απλό λαό που δεν θα δεχόταν την απόφαση υποδούλωσης και στην Ελλάδα των «Βρετανών» που θα δημιουργείτο μετά από παρέμβαση τους στα εσωτερικά της χώρας και στη δημιουργία μιας εντολοδόχας από αυτούς πολιτικής και κοινωνικής μερίδας που θα έπληττε την επίσημη κυβέρνηση.
«Για να αποφύγουμε τον πόλεμο θα έπρεπε να γίνουμε εθελόδουλοι και να πληρώσουμε με άπλωμα του δεξιού χεριού της Ελλάδας για ακρωτηριασμό από την Ιταλία και το αριστερό χέρι θα μας το έκοβε η Βουλγαρία. Φυσικά, δεν είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς ότι σε μια τέτοια περίπτωση, οι Άγγλοι θα έκοβαν τα πόδια της Ελλάδας. Και με το δίκιο τους. Καθώς είναι κυρίαρχοι στην θάλασσα, δεν θα παρέλειπαν, αφού έβλεπαν την υποδούλωση της Ελλάδας να καταλάβουν την Κρήτη και άλλα νησιά μας, υπερασπιζόμενοι τα συμφέροντά τους».
Ένας άλλο σημαντικός λόγος: Η μοναρχία
Η Ελλάδα πριν το 1936 και με το πέρας της καταστροφής της Σμύρνης βρισκόταν διχασμένη ανάμεσα στις φιλομοναρχικές δυνάμεις και στους Βενιζελικούς. Παράλληλα, από το πέρας του Α’ ΠΠ εμφανίζεται μια ισχνή μερίδα κόσμου με φιλοσοβιετικές βλέψεις. Κάτι που δεν επέτρεπε να υπάρξει κλίμα πολιτικής σύμπνοιας…
Από το διωγμό στην παλινόρθωση
Στις 25 Μαρτίου 1924 ανακηρύχθηκε Αβασίλευτη Δημοκρατία και με το Δημοψήφισμα της 13η Απριλίου 1924 εγκρίθηκε από το 69% του ελληνικού λαού.
Με το Στρατιωτικό, όμως, Κίνημα των Παπάγου, Ρέπα, Οικονόμου το 1935 το οποίο και οργανώθηκε από τον Γ. Κονδύλη, καταργήθηκε η Αβασίλευτη Δημοκρατία και ορίστηκε το Δημοψήφισμα της 3ης Νοεμβρίου 1935 με το οποίο ο ελληνικός λαός- μέσα από ένα αμφιλεγόμενο δημοψήφισμα – ψήφισε υπέρ της αποκατάστασης του Γεώργιου Β’ στο θρόνο του.
Σταδιακά η αποκατάσταση της Μοναρχίας δημιούργησε το κατάλληλο κλίμα για να δοθεί ο πλήρης έλεγχος του κράτους και του στρατού στο Παλάτι και στο Γεώργιο Β.
Μετά τις εκλογές του 1936 και τη νίκη των Μοναρχικών, ο Γεώργιο Β’ δημιούργησε μια απόλυτα ελεγχόμενη από αυτόν κυβέρνηση με την πρωθυπουργία του Ιωάννη Μεταξά, του αρχηγού του κόμματος των Ελευθεροφρόνων στη θέση του Δεμερτζή. Πρόφαση, στάθηκε η αδυναμία των κομματικών ομάδων να δημιουργήσουν κυβέρνηση μετά τις εκλογές. Το 1936, λοιπόν, ο Μεταξάς επιβάλλει το καθεστώτος της 4ης Αυγούστου σε συνεργασία με το βασιλιά.
Το γεγονός αυτό αλλά και το ότι ο Βασιλιάς Γεώργιος Β’ έλεγχε πλήρως τον Ιωάννη Μεταξά δεν του επέτρεψε να στραφεί προς το καθεστώς του Μουσολίνι αλλά να παραμείνει με το μέρος των Άγγλων που αντιπαλεύονταν αρχικά σε διπλωματικό και κατόπιν σε στρατιωτικό επίπεδο τους Ιταλούς και τους Γερμανούς.
ΠΗΓΕΣ:
Γρηγόριος Δαφνής, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων 1923-1940
Heinz Richter, Η Ιταλο-Γερμανική επίθεση εναντίον της Ελλάδος
Ιωάννης Μεταξάς & Ελευθέριος Βενιζέλος, Η ιστορία του Εθνικού Διχασμού
Ιωάννης Μεταξάς, Το προσωπικό ημερολόγιο του Ιωάννη Μεταξά
Larnakaonline