Τη μεγάλη ανησυχία της Κύπρου όσον αφορά τις πρωτοφανείς μεταναστευτικές ροές που φθάνουν από τη Συρία, εξέφρασε την Τρίτη ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, κατά τη διάρκεια συνάντησης στο Υπουργείο με την Ευρωπαία Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, επισημαίνοντας ότι η συνολική κατάσταση στη Συρία θα πρέπει να επανεξεταστεί. Η κ. Γιόχανσον από πλευράς της σημείωσε ότι η αναπροσαρμογή του καθεστώτος της Συρίας «δεν είναι εύκολο έργο», υπογραμμίζοντας ότι «ο μόνος τρόπος για να διαχειριστούμε τη μετανάστευση συντεταγμένα, είναι να το κάνουμε από κοινού».
Σε δηλώσεις του μετά από τη συνάντηση, ο Υπουργός Εσωτερικών, εξέφρασε τις ευχαριστίες του στην κ. Γιόχανσον για την επίσκεψή της και για τη βοήθεια της Επιτροπής, σημειώνοντας ότι κατά τη διάρκεια της συνάντησης με την Επίτροπο δόθηκε η ευκαιρία για επανεξέταση των δράσεων της Κύπρου για μια συνεκτική και ολιστική απάντηση στην πρόκληση της μετανάστευσης.
Ο κ. Ιωάννου εξέφρασε τη μεγάλη ανησυχία της Κύπρου όσον αφορά τις πρωτοφανείς μεγάλες μεταναστευτικές ροές που φθάνουν από τη Συρία λέγοντας ότι η Κύπρος, ως κράτος μέλος πρώτης γραμμής, καλείται να διαχειριστεί μεγάλο αριθμό προσφύγων διεθνούς προστασίας.
«Λόγω της γεωγραφικής της εγγύτητας με τη Συρία, η Κύπρος είναι εκτεθειμένη σε δυσανάλογα μεγάλο αριθμό παράνομων μεταναστών που φθάνουν από την περιοχή, γεγονός που ασκεί πίεση στο σύστημα υποδοχής μας», είπε ο κ. Ιωάννου.
Σημείωσε ότι σε αυτό το πλαίσιο, επανέλαβε στην Επίτροπο τη θέση της Κύπρου ότι έχει έρθει η ώρα «να ανοίξουμε, συλλογικά, τη συζήτηση για την επανεκτίμηση της κατάστασης των πραγμάτων στη Συρία ή τουλάχιστον σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας και, στη συνέχεια, το καθεστώς προστασίας των Σύρων».
Επεσήμανε ότι πρέπει να επανεξεταστεί η συνολική κατάσταση, με βάση τις υπάρχουσες πραγματικότητες και να βρεθεί ένας πιο ισορροπημένος τρόπος χειρισμού του θέματος, έχοντας υπόψη τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Ο κ. Ιωάννου σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θεωρεί τη διαχείριση της μετανάστευσης ως μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές της, υποδεικνύοντας ότι η Κύπρος, μια νησιωτική χώρα εκτός Σένγκεν, αντιμετωπίζει το μεγαλύτερο μεταναστευτικό πρόβλημα μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης προσθέτοντας ότι το 5,5% του πληθυσμού είναι νέοι αιτούντες άσυλο ή κάτοχοι διεθνούς προστασίας.
«Ενημέρωσα την Επίτροπο για τη νέα μας προσέγγιση τους τελευταίους δέκα μήνες και πιο συγκεκριμένα για την εφαρμογή μιας στρατηγικής τεσσάρων πυλώνων, η οποία περιλαμβάνει τη μείωση των αφίξεων, την αναβάθμιση των υποδομών και των εγκαταστάσεων, την επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης των αιτήσεων και την αύξηση των επιστροφών», είπε ο κ. Ιωάννου.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Ιωάννου είπε ότι προωθήθηκε το πρόγραμμα εθελοντικής επιστροφής με οικονομικά κίνητρα, γεγονός που οδήγησε σε σημαντική αύξηση του αριθμού των εθελοντικών επιστροφών.
Παράλληλα, ο κ. Ιωάννου επεσήμανε ότι το 2023 ο συνολικός αριθμός των αφίξεων και των αιτήσεων μειώθηκε κατά 50% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ ο αριθμός των αφίξεων μεταναστών από χώρες της Αφρικής, μέσω της Πράσινης Γραμμής, μειώθηκε περισσότερο από το 60%.
«Για πρώτη φορά, έχουμε θετικό ποσοστό όσον αφορά τους ανθρώπους που φεύγουν από την Κύπρο σε σύγκριση με αυτούς που φτάνουν στο νησί», τονίζοντας ότι το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια του 2023 το ποσοστό μεταξύ επιστροφής και άφιξης έφτασε στο 116% είναι αξιοσημείωτο, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη η κατάσταση στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Σημείωσε ότι τα αποτελέσματα αυτά έρχονται ως επιστέγασμα της πολύ καλής δουλειάς των κυπριακών Αρχών και της συνεχούς υποστήριξης και συνεργασίας με την Επιτροπή.
«Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την οικονομική και τεχνική υποστήριξη που έχουμε λάβει μέχρι στιγμής και θέλουμε να συνεχιστεί ώστε να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις με επιτυχία», ανέφερε.
Ο κ. Ιωάννου εξέφρασε στην κ. Γιόχανσον την ικανοποίησή του για την ολοκλήρωση του σχεδίου δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο, καθώς θεωρείται σημαντικό εργαλείο στον τομέα της εξωτερικής διάστασης της μετανάστευσης. Είπε ακόμη ότι συζητήθηκε το θέμα της ένταξης, αναφέροντας ότι ετοιμάζονται δύο ξεχωριστές στρατηγικές που θα εφαρμοστούν εντός του 2024.
Στις δικές της δηλώσεις η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, απευθυνόμενη προς τον κ. Ιωάννου είπε ότι «μαζί με τις Αρχές σας και την Επιτροπή, πετύχατε αυτή την τεράστια μείωση των παράτυπων αφίξεων και την εφαρμογή του σχεδίου δράσης για την Μεσόγειο, με την εντυπωσιακή αύξηση των επιστροφών, η οποία είναι πραγματικά εξαιρετική σε σύγκριση με άλλα κράτη μέλη και κάτι από το οποίο οι άλλοι μπορούν να διδαχθούν».
Η κ. Γιόχανσον αναφέρθηκε στην κατάσταση που επικρατεί τώρα στη Μέση Ανατολή με τον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, συγχαίροντας την Κύπρο για τον σχεδιασμό έκτακτης ανάγκης που έκανε ώστε να αντιμετωπιστούν τυχόν μαζικές ροές παράτυπων μεταναστών.
«Κάνουμε το ίδιο από την πλευρά της Επιτροπής. Και το σημαντικό μου μήνυμα εδώ είναι ότι δεν είστε μόνοι σας. Θα είμαστε δίπλα σας. Το κάνουμε τώρα και θα το κάνουμε επίσης, ακόμη και αν τα πράγματα αλλάξουν και γίνουν πιο απειλητικά», είπε η Επίτροπος.
Σημείωσε ότι γίνονται εις βάθος συζητήσεις προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι νέες διαδρομές που αναδύονται με θαλάσσιες αφίξεις από το Λίβανο ή ίσως και από τη Συρία στην Κύπρο. Επεσήμανε ότι είναι σημαντικό να καταπολεμηθούν οι διακινητές λέγοντας ότι οι άνθρωποι πληρώνουν πολλά χρήματα και κάνουν πολύ επικίνδυνα ταξίδια.
«Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διοργάνωσα ένα παγκόσμιο συνέδριο που σχημάτισε μια παγκόσμια συμμαχία για την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών», ανέφερε και πρόσθεσε ότι «αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πρότεινα πρόσφατα δύο νέες νομοθετικές προτάσεις για τη διαμόρφωση και την σκλήρυνση της νομοθεσίας μας για την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης μεταναστών και για την ενίσχυση της Ευρωπόλ όσον αφορά τη λαθραία διακίνηση μεταναστών».
Επεσήμανε ότι η Κύπρος είναι ένα νησί σε μια πολύ ιδιαίτερη, γεωγραφική θέση και γι’ αυτό είναι απαραίτητο η Επιτροπή να στηρίζει οικονομικά και θα συνεχίσει να το κάνει.
Ερωτηθείσα εάν η αναπροσαρμογή του καθεστώτος της Συρίας είναι κάτι που η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόκειται να εξετάσει, η ίδια δήλωσε ότι «αυτό δεν είναι εύκολο έργο, γι’ αυτό το έχουμε συζητήσει και θα συνεχίσουμε να το συζητάμε περαιτέρω».
Ακολούθως, κληθείσα να σχολιάσει την προσπάθεια για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς την Γάζα και την πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για τη δημιουργία θαλάσσιου ανθρωπιστικού διαδρόμου, η κ. Γιόχανσον ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «έχει ξεκάθαρα δείξει την ισχυρή δέσμευσή της για να παραχωρήσει την απαραίτητη ανθρωπιστική βοήθεια, διότι η κατάσταση στη Γάζα είναι πραγματικά άσχημη και ο κόσμος υποφέρει και σκοτώνεται. Για αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επιταχύνει σημαντικά την οικονομική στήριξη και την παροχή υλικοτεχνικής βοήθειας».
Ερωτηθείσα ποιο είναι το όραμά της για τη μετανάστευση πριν από τη λήξη της θητείας της τρέχουσας Επιτροπής, η κ. Γιόχανσον απάντησε ότι «έχουμε λάβει σημαντικά μέτρα για την ομαλή διαχείριση της μετανάστευσης και συνεχίζουμε να το κάνουμε».
Σημείωσε ότι το γεγονός ότι έγινε κατάληξη σε πολιτική συμφωνία για το νέο σύμφωνο ήταν σημαντικό, αλλά τώρα πρέπει να εφαρμοστεί. «Όταν αυτό εφαρμοστεί, θα έχουμε έναν πολύ ισχυρότερο, πιο εξευρωπαϊσμένο τρόπο αντιμετώπισης της μετανάστευσης, με ισχυρότερη προστασία των εξωτερικών μας συνόρων, με ισχυρότερη προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο και με έναν υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης στην ΕΕ. Αυτό θα είναι πολύ σημαντικό, αλλά δεν θα είναι αρκετό».
Υπογράμμισε ότι πρέπει επίσης να γίνουν περισσότερα για να καταπολεμηθούν οι διακινητές και γι’ αυτό κατέθεσε νέες νομοθετικές προτάσεις καθώς και για μια νέα παγκόσμια συμμαχία για συνεργασία με τρίτες χώρες.
Είπε ότι «η μετανάστευση είναι διαχειρίσιμη, αλλά πρέπει να συνεργαστούμε, διότι ο μόνος τρόπος για να διαχειριστούμε τη μετανάστευση συντεταγμένα είναι να το κάνουμε από κοινού».
Μιλώντας για αλληλεγγύη και για το εάν είναι ικανοποιημένη από τη συμπεριφορά ορισμένων κρατών-μελών όσον αφορά τη μετανάστευση υπέδειξε ότι εάν η Επιτροπή δεν είναι ικανοποιημένη από τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με το κεκτημένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε ξεκινά διαδικασία επί παραβάσει και υπάρχουν αρκετές τέτοιες διαδικασίες.
Η Επίτροπος ερωτηθείσα εάν πιστεύει ότι η άνοδος των ξενοφοβικών, αντιμεταναστευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη τα τελευταία δύο χρόνια θα εμποδίσει την ευρωπαϊκή προοπτική μιας κοινής ενιαίας μεταναστευτικής πολιτικής σε σχέση και με τις επερχόμενες εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απάντησε ότι η ακροδεξιά ρητορική, αλλά και οι απειλές προς άτομα είναι κάτι που είναι απολύτως απαραίτητο να αντιμετωπιστεί. Πρόσθεσε ότι δεν θα εμποδιστεί η επίτευξη μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τη μετανάστευση και το άσυλο, καθώς αυτό επετεύχθη στις 20 Δεκεμβρίου.
Εξάλλου, σύμφωνα και με ανακοίνωση της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο, το πρωί της Τρίτης η Επίτροπος Γιόχανσον επισκέφθηκε το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης «Ζήνων», ενώ συναντήθηκε και με την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου.
Θα συναντηθεί επίσης με φορείς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μετανάστευσης και του ασύλου, ενώ η επίσκεψή της θα περιλαμβάνει επίσης επίσκεψη στο κέντρο υποδοχής Πουρνάρα.
Σημειώνεται ότι οι επαφές Γιόχανσον έχουν ως βάση τις εν εξελίξει εργασίες υλοποίησης του Σχεδίου Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου.
Προστίθεται ότι η υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης περιλαμβάνει την ενίσχυση της εταιρικής σχέσης με χώρες καταγωγής και διέλευσης κατά μήκος της διαδρομής αυτής, σε πλήρη συντονισμό με τα κράτη μέλη.
«Η ΕΕ συνεχίζει επίσης να παρέχει οικονομική και επιχειρησιακή στήριξη στην Ελλάδα και την Κύπρο για τη διαχείριση της μετανάστευσης και των συνόρων, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη των οργανισμών της ΕΕ (Frontex, EUAA, Europol)», καταλήγει η ανακοίνωση.
