Ανοδικές τάσεις σε καύσιμα και αγαθά – Προσπάθειες αντιμετώπισης στην Κύπρο

Νέο κύμα ακρίβειας τόσο στις τιμές των καυσίμων όσο και στα καταναλωτικά αγαθά, αναμένεται να φέρει το ράλι στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου που έχει αρχίσει το τελευταίο χρονικό διάστημα. Στις προσπάθειες αντιμετώπισης του φαινομένου αναφέρονται σε δηλώσεις τους στο ΚΥΠΕ Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή, Σύνδεσμος Υπεραγορών και Σύνδεσμος Πρατηριούχων.  

Οι τιμές του πετρελαίου συνέχισαν την άνοδό τους την Τρίτη, με τη διεθνή τιμή αναφοράς του αργού Brent να φτάνει τα 95 δολάρια, δηλαδή στο υψηλότερο σημείο από τον Νοέμβριο του 2022 ενώ εκτιμάται ότι ενδεχομένως θα ξεπεράσει το φράγμα των 100 δολαρίων.

Οι επενδυτές επικεντρώνονται στην προοπτική μειωμένου εφοδιασμού το τέταρτο τρίμηνο, μετά την παράταση της προσφοράς από τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, που είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί του ΟΠΕΚ, καθώς άλλα μέλη του.

Η Κύπρος, η οποία εξαρτάται έντονα από τις εισαγωγές πετρελαίου, αναμένεται να επηρεαστεί για άλλη μια φορά, με αυξήσεις που θα αρχίσουν από τις τιμές των πετρελαιοειδών και την ενέργεια και πιθανόν να επεκταθούν και σε άλλα προϊόντα. Ήδη τον Αύγουστο, η πτωτική τάση του πληθωρισμού στη χώρα αντιστράφηκε με τον πληθωρισμό να ανέρχεται στο 2,6% κυρίως λόγω των αυξήσεων στις τιμές των τροφίμων και των πετρελαιοειδών.  Εξάλλου ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή που ανακοινώθηκε την Τρίτη ανήλθε στο 3,1% τον Αύγουστο φέτος.

Απαισιόδοξες είναι οι προβλέψεις και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, αφού θεωρεί ότι ο  πληθωρισμός θα διαμορφωθεί σε 5,6% το 2023, αναθεωρώντας προς τα πάνω τις προβλέψεις της λόγω της ανοδικής πορείας των τιμών ενέργειας.

«Η τάση είναι ξεκάθαρη, υπάρχει πληθωρισμός και αυξητικές τάσεις και λειτουργούν αρνητικά προς τον τομέα των τροφίμων», δήλωσε στο ΚΥΠΕ ο Διευθυντής της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου, Εμπορίου, Ενέργειας και Βιομηχανίας, Κωνσταντίνος Καραγιώργης.

Σημείωσε ότι η Υπηρεσία συνεχίζει εντατικά τους ελέγχους στην αγορά και τις προσπάθειες να προτείνει μέτρα προς όφελος των καταναλωτών, ενώ πρόσθεσε ότι και ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας Γιώργος Παπαναστασίου επεξεργάζεται λύσεις προς αυτή την κατεύθυνση.

Στο πλαίσιο αυτό όπως είπε είναι και το σχέδιο «Φωτοβολταϊκά για όλους» που αναμένεται να ανακοινωθεί εντός του επόμενου χρονικού διαστήματος, αλλά και το e-kalathi.

Όσον αφορά τα μέτρα που ήδη εφαρμόζονται, την περασμένη εβδομάδα η Κυβέρνηση ανακοίνωσε την επέκταση του μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ για βασικά προϊόντα με την προσθήκη του καφέ και της ζάχαρης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή, οι τιμές σε περίπου 1700 προϊόντα στην αγορά μειώθηκαν μετά την επιβολή του μηδενικού συντελεστής ΦΠΑ.

Υπεραγορές: Προσπάθεια να κρατηθούν οι τιμές σε χαμηλά επίπεδα

Παράλληλα, μιλώντας στο ΚΥΠΕ, ο Εκτελεστικός Γραμματέας του Συνδέσμου Υπεραγορών Ανδρέας Χατζηαδάμου, ανέφερε ότι οι επικείμενες αυξήσεις δεν αναμένεται να είναι μεγάλες, αφού οι τιμές βρίσκονται ήδη σε υψηλά επίπεδα. Είπε επίσης ότι δεν έχουν ακόμα ειδοποιηθεί από προμηθευτές για οποιεσδήποτε σημαντικές αυξήσεις σε προϊόντα.

Ακόμα απέρριψε απόψεις του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών για τεχνητή αύξηση των τιμών λίγες μέρες πριν τεθεί σε ισχύ ο μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ.

Ανέφερε ότι ούτε από μέλη του Συνδέσμου του αλλά ούτε και από προμηθευτές τους, χονδρέμπορους παρουσιάστηκαν τέτοια φαινόμενα. Ζήτησε από όλους να είναι πολύ προσεκτικοί στα στοιχεία που παρουσιάζουν, τα οποία όπως είπε «πόρρω απέχουν από την πραγματικότητα». Ανέφερε ακόμα ότι η αγορά δεν είναι στατική και υπάρχουν φαινόμενα πληθωρισμού.

Ο κ. Χατζηαδάμου σημείωσε ότι το περιθώριο κέρδους τους είναι μικρό, αφού από τα 100 ευρώ που μπαίνουν στο ταμείο, όπως είπε, το κέρδος είναι γύρω στα 3 ευρώ και γύρω στα 5-6 σε πετυχημένες αλυσίδες. Πρόσθεσε ότι «καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια από τα μέλη του Συνδέσμου να κρατηθούν οι τιμές προς τα κάτω, είτε με συγκεκριμένες εισαγωγές, είτε με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας», ενώ σημείωσε ότι λειτουργούν σε ένα περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού.

Ωστόσο ανέφερε ότι υπήρχαν και υπάρχουν κάποιες τάσεις από κάποιους κλάδους της εφοδιαστικής αλυσίδας, να αυξάνουν τις τιμές την επομένη μιας κρίσης και ενώ τα προϊόντα τους δεν επηρεάζονταν από τα μεταφορικά, ή είναι προϊόντα που υπήρχαν ήδη στις αποθήκες. Πρόσθεσε ότι το πρόβλημα αυτό που στο παρελθόν ήταν πιο έντονο, έχει αμβλυνθεί τα τελευταία χρόνια λόγω και των δικών τους πιέσεων στους προμηθευτές, αλλά και της διαφορετικής νοοτροπίας από νέα μυαλά που μπαίνουν στην αγορά.

Πρατηριούχοι: Ανάγκη λήψης μέτρων από την Κυβέρνηση

Εξάλλου ο Πρόεδρος του συνδέσμου πρατηριούχων Σάββας Προκοπίου ανέφερε ότι αναμένουν κάποιες περαιτέρω αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων λόγω των διεθνών τιμών και των αυξήσεων στην τιμή του πετρελαίου που ξεπέρασε τα 20 δολάρια του βαρέλι το τελευταίο δίμηνο.

«Ήδη μπήκαμε στην τέταρτη ή έκτη αύξηση το τελευταίο δίμηνο, είδαμε αυξήσεις οι οποίες ήταν πέραν των 20 σεντ, άρα δεν μπορούμε να ξέρουμε που θα σταματήσουν οι αυξήσεις», ανέφερε.

Παράλληλα είπε ότι οι τιμές διαμορφώνονται από τις εταιρείες εισαγωγής καυσίμων και το Τμήμα Προστασίας Καταναλωτή των Υπουργείου Ενέργειας, ενώ οι ίδιοι οι πρατηριούχοι δεν μπορούν να επηρεάσουν σε σημαντικό βαθμό την τιμή των καυσίμων. Όπως ανέφερε, οι χονδρικές τιμές βγαίνουν με βάση τις τιμές που παρουσιάζουν οι εταιρείες – εισαγωγείς ,τον φόρο του κράτους και τον ΦΠΑ. Οι πρατηριούχοι, πρόσθεσε, εισπράττουν αυτούς τους φόρους για το κράτος και τις εταιρείες έχοντας περίπου 5 σεντ κατά μέσο όρο κέρδος προ των λειτουργικών τους εξόδων.

Εκφράζοντας την ανησυχία του για ενδεχόμενη αύξηση που θα επηρεάσει και τους ίδιους, αφού θα αναγκαστούν να επενδύσουν επιπλέον κεφάλαιο για να διατηρήσουν τα αποθέματά τους και τους πελάτες τους, πρότεινε η Κυβέρνηση να επιχορηγήσει μέρος του ΦΠΑ που λαμβάνει από τα καύσιμα.

Όπως είπε όταν  η τιμή είναι περίπου στο €1,20 το ΦΠΑ είναι γύρω στα 19 σεντ, ενώ όταν η τιμή είναι €1.80 το ΦΠΑ είναι γύρω στα 29 σεντ.

«Άρα υπάρχει μια διαφορά  γύρω στα 10 σεντ που λαμβάνει επιπλέον το κράτος λόγω της αύξησης της τιμής. Αυτό το ποσό των 10 σεντ θα μπορούσε να βρεθεί μια φόρμουλα, ώστε αν η τιμή είναι πάνω από 1,70 να μπορεί να επιχορηγεί τα 10 σεντ του φόρου, αφού πάνω στο ΦΠΑ είναι πολύ δύσκολο να επέμβεις», ανέφερε. Πρόσθεσε ότι αυτή είναι μια απλή απόφαση η οποία βοηθά τον κόσμο και από άποψη ψυχολογίας, έστω αν το ποσό είναι μικρό.

Ανέφερε ότι οι πρατηριούχοι διαμορφώνουν τις τιμές τους εντός 48 ωρών συνήθως με βάση την αλλαγή στις τιμές που τους καθορίζουν οι εταιρείες.