(α) Ποιος ο αριθμός των Εκπαιδευτικών Ψυχολόγων που εργοδοτείται στα σχολεία και ποια η αναλογία εκπαιδευτικού ψυχολόγου-μαθητή;
Σήμερα στην Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας εργοδοτούνται 48 λειτουργοί. Από τους 48 λειτουργούς που υπηρετούν στην Υπηρεσία Εκπαιδευτικής ψυχολογίας, 25 είναι μόνιμοι και 23 εργαζόμενοι Αορίστου χρόνου. Στη Διεύθυνση της Υπηρεσίας εργοδοτούνται τρεις Ανώτεροι Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι, υπάρχει μία κενή θέση Ανώτερου Ε.Ψ. καθώς και ένας Πρώτος Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος/Προϊστάμενος. Σήμερα αναλογούν περίπου 2,700 μαθητές σε κάθε Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο. Στην Υπηρεσία αναλογούν περίπου γύρω στα 20 με 25 σχολεία ανά Εκπαιδευτικό Ψυχολόγο.
(β) Τι υπηρεσίες προσφέρονται από τους εκπαιδευτικούς ψυχολόγους;
Η Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας είναι Υπηρεσία που υπάγεται απευθείας στη Γενική Διεύθυνση του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας. Είναι διατμηματική Υπηρεσία και οι υπηρεσίες των εκπαιδευτικών ψυχολόγων απευθύνονται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Αποστολή της Υπηρεσίας Εκπαιδευτικής ψυχολογίας είναι η προαγωγή της ψυχικής υγείας όλων των μαθητών και η διευκόλυνση της μάθησης και της ολόπλευρης ανάπτυξης κάθε ατόμου που μετέχει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Σκοπός της Υπηρεσίας είναι να μεταφέρει τις αρχές της ψυχολογίας στον χώρο της εκπαίδευσης συμβάλλοντας σημαντικά στον ποιοτικό εκδημοκρατισμό του θεσμού του σχολείου, στην αποδοχή και το σεβασμό της διαφορετικότητας και στη σχολική επιτυχία όλων των παιδιών.
Η εργασία των Εκπαιδευτικών Ψυχολόγων καλύπτει δύο βασικούς τομείς: τον τομέα των ατομικών περιπτώσεων και τον τομέα προγραμμάτων, ερευνών και μελετών.
Ο τομέας των ατομικών περιπτώσεων είναι ο τομέας στον οποίο παραδοσιακά οι Εκπαιδευτικοί Ψυχολόγοι αφιερώνουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους. Στην Υπηρεσία παραπέμπονται μαθητές/μαθήτριες από τα σχολεία, τους γονείς, τις κατά τόπους Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης καθώς και από άλλους αρμόδιους φορείς (ιατρούς, παιδοψυχιάτρους, παιδονευρολόγους, ΥΚΕ). Οι μαθητές αυτοί προέρχονται από όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι παρέχουν υπηρεσίες συμβουλευτικής, αξιολόγησης, διάγνωσης μέσα από συνεντεύξεις με μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς και άλλους ειδικούς με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση ενός ευρύτατου φάσματος δυσκολιών που μπορεί να παρουσιάζουν οι μαθητές στο σχολείο. Η αξιολογητική διαδικασία πέρα από την κλινική συνέντευξη περιλαμβάνει τη χρήση εξειδικευμένων δοκιμίων καθώς και την κλινική παρατήρηση. Οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι ετοιμάζουν εκθέσεις για τις περιπτώσεις που παρακολουθούν με εισηγήσεις για αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η Υπηρεσία εκπροσωπείται στις κατά τόπους Επαρχιακές Επιτροπές Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης και οι λειτουργοί της συνεργάζονται με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την ποιοτική παροχή υπηρεσιών στους μαθητές.
Μέσα στα πλαίσια της στρατηγικής της πρόληψης οι εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι αφιερώνουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους στην ανάπτυξη προληπτικών προγραμμάτων και παρεμβάσεων στο χώρο του σχολείου που έχουν ως αντικείμενό τους:
❖ Τη σχολική βία και όλες τις μορφές της (διαδικτυακή άσκηση βίας, εκφοβιστική συμπεριφορά κ.λπ.).
❖ Τη σχολική αποτυχία και το σχολικό κλίμα.
❖ Τη χρήση νόμιμων και παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών.
❖ Την πρώιμη ανίχνευση και αντιμετώπιση μαθησιακών δυσκολιών.
❖ Την ένταξη και ενσωμάτωση των παιδιών με ειδικές ανάγκες και την ενεργό συμμετοχή τους σε κάθε σχολική δραστηριότητα.
❖ Τη συναισθηματική και κοινωνική αγωγή των παιδιών.
❖ Τον ποιοτικό εκδημοκρατισμό της εκπαίδευσης και την καταπολέμηση κάθε είδους ρατσιστικής αντίληψης με βάση το φύλο, την προέλευση ή τη διαφορετικότητα του κάθε ατόμου εντός του σχολικού συστήματος.
❖ Τη διαχείριση κρίσεων στο σχολείο και την κοινότητα.
❖ Τη διαχείριση της κρίσης της πανδημίας στα σχολεία και την προώθηση της ψυχικής ανθεκτικότητας.
Μέσα από τα διάφορα προληπτικά προγράμματα και παρεμβάσεις επιδιώκεται η συναισθηματική καλλιέργεια και η ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων όλων των μαθητών με στόχο να αντιμετωπιστούν πιθανά μελλοντικά προβλήματα.
(γ) Ποια τα σχέδια και ποιος ο προγραμματισμός του Υπουργείου για αναβάθμιση του θεσμού;
Έχει προχωρήσει η διαδικασία πρόσληψης 31 νέων θέσεων εκπαιδευτικών ψυχολόγων. Οι θέσεις βρίσκονται στην Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας για πλήρωση. Παράλληλα προωθείται η αναβάθμιση της Υπηρεσίας η οποία κρίνεται ως εξίσου σημαντική για να μπορέσει να προσφέρει αποτελεσματικότερα ποιοτικές υπηρεσίες με τα νέα δεδομένα και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει.
