Τα λάθη και παραλείψεις που οδήγησαν στην πυρκαγιά του περασμένου Σαββάτου στη μονάδα διαχείρισης ελαστικών της Τσιμεντοποιίας Βασιλικού θα εξεταστούν στο πλαίσιο της διοικητικής έρευνας που αναμένεται να διαταχθεί μετά την εξέταση της έκθεσης γεγονότων που ετοιμάστηκε από το Τμήμα Περιβάλλοντος και των αποτελεσμάτων της διερεύνησης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας ως προς τα αίτια της πυρκαγιάς και τον τρόπο διαχείρισης της.
Η εταιρεία Enerco συνδεδεμένη με την Τσιμεντοποιία Βασιλικού, κατέχει άδεια διαχείρισης αποβλήτων η οποία εκδόθηκε στις 13/7/2018 και λήγει στις 22/2/2023.
Εκ πρώτης όψεως, φαίνεται –σύμφωνα με την έκθεση που παραδόθηκε στο υπουργείο Γεωργίας– ότι τοποθετούσε σωρούς από ελαστικά εκτός από τα τεμάχια στην βιομηχανική Μαρί για τα οποία κατείχε άδεια και σε γειτονικά τεμάχια του λατομείου Καλαβασού. Σημειώνεται ότι τα εν λόγω απόβλητα ελαστικών που ήταν εκτός του ορίου της αδειοδοτημένης μονάδας δεν αναφλέγηκαν. Με βάση τους όρους της άδειας η δυναμικότητα αποθήκευσης ελαστικών ήταν 8.000 τόνους ολόκληρων ή 17.000 τόνους τεμαχισμένων. Αναπόσπαστο μέρος της άδειας διαχείρισης αποβλήτων που σχετίζονται με την πρόληψη και αντιμετώπισης πυρκαγιάς είναι και οι όροι αδειοδότησης οι οποίοι εξετάζεται αν τηρούνταν/ τηρούνται. Ένας από αυτούς αφορά την αποθήκευση των ελαστικών με τρόπο ώστε να μην προκαλείται οχληρία, αρνητική επίδραση στο περιβάλλον ή κίνδυνος για τη δημόσια υγεία.
Στους όρους που πρέπει να τηρούνται είναι και η περίφραξη και σαφής διαχωρισμός από γειτονικές εγκαταστάσεις και η επιτήρηση του χώρου επί 24ώρου βάσεως. Η διαρρύθμιση του χώρου για εύκολη πρόσβαση με στόχο την πρόληψη των ατυχημάτων και την ομαλή λειτουργία της μονάδας. Λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για πρόληψη, αποτροπή και αντιμετώπιση πυρκαγιών (ολοκληρωμένο σύστημα πυρόσβεσης, μηχανήματα πυρόσβεσης σε μικρή απόσταση, σωρούς από χώματα για κατάσβεση της πυρκαγιάς).
Με βάση τους όρους, η φύλαξη των ελαστικών πρέπει να γίνεται σε σωρούς σχήματος κόλουρης πυραμίδας ορθογώνιας βάσης με μέγιστες διαστάσεις 6 μ. ύψος, 76 μ. μήκος και 15 μ. πλάτος. Απόσταση τουλάχιστον 15 μ. μεταξύ της βάσης του σωρού και της περίφραξης, ενώ ο χώρος αυτός να είναι καθαρός από χόρτα και σκουπίδια. Μεταξύ των σωρών να υπάρχει κενό πλάτους 18 μ.
Για τις ανάγκες της μονάδας πρέπει να υπάρχει σχέδιο έκτακτης ανάγκης. Παράλληλα, πρέπει να διατηρείται αρχείο ελέγχου για είδη, ποσότητες και τρόπους διαχείρισης των αποβλήτων, όπως επίσης και αρχείο για την αποτελεσματικότητα και την κατάσταση λειτουργίας του εξοπλισμού. Υπάρχει ακόμα υποχρέωση για υποβολή ετήσιας έκθεσης στο Τμήμα Περιβάλλοντος.
Σημειώνεται ότι στους γενικούς όρους της άδειας αναφέρεται ότι ο φορέας οφείλει να καταθέσει €80.000 για το κόστος των δαπανών για την αντιμετώπιση οποιουδήποτε περιστατικού ρύπανσης που δυνατό να προκληθεί από τις δραστηριότητες της εγκατάστασης.
Σημειώνεται ακόμα ότι οι σωροί μπορεί να μετακινηθούν με γνώμονα πάντα την προϋπόθεση ότι οι αποστάσεις που απαιτούνται δεν θα παραβιάζονται είτε μεταξύ των σωρών είτε μεταξύ των σωρών και της περίφραξης. Στη διάταξη των σωρών, σημειώνεται, να συνυπολογιστεί η επικινδυνότητα των αποβλήτων εν σχέση με την πιθανότητα ανάφλεξης.
Μέσα σε 6 χρόνια διαχειρίστηκε 4,5 εκατ. ελαστικά η Enerco
Εξηγήσεις δίνει η Τσιμεντοποιία Βασιλικού για την πυρκαγιά που ξέσπασε το περασμένο Σάββατο σε σωρούς ελαστικών που διατηρούσε στο λατομείο Καλαβασού. Σύμφωνα με την Τσιμεντοποιία, η διαχείριση κάθε λογής αποβλήτων εμπεριέχει κάποιους κινδύνους, σημειώνοντας ότι στόχος της παραμένει η πρόληψη, αλλά και η ετοιμότητα για άμεση διαχείριση απρόβλεπτου συμβάντος για την προστασία της υγείας των εργαζομένων, καθώς και τον άμεσο περιορισμό της επέκτασης του.
Κατά τη διάρκεια της εξαετίας 2016 – 2022 η Enerco παρέλαβε από εξουσιοδοτημένα σύνολα παραλαβής και διαχείρισης ελαστικών 48.000 τόνους δηλαδή περίπου 4.500.000 ελαστικά, τα οποία διαχειρίστηκε πλήρως. Απαντώντας για ποιο λόγο υπήρχαν συσσωρευμένοι σωροί ελαστικών στον χώρο, η εταιρεία είπε ότι πέρα από την ανάγκη για κάποια περίοδο αποθήκευσης, την περίοδο 2016-2021 το κράτος, το υπουργείο Γεωργίας και άλλοι φορείς ζήτησαν από την εταιρεία να συλλέξει και να διαχειριστεί επιπλέον 10.450 τόνους ελαστικών, δηλαδή 800.000 ελαστικά, που ήταν διάσπαρτα κοντά σε κατοικημένες περιοχές σε όλη την Κύπρο. Αυτά αφορούσαν ιστορικά απόβλητα, τα οποία είχαν συσσωρευτεί και αφεθεί από τρίτους (π.χ. περιοχή Ιδαλίου, Βιομηχανική Γερίου, Αγλαντζιά, Βιομηχανική Αγίου Συλά, Χυτά Πάφου).
Σύμφωνα με την εταιρεία, η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας του 2016 έτυχε πλήρους χρήσης και αξιοποίησης, με αποτέλεσμα η Τσιμεντοποιία Βασιλικού να έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί περίπου 9-11.000 τόνους ελαστικών ετησίως (πάνω από 770.000 ελαστικά), παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικρατούσαν εξαιτίας της πανδημίας. Με δεδομένο ότι η ετήσια κατανάλωση ελαστικών στην Κύπρο, σύμφωνα με την εταιρεία, υπολογίζεται γύρω στους 8.000 τόνους, η εταιρεία απορρίπτει τους ισχυρισμούς της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ότι η διαχείριση δεν είναι έγκαιρη, κατάλληλη και ορθή.
Στοχοποιούνται υπάλληλοι στο Τμήμα Περιβάλλοντος
Το προσωπικό του Τμήματος Περιβάλλοντος σε καμία περίπτωση, δεν αποδέχεται να γίνει ο αποδιοπομπαίος τράγος όλων των προβλημάτων που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και τα οποία εκπορεύονται από συστημικά/ διαθρωτικά/ θεσμικά ζητήματα και ανεπάρκειες που χρονολογούνται, των οποίων η ευθύνη για επίλυση σίγουρα δεν είναι στους ώμους των υπαλλήλων, αναφέρει με αφορμή την πυρκαγιά στις εγκαταστάσεις της εταιρείας Enerco. O Κλάδος ΠΑΣΥΔΥ Τμήματος Περιβάλλοντος κάνει λόγο για υποστελέχωση, υπογραμμίζοντας ότι το προσωπικό, καλείται να εργαστεί και να ανταπεξέλθει σε ένα δυσανάλογο και συνεχώς αυξανόμενο φόρτο εργασίας. Με αναφορά στο συγκεκριμένο περιστατικό του περασμένου Σαββάτου, ο Κλάδος «θεωρεί, τουλάχιστον άστοχο και άδικο ότι για τέτοιου είδους ατυχήματα, τα οποία είναι πέρα από τον αποκλειστικό έλεγχο του Τμήματος Περιβάλλοντος, να υπάρχει ένα τεράστιο κατηγορώ προς το ίδιο το Τμήμα και να στοχοποιούνται συνάδελφοι».
Επιπρόσθετα, σημειώνει πως τo Τμήμα Περιβάλλοντος αυτή τη στιγμή, στελεχώνεται με μικρό αριθμό επιθεωρητών, σε παγκύπριο επίπεδο, οι οποίοι είναι επιφορτισμένοι για ελέγχους/ επιθεωρήσεις εφαρμογής των περιβαλλοντικών νομοθεσιών για πέραν των 2.000 εγκαταστάσεων που εμπίπτουν στις πρόνοιες περιβαλλοντικών νομοθεσιών, πέραν των 1.000 μεταφορέων αποβλήτων, πέραν των 400 κτηνοτροφικών μονάδων (αγελαδοτροφεία, χοιροστάσια, πτηνοτροφεία), πέραν των 400 καταγγελιών/ παραπόνων ετησίως και για μεγάλο αριθμό παραγωγών και κατόχων αποβλήτων.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι συνάδελφοι τους συχνά δέχονται ύβρεις, προπηλακισμούς, απειλές για τους ιδίους, τις οικογένειες και τις ιδιοκτησίες τους και ότι έχουν γίνει επανειλημμένα καταγγελίες στους κατά τόπους αστυνομικούς σταθμούς και σχετικής ενημέρωσης έχει τύχει και η διεύθυνση του υπουργείου Γεωργίας.
Πηγή: Philenews