Με τα μάτια δακρυσμένα στάθηκε ο Κύριος μπροστά στον τάφο του φίλου του Λάζαρου, περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. «Εδάκρυσεν ο Ιησούς», αναφέρει. Ο τάφος του Λάζαρου ήταν ένα σπήλαιο που η είσοδός του είχε κλειστεί με μια βαριά πέτρα. «Άρατε τον λίθον» διέταξε ο Ιησούς, δηλαδή σηκώστε την πέτρα. «Κύριε, ήδη όζει· τεταρταίος γαρ εστί», Κύριε μυρίζει. Είναι τέσσερις μέρες τώρα που είναι νεκρός, αντένεινε η Μάρθα, αδελφή του Λάζαρου.
Το θαύμα της ανάστασης του Λαζάρου διαδόθηκε παντού, και όπως ήταν αναμενόμενο ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων μεταξύ των Ιουδαίων που πήραν την απόφαση να τον εξοντώσουν, όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Ο Λάζαρος ήταν πια διωκόμενος και δεν μπορούσε να παραμείνει στη Βηθανία.
Γύρω στο 33 μ.Χ. λοιπόν εγκατέλειψε τη μικρή πόλη της Παλαιστίνης και πήγε στο Κίτιο (σημερινή Λάρνακα) της Κύπρου. Εκεί τον συνάντησαν οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας και τον χειροτόνησαν επίσκοπο της Εκκλησίας του Κιτίου, την οποία ίδρυσε ο ίδιος. Στην Κύπρο είναι βαθιά στερεωμένη η πεποίθηση ότι η παρουσία του προσωπικού φίλου του Χριστού στο νησί έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να κερδίσει η Κύπρος την ονομασία «Νήσος των Αγίων».
Με απόφαση του βυζαντινού αυτοκράτορα Λέοντος Στ΄ κτίστηκε ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα
στα πρότυπα των βυζαντινών εκκλησιών
Ο Λάζαρος έζησε εκεί άλλα 30 χρόνια, σύμφωνα με τις παραδόσεις που επιβεβαιώνει και ο Άγιος Επιφάνιος, επίσκοπος Κωνστάντιας της Κύπρου (367-403 μ.Χ.), ο οποίος έγραψε: «Εν παραδόσεσιν εύρομεν ότι τριάκοντα ετών ήταν τότε ο Λάζαρος ότε εγήγερται, μετά δε το αναστήναι αυτόν, άλλα τριάκοντα έζησε, και ούτω προς Κύριον εξεδήμησε κοιμηθείς».
Στην κυπριακή παράδοση υπάρχουν διάφορες ιστορίες που συνδέονται με την παρουσία του Λάζαρου στο νησί. Όλες πάντως τον περιγράφουν σκυθρωπό και αγέλαστο, και η λαϊκή σοφία το απέδωσε στη συντριβή του από όσα είχε δει κατά την τετραήμερη παραμονή του στον Άδη.
Η πιο γνωστή απ’ αυτές αναφέρει ότι ο Λάζαρος γέλασε μόνο μία φορά στη ζωή του όταν είδε μια γυναίκα να κλέβει από ένα μπακάλικο ένα πήλινο δοχείο, μια «τσούκα», οπότε σχολίασε σκωπτικά: Το ένα χώμα κλέβει τ’ άλλο.
Μια άλλη παράδοση συνδέει το πέρασμα του αγίου από την πόλη της Λάρνακας με την αλυκή που υπάρχει στα νοτιοδυτικά της πόλης, κοντά στο αεροδρόμιο. Και πώς; Όλη εκείνη η έκταση που είναι σήμερα αλυκή παλαιότερα ήταν αμπελώνας, λέει η παράδοση. Κάποια φορά που περνούσε ο Λάζαρος από κει είδε τον αμπελουργό να μαζεύει σταφύλια και να γεμίζει τα κοφίνια του.
Η αλυκή της Λάρνακας, υδροβιότοπος διεθνούς σημασίας, κάθε φθινόπωρο «βάφεται» ροζ από τα χιλιάδες φλαμίνγκο
που ξεχειμωνιάζουν εκεί
Κουρασμένος και διψασμένος καθώς ήταν, σταμάτησε και ζήτησε λίγα σταφύλια. Ο αμπελουργός όμως δεν ήταν πρόθυμος να του δώσει, και έσπευσε να τον αποθαρρύνει: «Πήγαινε στο καλό, άνθρωπε μου. Δεν βλέπεις πως το αμπέλι ξεράθηκε κι έγινε άλας, κι εσύ μου ζητάς σταφύλια;» «Αφού το βλέπεις ξερό σαν άλας, ας γίνει άλας», απάντησε ο Λάζαρος. Και ο αμπελώνας μετατράπηκε σε αλυκή.
Η παράδοση αυτή ενισχύθηκε ακόμα περισσότερο στο πέρασμα των χρόνων με μαρτυρίες εργατών που μάζευαν το αλάτι, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι αν έσκαβες στην αλυκή έβρισκες ρίζες και κορμούς αμπελιού.
Σαν πέθανε ο Λάζαρος, οι πιστοί του τον έκλαψαν και με τιμές τον κήδεψαν σε μια σαρκοφάγο από κυπριακό μάρμαρο στην οποία έγραψαν: «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος Χριστού». Σύμφωνα με την παράδοση, αλλά και με γραπτά κείμενα σε μεταγενέστερους κώδικες, ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Λέων Στ΄ ο Σοφός ζήτησε από τους Κιτιείς το λείψανο του Αγίου Λαζάρου, για να το μεταφέρει στη Βασιλεύουσα. Οι Κιτιείς παρέδωσαν πράγματι μέρος του λειψάνου και ο αυτοκράτορας, ως αντίδωρο, έκτισε τον περίλαμπρο ναό του Αγίου Λαζάρου, στις αρχές του 10ου αιώνα.
H μεταφορά του λειψάνου του Αγίου από το Κίτιο στην Κωνσταντινούπολη έγινε το 899 μ.Χ., και η Ορθόδοξη Εκκλησία γιορτάζει το γεγονός αυτό στις 17 Οκτωβρίου. Το ιερό λείψανο τοποθετήθηκε στο ναό με το όνομα του Αγίου, τον οποίο έκτισε για τον σκοπό αυτό ο Λέων. Καθιερώθηκε μάλιστα ως έθιμο, η παρουσία του εκάστοτε αυτοκράτορα στο ναό κατά το Σάββατο του Λαζάρου.
Η μαρμάρινη αυτή λάρνακα φιλοξένησε για αιώνες λείψανα του Αγίου Λαζάρου
Τον Νοεμβρίου του 1972, επιστάτης του τμήματος Αρχαιοτήτων που εργαζόταν για αναπαλαίωση του ναού του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα, βρήκε μια σαρκοφάγο με οστά, κάτω από την κολόνα που στήριζε την πλάκα της Αγίας Τράπεζας. Τα οστά ήταν σε ένα κιβώτιο ξύλινο, τοποθετημένα στη σαρκοφάγο, που στην πλευρά της είχε χαραγμένη τη λέξη ΦΙΛΙΟΥ (από το Φίλιος, που σημαίνει ο προερχόμενος από φίλο). Το εύρημα αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνει την παράδοση ότι οι Κιτιείς δεν είχαν παραδώσει όλο το λείψανο του Λαζάρου στους βασιλικούς απεσταλμένους, αλλά μόνο μέρος του.
