«Καμία απολύτως διάσταση»: Ο Παπαναστασίου διαψεύδει την κόντρα με τον Κεραυνό για τον αγωγό GSI – Τι θα σήμαινε το ναύγιο του έργου και πότε θα απαντηθεί η επιστολή Υπουργείου Οικονομικών

Διαψεύδει την κρίση μεταξύ Υπουργείου Ενέργειας και Υπουργείου Οικονομικών σχετικά με το έργο του Great Sea Interconnector και κάνει λόγο για «εφευρετικά δημοσιεύματα», μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο Υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου.

«Να θυμίσουμε ότι το έργο είναι ρυθμιζόμενο στη βάση ευρωπαϊκού πλαισίου, που διέπει έργα κοινού ενδιαφέροντος που αφορά καταμερισμό κόστους δια συνοριακού έργου. Η Κύπρος επιβαρύνεται με βάση μια μεθοδολογία το 63% και η Ελλάδα το 37%.»

«Το έχει παραλάβει αυτή η κυβέρνηση από την προηγούμενη και ήταν σε εξέλιξη το έργο όταν είχαμε αναλάβει», απαντά ο κ. Παπαναστασίου ερωτηθείς αν θα μπορούσε η Κυβέρνηση να σταματήσει το έργο και εξηγεί ότι εφόσον είναι ιδιωτικό έργο υπάρχουν κάποιες δεσμεύσεις.

«Ο φορέας υλοποίησης αιτείται απόδοση εξόδων με τεκμηρίωση εφόσον είναι ρυθμιζόμενο το έργο και οι δύο ρυθμιστές εξετάζουν το αίτημα και αποδίδουν τα εύλογα έξοδα. Αυτή είναι η πρώτη εμπλοκή της Κύπριακης Δημοκρατίας. Δηλαδή ο ρυθμιστής της, η ΡΑΕΚ, ο οποίος είναι ανεξάρτητος θεσμός, εμπλέκεται μέσα στην απόδοση εύλογων εξόδων. Αυτό γίνεται μέσω διατήμησης στους καταναλωτές ηλεκτρισμού. Για την Κύπρο ο καταναλωτής δεν θα επωμηστεί οποιοδήποτε κόστος αφού η Κυπριακή Δημοκρατία με τη διευθέτηση του πλαισίου κατανόησης μεταξύ Κύπριακης Δημοκρατίας και Ελληνικής Δημοκρατίας, η οποία υπογράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2024, αποφάσισε να καταβάλει 25 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, με οροφή τα 125 εκατομμύρια για πέντε χρόνια ενόσω το έργο βρίσκεται υπό κατασκευή.»

Επισημαίνει ότι δεν είναι επιλογή του Υπουργού Ενέργειας η υπογραφή του πλαισίου κατανόησης καθώς υπάρχει απόφαση υπουργικού συμβουλίου ημερομηνίας 17.9.2024 με την οποία εξουσιοδοτήθηκε ο ίδιος να υπογράψει. Ερωτηθείς για το περιεχόμενο της απόφασης, απαντά ότι είναι απόρρητη.

Συνεχίζει αναφέροντας ότι ο διαχειριστής υπέβαλε μηχανισμό απόδοσης των 25 εκατομμύριων το χρόνο, διότι αυτό λέει το πλαίσιο κατανόησης και σχετική απόφαση της ΡΑΕΚ για το 2025.

«Και ουσιαστικά το Υπουργείο Οικονομικών στις 11 Ιουλίου με επιστολή του που απέστειλε στο Υπουργείο Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας για εξέταση του αιτήματος του διαχειριστή, υπέβαλε κάποιες εύλογες κατ’ εμάς ερωτήσεις για το έργο οι οποίες θα απαντηθούν. Κάποιες ερωτήσεις πρέπει να απάντησουν από τον διαχειριστή και κάποιες άλλες από τη ΡΑΕΚ.»

Προσθέτει ότι το Υπουργείο Ενέργειας, με επιστολή ημερομηνίας 26 Ιουνίου 2025, ζητήθηκε ενημέρωση για την πορεία του έργου από το Ελληνικό Υπουργείο Ενέργειας. «Αναμένεται η απάντηση του Ελληνικού Υπουργείου Ενέργειας ώστε να γνωρίζουμε κι εμείς για την πορεία του έργου», αναφέρει.

Όσον αφορά τις τηλεδιασκέψεις, αναφέρει ότι θα γίνει νέα την Τετάρτη, σημειώνοντας ότι συγκαλούνται από την επιτροπή ώστε να γνωρίζει ποια είναι η εξέλιξη όσον αφορά την απόφαση της ΡΑΕΚ για να αποδώσει τα έξοδα τα οποία έχει αιτηθεί ο Φορέας Υλοποίησης.

Κληθείς να σχολιάσει την κρίση που καταγράφεται μεταξύ Υπουργείου Ενέργειας και Οικονομικών, υποστηρίζει ότι υπάρχει υπερβολή στα δημοσιεύματα κι επαναλαμβάνει ότι το Υπουργείο Οικονομικών έστειλε επιστολή μετά το αίτημα του διαχειριστή για τον μηχανισμό απόδοσης μεσοδιατήμησης, «την οποία ουσιαστικά δεν θα επωμιστεί ο καταναλωτής», αναφέρει.

«Το καλώδιο είναι ένα μέρος, οι έρευνες βυθού είναι ένα άλλο μέρος, η πόντιση είναι ένα άλλο μέρος και υπάρχουν και πολλές άλλες φάσεις, συνδέσεις με υποσταθμούς στην Κρήτη και στην Κύπρο. Οπότε όλα αυτά αναμένουμε να μας ενημερώσει το Υπουργείο Ενέργειας της Ελλάδας.»

Ερωτηθείς γιατί το Υπουργείο Οικονομικών ζητά να μάθει αν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε δέσμευση στο πλαίσιο συμφωνίας, ο κ. Παπαναστασίου απαντά ότι στην επιστολή δεν γίνεται καμία τέτοια αναφορά.

«Το Υπουργείο Οικονομικών στην επιστολή του ήταν πεντακάθαρο. Τις ερωτήσεις τις θεωρούμε εύλογες και προχωρούμε σε απάντηση. Τα υπόλοιπα άλλα είναι εφευρετικά δημοσιεύματα ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ μας.»

Κληθείς να σχολιάσει τις πληροφορίες που μιλούν για απροθυμία του Υπουργείου Οικονομικών με τα σημερινά δεδομένα να δώσει πράσινο φως για εκταμίευση των 25 εκατομμυρίων, επισημαίνει ότι υπάρχει απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου που υποδεικνύει στον Υπουργό Ενέργειας να υπογράψει πλαίσιο κατανόησης, υποδεικνύει και σε άλλο υπουργό, τον Υπουργό Οικονομικών να εξεύρει τους πόρους. «Οπότε καταλαβαίνετε ότι ο κάθε υπουργός έχει αναλάβει κάποιες δεσμεύσεις, κάποιες υποχρεώσεις μέσα από αυτή την υπογραφή», προσθέτει.

Ερωτηθείς αν βρίσκονται ή όχι σε διάσταση με το Υπουργείο Οικονομικών, απαντά αρνητικα.

«Σε καμία απολύτως διάσταση. Το κάθε Υπουργείο κάνει τη δουλειά του. Το Υπουργείο Οικονομικό θα εξεύρει τους πόρους, το Υπουργείο Οικονομικό εύλογα ρωτά σε ποια φάση βρίσκεται η υλοποίηση του έργου και το Υπουργείο Ενέργειας σαν ενεργειακό έργο το παρακολουθεί και θα ενημερώσει το Υπουργείο Οικονομικό σε όλες τις ερωτήσεις, τις οποίες έχουν υποβληθεί στις 11 Ιουλίου.»

Απαντώντας σε ερώτηση σε ποια περίπτωση μπορεί να μην δώσει συγκατάθεση για εκταμίευση των 25 εκατομμυρίων, αναφέρει ότι θα είναι στην περίπτωση που δεν θα θεωρηθούν εύλογα τα έξοδα. Ερωτηθείς τι θα γίνει στην περίπτωση που δεν εγκρίνει τα έξοδα, δηλώνει ότι δεν μπορεί να τα απορρίψει όλα αλλά μέρος των εξόδων.

Ερωτηθείς τι θα γίνει σε περίπτωση που τελικά ναυαγήσει το έργο, απαντά ότι τότε η Κύπρος θα παραμείνει απομονωμένη και θα ακούμε περίεργες δηλώσεις του εισβολέα να λέει ότι θα συνδιασυνδέσει τα κατεχόμενα με την Τουρκία.

«Είναι και μία απάντηση όλους μας για την ηλεκτρική διασύνδεση, το Great Sea Interconnector είναι σημαντικό. Και μην μου πείτε ότι ο Υπουργός Ενέργειας το θέλει πάρα πολύ, το θέλει με τους σωστούς όρους. Διότι είναι ενεργειακό έργο το οποίο θα τερματίσει αυτή την απομόνωση. Το έργο πέραν του ότι μπορούμε να το δούμε μέσα στο μικρόκοσμο της Κύπρου για θέματα ηλεκτρικής ενέργειας, έχει και πάρα πολύ γεωπολιτική αξία για τον λόγο ότι διασυνδέει την Κυπριακή Δημοκρατία με το ενιαίο δίκτυο ηλεκτρισμού της Ευρώπης. Αυτό δίνει ασφάλεια προμήθειας, αυτό δίνει μία εναλλακτική πηγή τροφοδοσίας ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο. Και αυτό βοηθά πάρα πολύ στο να εφαρμοστεί το μοντέλο στόχος το οποίο ξεκινούμε 1η Οκτωβρίου.»

Κληθείς να σχολιάσει ότι επίσης για γεωπολιτικούς λόγους έχει παγώσει και μπορεί να μην μπορεί να πραγματοποιηθεί, δηλώνει ότι πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό έργο και καλεί την Ευρώπη να είναι πιο έντονη με τις τοποθετήσεις της και όχι μόνο με τοποθετήσεις αλλά και με έργα επί του πεδίου.

Κι εξηγεί τι θα σήμαινε οικονομικά για την Κύπρο το ναυάγιο του έργου.

«Ουσιαστικά υπάρχει μια ρήτρα η οποία περιλαμβάνεται στη διευθέτηση του πλαισίου κατανόησης στο οποίο επιμερίζονται τα μέρη. Νοουμένου ότι υπάρχει εμφανής και τεκμηριωμένη ευρωπαϊκή απόφαση ότι το έργο τερματίζεται, ότι ουσιαστικά τα τρία μέρη τα οποία το χρημαδοτούν, δηλαδή η Κύπρος μέσω της διατίμησης, η Ελλάδα μέσω της διατίμησης στον καταναλωτή και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία έχει δώσει την χρηματοδότηση επωμίζονται το έξοδο μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή. Όσον αφορά τους δύο πρώτους, Ελλάδα και Κύπρο, είναι 50-50.»

Ερωτηθείς για το ύψος του κονδυλιού, απέφυγε να απαντήσει και είπε ότι δεν θέλει να μπει στη λογική για τερματισμό ενός σημαντικού έργου για την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σχετικά με την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω Τουρκίας σχολιάζει ότι προκύπτει θέμα νομιμότητας και δεν θα γίνει αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφέροντας ότι εφόσον η Τουρκία είναι διασυνδεδεμένη με το ευρωπαϊκό, δεν θα επιτραπεί η διασύνδεση με κάτι παράνομο.