Γράφει ο Δρ. Γιώργος Μικελλίδης
Το ανεπίλυτο τραύμα αποτελεί ένα από τα πλέον καθοριστικά φαινόμενα που μπορεί να διαμορφώσει τη ζωή μας σε διάφορους τομείς, συχνά χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε. Το τραύμα, που μπορεί να προκύψει από δυσάρεστες ή καταστροφικές εμπειρίες, αφήνει ένα “αποτύπωμα” στον εγκέφαλο και το σώμα μας, επηρεάζοντας τις σκέψεις, τα συναισθήματα, και τη συμπεριφορά μας.
Τι είναι το ανεπίλυτο τραύμα;
Το ανεπίλυτο τραύμα αναφέρεται σε τραυματικές εμπειρίες που δεν έχουν επεξεργαστεί ή ξεπεραστεί πλήρως. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε στην απουσία επαρκούς υποστήριξης κατά τη διάρκεια της τραυματικής εμπειρίας, είτε στην αδυναμία του ατόμου να κατανοήσει και να αποδεχθεί αυτό που συνέβη.
Παραδείγματα τραυματικών γεγονότων περιλαμβάνουν:
– Παιδική κακοποίηση ή παραμέληση.
– Διαζύγιο γονέων ή οικογενειακές συγκρούσεις.
– Απώλεια αγαπημένου προσώπου.
– Φυσικές καταστροφές, ατυχήματα ή ασθένειες.
Πώς μας επηρεάζει το ανεπίλυτο τραύμα;
Το ανεπίλυτο τραύμα μπορεί να επηρεάσει την ψυχική, συναισθηματική και σωματική μας υγεία με διάφορους τρόπους:
1. Ψυχική Υγεία
– Άτομα με ανεπίλυτο τραύμα μπορεί να εμφανίζουν κατάθλιψη, άγχος ή ακόμα και διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD).
– Ενδέχεται να δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν ή να πάρουν αποφάσεις, καθώς ο εγκέφαλος παραμένει “κολλημένος” σε κατάσταση επιβίωσης.
2. Σχέσεις
– Το τραύμα συχνά οδηγεί σε δυσκολίες στις διαπροσωπικές σχέσεις. Άτομα με τραύματα μπορεί να είναι υπερβολικά ευαίσθητα στην απόρριψη ή να αποφεύγουν την οικειότητα για να προστατευθούν από μελλοντικό πόνο.
– Για παράδειγμα, ένα άτομο που υπέστη συναισθηματική παραμέληση ως παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να εκφράσει τα συναισθήματά του σε προσωπικές σχέσεις.
3. Σωματική Υγεία
– Το χρόνιο άγχος από το ανεπίλυτο τραύμα μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, που σχετίζονται με καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και άλλα προβλήματα υγείας.
– Πονοκέφαλοι, μυϊκοί πόνοι και διαταραχές ύπνου είναι κοινά σωματικά συμπτώματα.
Παραδείγματα από την καθημερινότητα
– Κάποιο άτομο που μεγάλωσε σε περιβάλλον με ένταση μπορεί να βιώνει κρίσεις πανικού όταν βρίσκεται σε χώρους με παρόμοια συναισθηματική φόρτιση, χωρίς να κατανοεί την προέλευση της αντίδρασής του.
– Άλλο άτομο, που έχασε έναν γονέα σε μικρή ηλικία, ενδέχεται να δυσκολεύεται να εμπιστευτεί τους άλλους και να απομακρύνεται από σημαντικούς ανθρώπους, φοβούμενο την απώλεια.
Πώς να διαχειριστούμε το ανεπίλυτο τραύμα;
Η αντιμετώπιση του ανεπίλυτου τραύματος είναι εφικτή, αλλά απαιτεί θάρρος και υποστήριξη. Μερικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:
1. Ψυχοθεραπεία
– Η γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία (CBT) ή η θεραπεία EMDR μπορεί να βοηθήσουν στην επεξεργασία του τραύματος.
2. Φαρμακευτική Αγωγή
– Σε πολλές περιπτώσεις, φάρμακα όπως αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά μπορούν να προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση από τα συμπτώματα και να διευκολύνουν τη θεραπευτική διαδικασία.
3. Στήριξη από το περιβάλλον
– Μια υποστηρικτική ομάδα φίλων ή οικογένειας μπορεί να προσφέρει ασφάλεια και κατανόηση.
4. Αυτοφροντίδα
– Η τακτική άσκηση, ο διαλογισμός, και η σωστή διατροφή βοηθούν στη μείωση του άγχους και στη ρύθμιση του σώματος.
5. Εκπαίδευση και συνειδητότητα
– Η κατανόηση του τρόπου που το τραύμα επηρεάζει τον εγκέφαλο και το σώμα μπορεί να ενισχύσει την αυτογνωσία.
Συμπέρασμα
Το ανεπίλυτο τραύμα δεν είναι καταδικαστικό. Με τη σωστή υποστήριξη και εργαλεία, μπορούμε να το επεξεργαστούμε και να απελευθερωθούμε από τα δεσμά του. Το ταξίδι προς την ίαση είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, αλλά μπορεί να μας οδηγήσει
σε μια πιο ισορροπημένη, υγιή και ευτυχισμένη ζωή.
Δρ. Γιώργος Μικελλίδης MD, PhD, FRCPsych,
CCT (UK) Ψυχίατρος
Διευθυντής στο Κέντρο Διακρανιακής Μαγνητικής Διέγερσης ,Cyprus rTMS
Κλινικός Επίκουρος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Λευκωσίας
