Γράφει ο Δρ. Γιώργος Μικελλίδης
Έχεις ποτέ σκεφτεί γιατί φοβάσαι; Από πού προέρχονται οι φόβοι σου και πώς ελέγχουν τη ζωή σου; Οι περισσότεροι από τους φόβους μας δεν είναι τίποτα άλλο από δημιουργήματα της ταύτισής μας με πράγματα, ιδέες, ή καταστάσεις που νομίζουμε ότι μας καθορίζουν.
Η ταύτιση είναι η διαδικασία κατά την οποία ο νους συνδέει την αξία μας, την ασφάλειά μας και την ταυτότητά μας με εξωτερικά ή εσωτερικά πράγματα. Όταν λέμε “αυτό είμαι εγώ” ή “αυτό με αφορά”, δημιουργούμε μια λανθασμένη αντίληψη ότι αυτό που ταυτιζόμαστε είναι απαραίτητο για την ύπαρξή μας.
Φαντάσου ότι έχεις ταυτιστεί με τη δουλειά σου. Αν χάσεις τη δουλειά σου, ο φόβος σου δεν προέρχεται μόνο από την πραγματική απώλεια εισοδήματος αλλά και από την ιδέα ότι χωρίς τη δουλειά δεν έχεις αξία, κύρος ή ταυτότητα. Το ίδιο συμβαίνει όταν ταυτίζεσαι με μια σχέση, ένα σώμα, μια ιδέα, ή ακόμα και με τις ίδιες τις σκέψεις σου. Κάθε φορά που το αντικείμενο της ταύτισής σου απειλείται ή απομακρύνεται, γεννιέται φόβος.
Ο ρόλος του “εγώ”:
Το “εγώ” – αυτή η φωνή μέσα σου που σου λέει “εγώ είμαι αυτός που σκέφτεται, που έχει δίκιο, που κατέχει” – είναι η ρίζα της ταύτισης. Το εγώ χρειάζεται κάτι για να ορίσει την ύπαρξή του, και έτσι προσκολλάται σε εξωτερικά αντικείμενα, καταστάσεις και ιδέες. Όσο πιο βαθιά ταυτίζεται με αυτά, τόσο περισσότερο ο φόβος γίνεται μέρος της ζωής σου.
Για παράδειγμα, αν ταυτίζεσαι με την εικόνα του σώματός σου, κάθε αλλαγή ή απειλή σε αυτή την εικόνα – όπως η γήρανση, η ασθένεια ή η απόρριψη – γεννά φόβο. Αν ταυτίζεσαι με τις απόψεις σου, κάθε διαφωνία ή κριτική μπορεί να σου δημιουργήσει ανασφάλεια ή θυμό, γιατί θεωρείς ότι η αξία σου απειλείται.
Η ψευδής αίσθηση ασφάλειας:
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι αν αποκτήσουν περισσότερη δύναμη, χρήματα, σχέσεις ή αποδοχή, τότε οι φόβοι τους θα εξαφανιστούν. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Όσο περισσότερο ταυτίζεσαι με αυτά, τόσο περισσότερο εξαρτάσαι από αυτά. Δημιουργείς έναν φαύλο κύκλο όπου κάθε απειλή ενισχύει το αίσθημα ανασφάλειας.
Η πραγματική ασφάλεια δεν βρίσκεται στις εξωτερικές συνθήκες αλλά στην αναγνώριση ότι εσύ, ως ύπαρξη, είσαι ανεξάρτητος από αυτά. Δεν είσαι οι σκέψεις σου, η δουλειά σου, οι σχέσεις σου, ή το σώμα σου. Όλα αυτά είναι προσωρινά και εφήμερα.
Η ελευθερία από την ταύτιση:
Όταν αρχίσεις να παρατηρείς τη διαδικασία της ταύτισης, μπορείς να δεις ότι οι φόβοι σου είναι απλώς δημιουργήματα του νου. Δεν είναι πραγματικοί. Είναι κατασκευές που στηρίζονται στην αντίληψη ότι εσύ είσαι κάτι περισσότερο από τη συνείδηση που βιώνει αυτή τη στιγμή.
Η ελευθερία έρχεται όταν σταματήσεις να ταυτίζεσαι. Όταν δεις ότι η ζωή είναι συνεχώς μεταβαλλόμενη, ότι τίποτα δεν είναι μόνιμο, μπορείς να απελευθερωθείς από την ανάγκη να προσκολλάσαι. Τότε οι φόβοι χάνουν τη δύναμή τους.
Πώς να σταματήσεις να ταυτίζεσαι;
Παρατήρησε τις σκέψεις σου: Κάθε φορά που νιώθεις φόβο, ρώτα τον εαυτό σου: “Με τι έχω ταυτιστεί αυτή τη στιγμή;”. Συνήθως θα δεις ότι η ταύτιση σχετίζεται με κάτι που πιστεύεις ότι πρέπει να προστατεύσεις.
Αναγνώρισε την παροδικότητα: Τίποτα στη ζωή δεν είναι μόνιμο – ούτε τα πράγματα που αγαπάς, ούτε αυτά που φοβάσαι. Αν αποδεχτείς αυτή την πραγματικότητα, οι φόβοι σου θα αρχίσουν να διαλύονται.
Καλλιέργησε την εσωτερική επίγνωση: Συνειδητοποίησε ότι η πραγματική σου φύση δεν εξαρτάται από εξωτερικά αντικείμενα ή καταστάσεις. Είσαι η συνείδηση που παρατηρεί τα πάντα, όχι το αντικείμενο της παρατήρησης.
Άφησε το “εγώ”: Το “εγώ” είναι αυτό που δημιουργεί την ψευδή αίσθηση της ταύτισης. Όταν αντιληφθείς ότι το εγώ δεν είναι ο πραγματικός σου εαυτός, θα νιώσεις ελεύθερος από τους περιορισμούς που σου επιβάλλει.
Το μήνυμα της αποδέσμευσης:
Η ζωή είναι μια συνεχής ροή. Όταν ταυτίζεσαι με τα πράγματα που είναι παροδικά, ζεις με τον φόβο της απώλειας. Όταν όμως αποδεχτείς ότι δεν χρειάζεται να ταυτίζεσαι με τίποτα, μπορείς να ζήσεις χωρίς φόβο, με αληθινή ελευθερία και γαλήνη.
Θυμήσου:
Εσύ δεν είσαι ο φόβος σου, δεν είσαι οι σκέψεις σου, δεν είσαι οι καταστάσεις που βιώνεις. Εσύ είσαι η συνείδηση που τα παρατηρεί όλα. Όλοι οι φόβοι είναι υποπροϊόντα της ταύτισης. Μπορείς να τους αφήσεις πίσω σου, απλά μαθαίνοντας να μην ταυτίζεσαι.
