Τον Δρα Ανδρέα Αντζουλή, Γραμματέα του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Αντζουλή,https://bit.ly/3HZmWLU φιλοξένησε η Εκπομπή «Πανεπιστημιακοί Θησαυροί» στις 2 Φεβρουαρίου 2023, με κύριο άξονα συζήτησης τη λειτουργία και τους στόχους της νεοσύστατης κοιτίδας πολιτισμού που εδρεύει στη Λάρνακα.
Στο ερώτημα από πού προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία του Ιδρύματος, ο κ. Αντζουλής ανέφερε ότι «γεννήθηκε αρκετά χρόνια πριν, ως καρπός του κοινού οράματος των κοινών προσδοκιών και των αναζητήσεων της ίδιας της οικογένειας Αντζουλή. Πρόκειται, είπε, για Ίδρυμα Πολιτισμού μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, καθώς το Ίδρυμα δεν οικειοποιείται οποιαδήποτε έσοδα και κέρδη από τις δράσεις του. Όλα επιστρέφουν στην κοινωνία και στους πολίτες, αφού οι αιτούμενες δράσεις εξυπηρετούν τον σκοπό για τον οποίο έχει συσταθεί το Ίδρυμα και για τον οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία έχει εγκρίνει τη σύστασή του. Να σημειώσουμε εδώ ότι στα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας του το Ίδρυμα προσφέρει στην κοινωνία με κεφάλαια που έχει καταθέσει ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, κ. Κυριάκος Προδρόμου Αντζουλής, και δεν έχει λάβει ακόμη οποιαδήποτε κρατική ή άλλη βοήθεια».
Ως προς το τί συμβολίζει το έμβλημα του Ιδρύματος, με την αινιγματική φράση «ἐδιζησάμηνἐμεωυτόν», ο κ. Αντζουλής αναφέρθηκε στο Περί Φύσεως έργο του Ηράκλειτου, από το οποίο προέρχεται η εν λόγω ρήση, και στην απόδοσή της στη νέα ελληνική ως «αναζήτησα τον εαυτό μου». Πρόκειται, είπε, για την πρώτη δήλωση στροφής προς το βάθος του ανθρώπινου εαυτού, γραμμένη στην ιωνική διάλεκτο και η οποία παρουσιάζει νοηματική συνάφεια με την αρχαία ελληνική φράση «γνῶθισαὐτόν» που μεταφράζεται ως «γνώρισε τον εαυτό σου» και η οποία βρισκόταν γραμμένη επάνω από την είσοδο του Μαντείου των Δελφών.
Ο Γραμματέας του Ιδρύματος Αντζουλή, μίλησε για τις δράσεις που λαμβάνουν χώρα και που καλύπτουν, όπως ανέφερε, ένα ευρύ φάσμα της πολιτισμικής παραγωγής, αν κρίνει κανείς ότι όλα αυτά αφορούν και σε κάθε έναν επιμέρους τομέα των Ανθρωπιστικών Σπουδών: Γλώσσας, Λογοτεχνίας, Ιστορίας, Αρχαίας Ελληνικής και Λατινικής Γραμματείας, Φιλοσοφίας, Αρχαιολογίας, ακόμη Εικαστικών Τεχνών, Φωτογραφίας, Θεάτρου, Κινηματογράφου (για ταινίες μικρού μήκους) και σύγχρονων μορφών τέχνης.
Αναφέρθηκε και στους αποδέκτες βοήθειας και στήριξης του Ιδρύματος και πώς μπορεί να μάθει ο πολίτης ότι εμπίπτει σε μίαν από τις κατηγορίες που είναι δυνατό να στηριχθούν από το Ίδρυμα. Οι πέντε βασικές κατηγορίες: (α) Συγγραφείς – Δημιουργοί – Εκδότες, (β) Καλλιτέχνες – Εικαστικοί – Παραγωγοί, (γ) Ακαδημαϊκοί – Επιστήμονες – Ερευνητές, (δ) Προπτυχιακοί και Μεταπτυχιακοί Φοιτητές και (ε) Ιδρύματα και Οργανισμοί. Για όλες αυτές τις κατηγορίες, πρόσθεσε, υπάρχουν συγκεκριμένοι όροι και προϋποθέσεις και συγκεκριμένη μορφή αίτησης.
Συγκεκριμένα για τις δράσεις που έπονται, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Στηριζόμενο στο πρώτο πενταετές πλάνο του για την περίοδο 2021-2026, στη λήξη του οποίου οι σκοποί και οι στόχοι του Ιδρύματος θα τύχουν στο σύνολό τους μίας ευρείας υλοποίησης και εφαρμογής, το Ίδρυμα Αντζουλή: (α) εγκαινιάζει, εν πρώτοις, μία ξεχωριστή παρουσία στον χώρο των εκδόσεων, τόσο με τη σύσταση δικού του εκδοτικού οίκου στην Κύπρο όσο και με τη συνεργασία με εκδοτικούς οίκους του εξωτερικού, (β) το Ίδρυμα διοργανώνει επετειακές δράσεις με αφορμή τη συμπλήρωση των 200 χρόνων από τη συγγραφή του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού. Κύρια δράση είναι η Επιστημονική Ημερίδα που θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 26 Μαΐου 2023 στην «Καστελιώτισσα». Ως γνωστό, ο Ύμνος εις την Ελευθερίαν γράφτηκε, στο πλαίσιο ενός ηχηρού πατριωτικού ξεσπάσματος του εθνικού μας ποιητή, τον Μάιο του 1823 στη Ζάκυνθο, τυπώθηκε το 1824 στο Μεσολόγγι και μελοποιήθηκε από τον Κερκυραίο Νικόλαο Μάντζαρο τέσσερα χρόνια αργότερα, Στο πλαίσιο αυτών των δράσεων έχει ήδη προκηρυχθεί ένας πολυεπίπεδος μαθητικός διαγωνισμός, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας της Κύπρου, και έχει προχωρήσει, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Εκπαίδευση Ιονίων Νήσων του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας, η αδελφοποίηση τριών σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Ζακύνθου με τρία σχολεία Μέσης Εκπαίδευσης της Κύπρου. Ταυτόχρονα, έχει γίνει πρόταση στις Ταχυδρομικές Υπηρεσίες για σχεδιασμό γραμματοσήμων Φακέλου Πρώτης Κυκλοφορίας για τον Μάιο του 2023 και προχωρεί η αυτοτελής – επετειακή έκδοση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» από το Ίδρυμα, η οποία και θα αποσταλεί σε σχολεία της Κύπρου και των Επτανήσων,(γ) έχει προγραμματιστεί Επιστημονική Ημερίδα με αφορμή τα 100 χρόνια από τον θάνατο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, η οποία θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου 2023 στην Πανεπιστημιούπολη, καθότι το Ίδρυμα πέτυχε τη συνεργασία με το Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Η Επιστημονική αυτή Ημερίδα καλείται να φωτίσει το έργο του Κωνσταντίνου Θεοτόκη ως ποιητή, πεζογράφου και μεταφραστή,(δ) βρίσκεται σε εξέλιξη ο προγραμματισμός των παρουσιάσεων των πρώτων εκδόσεων του Ιδρύματος στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Αναφέρομαι στην έκδοση μίας μονογραφίας για τον Διονύσιο Σολωμό που έγινε στην Αθήνα και στην έκδοση μίας ποιητικής συλλογής του Ανδρέα Γεωργαλλίδη, πολυβραβευμένου, πολυμεταφρασμένου και διεθνώς γνωστού – πλην όμως ταπεινού και σιωπηλού δημιουργού – που θα κυκλοφορήσει, εντός του μήνα στην Ισπανία, από τον οίκο Editorial Adarve, ο οποίος διακινεί βιβλία σε όλο τον ισπανόφωνο κόσμο του πλανήτη(ε) το Ίδρυμα έχει, επίσης, προκηρύξει υποτροφία με δικαιούχο προπτυχιακό ή μεταπτυχιακό φοιτητή στον τομέα των Ανθρωπιστικών Σπουδών, για την οποία οι αιτήσεις λήγουν στο τέλος του τρέχοντος μηνός,(στ) ακόμη, έχει ενισχυθεί το «Καλλινίκειο Μουσείο» για αγορά έργων βυζαντινής ψηφιδωτής τέχνης που θα εκτίθενται μόνιμα στον χώρο του. Το «Καλλινίκειο Μουσείο» βρίσκεται στην Αθηαίνου και φέρει το όνομα του εξ Αθηαίνου Μοναχού Καλλίνικου Σταυροβουνιώτη, μεγάλου ευεργέτη του Δήμου Αθηαίνου και δωρητή έργων ανεκτίμητης αξίας για τη σύσταση του Μουσείου. Αναφερόμαστε σε έναν αγιογράφο διεθνούς εμβέλειας, που μαθήτευσε σε μεγάλους δάσκαλους, ανάμεσά τους και ο Φώτης Κόντογλου,(ζ) το Ίδρυμα στηρίζει, επίσης, οικονομικά Θεατρικές Παραστάσεις σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης που δεν έχουν τη δυνατότητα να εκτελέσουν τις παραστάσεις τους σε κατάλληλο χώρο, δηλαδή σε αίθουσα θεάτρου, γεγονός που λειτουργεί πολλές φορές εις βάρος της αξιολόγησης του έργου τους».
Ο κ. Αντζουλής μίλησε για τις διαδικασίες υποβολής αίτησης για έκδοση ενός πονήματος και γενικά για το εκδοτικό πρόγραμμα του Ιδρύματος, που ουσιαστικά δίνει στους/στις δημιουργούς μία μοναδική ευκαιρία να εκδώσουν τα έργα τους στη γλώσσα και στη χώρα που επιθυμούν. Όπως σημείωσε: «η άρση οποιουδήποτε περιορισμού σχετικά με το εάν το πόνημα αφορά σε Διδακτορική Διατριβή ή όχι, δίνει την ευκαιρία σε νέους επιστήμονες, με αξιόλογο ερευνητικό έργο, να γίνουν γνωστοί στο ευρύ επιστημονικό κοινό, χωρίς τις απαγορευτικές διατάξεις και τα προσκόμματα που θέτουν ενίοτε οι εκδοτικοί οίκοι. Οι πρώτες εκδόσεις κυκλοφορούν, από το Ίδρυμα Αντζουλή, σε συνεργασία με έγκριτους εκδοτικούς οίκους, στην Ελλάδα και στην Ισπανία».
Στο ερώτημα της δημοσιογράφου Δόξας Κωμοδρόμου, γιατί θα προκύψει μεταστέγαση του Ιδρύματος από τη Λάρνακα στην Αθηαίνου για μόνιμη έδρα, ο κ. Αντζουλής αναφέρθηκε στην καταγωγή της οικογένειας: «‘Έχουμε επιστρέψει στη γενέτειρά μας και μάλιστα με την αγορά ενός αριστουργήματος μεσαορίτικης αρχιτεκτονικής επί της βασιλικής οδού των Γόλγων, όπου να σημειώσουμε βρίσκεται τόσο η πατρική μας κατοικία όσο και η κατοικία των παππούδων μας. Το αρχαίο βασίλειο των Γόλγων είναι, επί της ουσίας, η αρχαία πόλη της Αθηαίνου κτισμένη, σύμφωνα με την παράδοση, από Σικυωνίους αποίκους της Πελοποννήσου, με αρχηγό τους τον Γόλγο. Πέραν τούτου, η αγάπη για τον τόπο μας και η πολύ στενή συνεργασία μας με τον Δήμο Αθηαίνου, τους οργανωμένους φορείς του τόπου και τον απλό συνδημότη μας είναι κάτι που ενισχύει ηθικά την προσπάθειά μας».
Κλείνοντας, εξέφρασε την επιθυμία και την ευγενήφιλοδοξία, οι πολίτες να σταθούν δίπλα σε παρόμοιες προσπάθειες που έχουν να κάνουν με τα Γράμματα, τις Τέχνες και εν γένει τον Πολιτισμό. Κάποια θέματα, είπε, είναι ζήτημα παιδείας, τα σοβαρότερα, ωστόσο, είναι ζήτημα αγωγής. Σημείωσε χαρακτηριστικά ότι: «το μέλλον των Ανθρωπιστικών Σπουδών εμείς – οι πολίτες – θα το φτιάξουμε. Δεν αρκούν, βέβαια, οι μεμονωμένες πρωτοβουλίες Ιδρυμάτων που παραμένουν ευαισθητοποιημένα στα ζητήματα αυτά. Θα πρέπει να γίνει συνείδηση του κόσμου και της προσφερόμενης παιδείας ότι δεν επαρκεί η ύλη για να πάμε μπροστά ούτε και για να ανταγωνιστούμε τον εκτός Κύπρου κόσμο. Οι πρώτοι διδάξαντες ήταν οι αρχαίοι Έλληνες και μάλιστα οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι που σκέφτηκαν για πρώτη φορά επί της αρχής και της δομής του κόσμου. Εκεί βρίσκεται η ρίζα, εκεί η αρχή, εκεί και η λύση».
«Αν θέλουμε να πάμε μπροστά», κατέληξε, «θα πρέπει να κινηθούμε προς τα πίσω, στις ρίζες μας. Κάποιος που κολυμπάει κόντρα στο ρεύμα, ανέφερε χαρακτηριστικά,«έχει αυξημένες πιθανότητες να πνιγεί, αλλά μόνο αυτός έχει τη δυνατότητα να φτάσει στις πηγές».
