Είμαστε όλοι πανέτοιμοι να ανταποκριθούμε με επιτυχία στην αποστολή, που μας ανέθεσε η πολιτεία, είπε ο Γενικός Έφορος Εκλογών, Δρ Κώστας Κωνσταντίνου, παρουσιάζοντας κατά τη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης στη Λευκωσία όλες τις λεπτομέρειες σε σχέση με τη διεξαγωγή των Προεδρικών Εκλογών 2023.
Εκλογικός κατάλογος
Όπως είπε, δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι οι εγγεγραμμένοι στον εκλογικό κατάλογο με την επίδειξη εκλογικού βιβλιαρίου ή δελτίου ταυτότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τα εκλογικά βιβλιάρια των νέων εκλογέων, που δεν παραλήφθηκαν, βρίσκονται πλέον στις οικείες Επαρχιακές Διοικήσεις, από όπου μπορούν να παραληφθούν, ακόμα και την ημέρα των εκλογών.
Επανέκδοση εκλογικού βιβλιαρίου, λόγω φθοράς ή απώλειας, θα γίνεται από τις Επαρχιακές Διοικήσεις μέχρι και το Σάββατο 04.02.2023, η ώρα 1:00 μ.μ.
Η επανέκδοση δελτίου ταυτότητας, λόγω απώλειάς του, δεν γίνεται πλέον αυθημερόν, καθώς απαιτείται δήλωση απώλειας δελτίου ταυτότητας στην Αστυνομία και ένορκη δήλωση πιστοποιημένη από τον Πρωτοκολλητή. Συνεπώς, δεν μπορεί να γίνει πλέον αντικατάσταση ταυτότητας, ανέφερε.
Ο εκλογικός κατάλογος, με βάση τον οποίο θα διεξαχθούν οι εκλογές, συνέχισε, έχει ενσωματώσει τον συμπληρωματικό εκλογικό της τελευταίας τριμηνίας, μέχρι και τις 27/12/2022. Κατά την τελευταία τριμηνία υπήρξαν 10.558 νέες εγγραφές στον εκλογικό κατάλογο. Από αυτούς, 4.144 αφορούν τη Λευκωσία και 2.971 τη Λεμεσό. Σύμφωνα με τον Έφορο, ο αριθμός των νέων εγγραφών είναι ελαφρώς μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο των Προεδρικών Εκλογών του 2018, που ήταν 10.410, αλλά σαφώς μικρότερος από τον αντίστοιχο των Βουλευτικών Εκλογών 2021, που ήταν 15.168.
O συνολικός αριθμός των προσώπων, που έχουν δικαίωμα ψήφου στις προσεχείς Προεδρικές εκλογές, ανέρχεται σε 561.033. Στον αριθμό αυτό περιλαμβάνονται και 730 Τουρκοκύπριοι, που έχουν διεύθυνση μόνιμης διαμονής στις ελεύθερες περιοχές.
Επιπλέον, δικαίωμα ψήφου έχουν 240 εγκλωβισμένοι, 47 στην εκλογική περιφέρεια Λευκωσίας και 193 στην εκλογική περιφέρεια Αμμοχώστου.
Η Περιφέρεια της Λευκωσίας έχει τον μεγαλύτερο αριθμό εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, συγκεκριμένα 215.772 εκλογείς και ακολουθεί η Λεμεσός με 154.778, η Λάρνακα με 95.518, η Πάφος με 51.994 και η ελεύθερη Αμμόχωστος με 32.625.
Άλλοι 10.346 επέλεξαν να ψηφίσουν στα κέντρα που θα λειτουργήσουν στο εξωτερικό.
Ο αριθμός των εγγεγραμμένων εκλογέων είναι κατά 10.397 αυξημένος, σε σχέση με τις Προεδρικές εκλογές του 2018.
Από το σύνολο των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, 285.004, ή ποσοστό 50,8% είναι γυναίκες και 276.029, ή ποσοστό 49,2% είναι άνδρες.
Το 13,8% των ψηφοφόρων έχουν ηλικία από 18 έως και 29 έτη, το 50,4% από 30 έως και 59 έτη και το 35,8% από 60 και άνω.
Εκλογικά κέντρα
Εξάλλου ο κ. Κωνσταντίνου είπε ότι θα λειτουργήσουν 1.148 εκλογικά κέντρα, εκ των οποίων τα 1.113 κέντρα σε 5 Εκλογικές Περιφέρειες στην Κύπρο και 35 κέντρα στο εξωτερικό, σε 25 πόλεις, σε 12 χώρες.
Από τα 1.148 εκλογικά κέντρα, τα 415 αφορούν τη Λευκωσία, 323 τη Λεμεσό, 185 τη Λάρνακα, 133 την Πάφο, 57 την Αμμόχωστο και άλλα 35 θα λειτουργήσουν στο εξωτερικό, ανέφερε.
Τα Εκλογικά Κέντρα που θα λειτουργήσουν στην Ελλάδα είναι πέντε στην Αθήνα, τρία στη Θεσσαλονίκη, στον Βόλο, στο Ηράκλειο, στα Ιωάννινα, στην Κομοτηνή, στη Λάρισα, στην Πάτρα και στο Ρέθυμνο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο θα λειτουργήσουν 5 εκλογικά κέντρα στο Λονδίνο, κι από ένα σε Γλασκώβη, Λήντς, Μάντσεστερ, Μπέρμιγχαμ και Μπρίστολ. Ακόμα, θα λειτουργήσουν εκλογικά κέντρα σε Βερολίνο, Βιέννη, Βρυξέλλες, Νέα Υόρκη, Ντουμπάϊ, Λουξεμβούργο, Παρίσι, Σόφια, Στοκχόλμη και Χάγη.
Το Εκλογικό Κέντρο με τον μεγαλύτερο αριθμό ψηφοφόρων είναι το Δημοτικό Σχολείο Ελένειο, Κέντρο Α’, στη Λευκωσία με 716 εγγεγραμμένους ψηφοφόρους και το μικρότερο στον Παλαιόμυλο Λεμεσού, με 48 ψηφοφόρους.
Οι εγκλωβισμένοι θα μπορούν να ψηφίσουν στο Δημοτικό Σχολείο Αχερίτου, Κέντρο Γ’ και στο Ενιαίο Λύκειο Κύκκου Β’, Κέντρο Ζ’. Στους εγκλωβισμένους, οι οποίοι κατά την ημέρα των εκλογών θα βρίσκονται κοντά στους οικείους τους, στις ελεύθερες περιοχές, μπορεί να παρασχεθεί εξουσιοδότηση για να ψηφίσουν σε εκλογικό κέντρο της περιοχής αυτής, αφού ενημερώσουν σχετικά το γραφείο του Γενικού Εφόρου Εκλογών.
Οι εγκλωβισμένοι μας μπορούν να ψηφίζουν, σε συγκεκριμένα εκλογικά κέντρα, προσκομίζοντας οποιοδήποτε επίσημο έγγραφο της Δημοκρατίας, το οποίο φέρει τη φωτογραφία τους.
Οι υπάλληλοι του εκλογικού κέντρου θα ψηφίσουν με εξουσιοδοτήσεις στο εκλογικό κέντρο που θα εργαστούν, παρουσιάζοντας εκλογικό βιβλιάριο ή δελτίο ταυτότητας.
Οι 301 φυλακισμένοι, θα μπορούν να ψηφίσουν σε ειδική κάλπη, εντός των φυλακών, η οποία θα αναμιχθεί με την Κάλπη στο Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Προσωπικό που θα απασχοληθεί στις εκλογές
Για σκοπούς διεξαγωγής των εκλογών, θα εργαστούν συνολικά 8.046 υπάλληλοι, αστυνομικοί και άνεργοι πτυχιούχοι.
Συγκεκριμένα θα εργαστούν 5.396 υπάλληλοι στα εκλογικά κέντρα, από τους οποίους οι 1.148 είναι προεδρεύοντες και οι 4.248 βοηθοί υπάλληλοι. Θα εργαστούν επίσης 635 υπάλληλοι στις Γραμματείες των Εφόρων Εκλογής και 2.015 Αστυνομικοί.
Κάθε εκλογικό κέντρο θα στελεχώνεται από τον προεδρεύοντα υπάλληλο και από δύο μέχρι τέσσερις βοηθούς, αναλόγως του αριθμού των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων, ενώ σε κάθε εκλογικό κέντρο υπηρετεί και ένας αστυνομικός.
Ο Έφορος σημείωσε ότι το προσωπικό που θα στελεχώσει τα εκλογικά κέντρα έτυχε κατάλληλης εκπαίδευσης, τόσο σε ό,τι αφορά στην εκλογική διαδικασία, όσο και στο υγειονομικό πρωτόκολλο.
Παροχή πληροφοριών για τις εκλογές
Σύμφωνα με τον Γενικό Έφορο Εκλογών, στην ειδική ιστοσελίδα των εκλογών, που λειτουργεί στη διεύθυνση elections.gov.cy, έχουν αναρτηθεί όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις επικείμενες Προεδρικές Εκλογές.
Στην ιστοσελίδα αυτή αναρτώνται, σχεδόν σε καθημερινή βάση, οι ανακοινώσεις που εκδίδονται από το Γραφείο του Γενικού Εφόρου Εκλογών, ενώ θα αναρτώνται επίσης και οι δηλώσεις του Γενικού Εφόρου, την ημέρα των εκλογών.
Επίσης, έχει τεθεί σε λειτουργία η υπηρεσία παροχής πληροφοριών στο κοινό, μέσω τηλεφώνου. Η υπηρεσία λειτουργεί τις εργάσιμες μέρες από τις 8.00 π.μ. μέχρι τις 6.00 μ.μ. και τα Σάββατα από τις 8.00 π.μ. μέχρι η ώρα 1.00 μ.μ.
Οι πολίτες μπορούν να καλούν επίσης τον παγκύπριο αριθμό 77772212 για ενημέρωση σχετικά με το εκλογικό κέντρο, στο οποίο ψηφίζουν, τις ώρες διεξαγωγής ψηφοφορίας και για αντικατάσταση εκλογικού βιβλιαρίου, λόγω φθοράς ή απώλειας.
Οι εκλογείς μπορούν να μάθουν, επίσης, για το εκλογικό κέντρο στο οποίο ψηφίζουν μέσω τηλεφώνου, του διαδικτύου και με αποστολή γραπτού μηνύματος SMS στον αριθμό 1199 γράφοντας wtv κενό αριθμό ταυτότητας κενό ημερομηνία γέννησης.
Πρόγραμμα ημέρας εκλογών
Οι ώρες διεξαγωγής της ψηφοφορίας, καθορίζονται στον Νόμο και είναι από τις 7:00 το πρωί μέχρι τις 6:00 το απόγευμα, με ενδιάμεσο διάλειμμα μιας ώρας, μεταξύ 12:00 και 01:00 το μεσημέρι.
Οι ώρες ψηφοφορίας των εκλογικών κέντρων στο εξωτερικό έχουν ρυθμιστεί ανάλογα, ώστε και αυτά να κλείσουν την ίδια ώρα με τα εκλογικά κέντρα που θα λειτουργήσουν στη Δημοκρατία.
Παράταση των ωρών ψηφοφορίας σε εκλογικό κέντρο μπορεί να γίνει μόνο αν συνεχίζεται αθρόα προσέλευση ψηφοφόρων.
Οι αντιπρόσωποι υποψηφίων μπορούν να παρευρίσκονται στα κατά τόπους εκλογικά κέντρα, για σκοπούς επίβλεψης της διαδικασίας ψηφοφορίας. Σε κάθε εκλογικό κέντρο μπορεί να παρευρίσκεται ένας αντιπρόσωπος ανά υποψήφιο. Οι αντιπρόσωποι των υποψηφίων δικαιούνται να φέρουν το έμβλημα του υποψηφίου, το οποίο όμως πρέπει να αφαιρεθεί κατά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος.
Τρόπος άσκησης του εκλογικού δικαιώματος
Τα ψηφοδέλτια εκτυπώθηκαν από το Κυβερνητικό Τυπογραφείο σε χαρτί ασφαλείας και ήδη τοποθετήθηκαν στις κάλπες, οι οποίες παραδίδονται σήμερα στους προεδρεύοντες υπαλλήλους.
Για την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος, ο εκλογέας δεν έχει παρά να σημειώσει ένα από τα επιτρεπόμενα σημεία, δηλαδή το «x» ή το «+» ή το «√», μέσα στο ορθογώνιο, που βρίσκεται κάτω από τη φωτογραφία του υποψηφίου.
Τυφλός εκλογέας ή πρόσωπο με φυσική αναπηρία μπορεί να ψηφίσει ο ίδιος, αν το επιθυμεί, ή με τη βοήθεια προσώπου της απολύτου εμπιστοσύνης του ή με τη βοήθεια του Προεδρεύοντα, στην παρουσία ενός βοηθού υπαλλήλου.
Στην περίπτωση αυτή, ο βοηθός υπάλληλος πρέπει να είναι διαφορετικό πρόσωπο κάθε φορά.
Ο εκλογέας με φυσική ανικανότητα μπορεί να συνοδεύεται μέχρι την είσοδο του εκλογικού κέντρου. Από την είσοδο και μετά αναλαμβάνει ο Προεδρεύων υπάλληλος.
Καταμέτρηση ψήφων
Η διαλογή και καταμέτρηση των ψήφων θα γίνει στα ίδια τα εκλογικά κέντρα, αμέσως μετά τη λήξη της ψηφοφορίας.
Και στη διαδικασία αυτή επιτρέπεται η παρουσία των υποψηφίων ή αντιπροσώπων τους, αλλά όχι η εμπλοκή τους με τα ψηφοδέλτια. Δεν επιτρέπεται επίσης στους αντιπροσώπους των υποψηφίων να φέρουν πέννες ή άλλα είδη γραφικής ύλης, ή να παίρνουν οποιεσδήποτε σημειώσεις κατά τη διαλογή των ψήφων. Μόνο μετά το πέρας της διαδικασίας θα έχουν τη δυνατότητα, αν το επιθυμούν, να καταγράψουν τα αποτελέσματα.
Επιπλέον, δεν επιτρέπεται η είσοδος οποιουδήποτε μη εξουσιοδοτημένου προσώπου στο εκλογικό κέντρο, ούτε των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, εκτός από τις περιπτώσεις που θα δοθεί άδεια από το Γενικό Έφορο Εκλογής.
Έγκυρα ψηφοδέλτια
Τα ψηφοδέλτια για να είναι έγκυρα, πρέπει να φέρουν στο εξωτερικό τους μέρος την επίσημη σφραγίδα των εκλογών.
Επίσης, το ψηφοδέλτιο θεωρείται έγκυρο όταν ο εκλογέας σημειώσει μέσα στο ορθογώνιο, που βρίσκεται κάτω από τη φωτογραφία του υποψηφίου της επιλογής του, ένα από τα σημεία “X” ή “+” ή “√”, ή οποιοδήποτε άλλο σημείο που προσομοιάζει με αυτά, με πέννα χρώματος μπλε ή μαύρου.
Ο Προεδρεύων υπάλληλος απορρίπτει ως άκυρο οποιοδήποτε ψηφοδέλτιο που δεν φέρει την επίσημη σφραγίδα ή στο οποίο ο εκλογέας έχει ψηφίσει περισσότερους από έναν υποψηφίους ή που περιέχει οποιοδήποτε γράμμα ή σημείο με το οποίο μπορεί να διαπιστωθεί η ταυτότητα του εκλογέα, ή από το οποίο ελλείπει οποιοδήποτε ουσιώδες μέρος του ή το οποίο είναι ασυμπλήρωτο και στο οποίο είναι αδύνατη η εξακρίβωση της θέλησης του εκλογέα.
Ο Έφορος σημείωσε ότι το λευκό ψηφοδέλτιο είναι άκυρο γιατί είναι αδύνατο να εξακριβωθεί η θέληση του εκλογέα, αλλά καταμετράται και καταγράφεται χωριστά από τα υπόλοιπα άκυρα ψηφοδέλτια, για στατιστικούς λόγους.
Άκυρο είναι επίσης το ψηφοδέλτιο όταν ο εκλογέας έχει ψηφίσει με πέννα οιουδήποτε άλλου χρώματος εκτός από τις πέννες χρώματος μπλε ή μαύρου, ο εκλογέας έχει ψηφίσει πάνω στο πρόσωπο του υποψηφίου ή στο έμβλημα ή σε οποιοδήποτε άλλο σημείο, εκτός από το χώρο μέσα στη στήλη, που βρίσκεται κάτω από τη φωτογραφία του υποψηφίου της εκλογής του και όταν ο εκλογέας σημείωσε οποιοδήποτε άλλο σημείο ή γράμμα ή αριθμό, εκτός από τα καθοριζόμενα σημεία “Χ” ή “+” ή “√”.
Στους Προεδρεύοντες υπαλλήλους δόθηκαν τέτοιες οδηγίες, ώστε όπου μπορεί να διαπιστωθεί η βούληση του ψηφοφόρου και παράλληλα να διασφαλίζεται η μυστικότητα της ψήφου, τα ψηφοδέλτια να προσμετρούνται ως έγκυρα.
Υγειονομικό πρωτόκολλο
Οι εκλογές θα γίνουν στη βάση υγειονομικού πρωτοκόλλου, το οποίο συντάχθηκε σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας.
Το πρωτόκολλο αυτό προνοεί, όπως τα άτομα που αποτελούν θετικά κρούσματα COVID-19, και είναι εγγεγραμμένα στον εκλογικό κατάλογο, τους δίδεται κατ’ εξαίρεση η δυνατότητα, κατά την ημέρα των εκλογών, όπως μεταβούν στο εκλογικό κέντρο, για να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, τις ίδιες ώρες με τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Επίσης, η χρήση προστατευτικής μάσκας είναι υποχρεωτική για τους ασθενείς με κορωνοϊό, καθώς και για τα άτομα που θα βρίσκονται καθ’ όλη τη διάρκεια της ψηφοφορίας ή/και της διαλογής και καταμέτρησης των ψήφων στο εκλογικό κέντρο, δηλαδή τους υπαλλήλους και τους αντιπροσώπους των υποψηφίων.
Ο Έφορος έκανε θερμή σύσταση για χρήση προστατευτικής μάσκας από όλους τους υπόλοιπους εκλογείς.
Επίσης, έγινε σύσταση για διενέργεια διαγνωστικού τεστ ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου (self test) για την ασθένεια του COVID-19, από όλους τους υπαλλήλους των εκλογικών κέντρων και τους αντιπροσώπους των υποψηφίων, την προηγούμενη των εκλογών.
Θα γίνεται επίσης συχνός καθαρισμός και απολύμανση των αντικειμένων κοινής χρήσης, λείων επιφανειών και των θαλάμων ψηφοφορίας και απολύμανσης και επαναχρησιμοποίησης των στυλό.
Οι θάλαμοι ψηφοφορίας δεν θα φέρουν κουρτίνα και θα τοποθετούνται με το άνοιγμα προς τον τοίχο, με σκοπό τη διασφάλιση της μυστικότητας της ψήφου.
Τέλος, θα γίνεται απολύμανση των χεριών των ψηφοφόρων κατά την είσοδο και έξοδο τους από το εκλογικό κέντρο.
Λήξη προεκλογικής περιόδου και περιορισμοί την ημέρα των εκλογών
Οι προεκλογικές συγκεντρώσεις και δραστηριότητες λήγουν απόψε τα μεσάνυκτα.
Η δημοσίευση αποτελεσμάτων δημοσκοπήσεων, που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις εκλογές, απαγορεύεται 7 μέρες πριν την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών.
Το Σάββατο και την Κυριακή των εκλογών, απαγορεύονται οι πολιτικές διαφημίσεις, δηλώσεις και εκδηλώσεις που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις εκλογές.
Διαφημίσεις υποψηφίων σε διαφημιστικές πινακίδες, σε επιτελεία ή σε άλλους χώρους, πρέπει να αφαιρεθούν ή καλυφθούν, με εξαίρεση τα κεντρικά επιτελεία σε κάθε επαρχία, όπου δεν απαιτείται η αφαίρεση των όποιων διαφημιστικών είναι αναρτημένα εκεί.
Θα πρέπει ν’ αποφευχθεί η αποστολή προεκλογικών ηλεκτρονικών μηνυμάτων σε κινητά τηλέφωνα πολιτών ή άλλως πως, γιατί και αυτή η ενέργεια αποτελεί παραβίαση της νομοθεσίας.
Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται η σύγχρονη τεχνολογία για επηρεασμό εκλογέων.
Διευκρινίζεται, ότι οι πρόνοιες της νομοθεσίας εφαρμόζονται και στην περίπτωση των ηλεκτρονικών/ διαδικτυακών διαφημίσεων. Για τον σκοπό αυτό, στο Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών έχει συσταθεί ειδική ομάδα για έλεγχο συμμόρφωσης με τις πρόνοιες της νομοθεσίας.
Την ημέρα των εκλογών, απαγορεύεται η εγκατάσταση επιτελείων με τραπεζάκια και καρέκλες έξω από τα εκλογικά κέντρα.
Απαγορεύονται επίσης σχόλια, συζητήσεις και γενικότερα επηρεασμός ψηφοφόρων εντός και εκτός του εκλογικού κέντρου.
Απαγορεύεται η μετάδοση ή δημοσίευση ειδήσεων ή ανακοινώσεων, που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με τις εκλογές, εκτός από ανακοινώσεις ή ειδήσεις που μεταδίδονται από τον Γενικό Έφορο Εκλογών.
Οι εφημερίδες του Σαββάτου μπορούν να δημοσιεύσουν μόνο ειδήσεις από τις προεκλογικές συγκεντρώσεις της σημερινής ημέρας.
Η νομοθεσία δίδει τη δυνατότητα στους υποψήφιους, όπως προβούν σε δηλώσεις προς τα Μ.Μ.Ε., μετά την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, έξω από τα εκλογικά κέντρα.
Απαγορεύεται η δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων δημοσκοπήσεων εξόδου (Exit Poll), πριν την ανακοίνωση του Γενικού Εφόρου Εκλογών, ότι έχουν κλείσει κανονικά οι κάλπες, σε όλα τα εκλογικά κέντρα.
Τελετή ανακήρυξης του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας
Η τελετή της ανακήρυξης του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας προγραμματίζεται να γίνει στην κλειστή αίθουσα Αθλοπαιδιών “ΤΑΣΣΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”, στις 10:00 το βράδυ της Κυριακής, μετά την έκδοση του τελικού αποτελέσματος της εκλογής.
Για τους σκοπούς της τελετής, θα στηθεί ειδική εξέδρα εντός του σταδίου, από την οποία θα γίνει η ανακήρυξη του νέου Προέδρου της Δημοκρατίας από τον Γενικό Έφορο Εκλογών, όπως επίσης δεύτερη εξέδρα, η οποία θα φιλοξενήσει τα συνεργεία των Μέσων Μαζική Ενημέρωσης.
Έχει γίνει η σχετική προεργασία, ώστε αναλόγως του αποτελέσματος η τελετή ανακήρυξης να μπορεί να γίνει τόσο την Κυριακή 5/2/2023, ή μετά την επαναληπτική ψηφοφορία, την Κυριακή 12/2/2023,εάν δεν υπάρξει επιλογή την πρώτη Κυριακής.
