Η έκθεση ζωγραφικής “Έλληνες Ζωγράφοι και Χαράκτες 19ος-20ος αιώνας” στη Λάρνακα

Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρνακας, παρουσιάζει την έκθεση, «Έλληνες Ζωγράφοι και Χαράκτες 19ος – 20ος αιώνας», με έργα από τη συλλογή Μαρίας και Χαράλαμπου Χριστοφόρου.

Ένας σκληρόδετος συλλεκτικός τόμος που εκδόθηκε στο πλαίσιο των εορτασμών για την συμπλήρωση 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με έργα της Συλλογής Μαρίας και Χαράλαμπου Χριστοφόρου στάθηκε η αφορμή της εμβληματικής έκθεσης που θα παρουσιάσει η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρνακας, από 3 Ιουνίου μέχρι τις 19 Νοεμβρίου 2022.

Έργα κορυφαίων Ελλήνων δημιουργών της Συλλογής καταγράφουν με συνέπεια την πορεία και την εξέλιξη της ελληνικής τέχνης από τα μέσα του 19ου αιώνα έως το τέλος του 20ου. Από τα 500 περίπου έργα, τα περισσότερα παρουσιάζονται σε αυτήν την έκθεση για πρώτη φορά στην πόλη μας.

«Η Συλλογή και η μελέτη της όλα αυτά τα χρόνια άλλαξαν ριζικά τη ζωή μας. Δημιουργήθηκε ένας συναισθηματικός δεσμός με κάθε έργο, αφού το κάθε έργο έχει την ιστορία του, τις αγωνίες, το πάθος και την ευχαρίστηση από τη μελέτη και φύλαξή του. Τα έργα θεωρούνται ως μέλη της οικογένειας που χρειάζονται αγάπη, συντήρηση, προστασία.

Η συνεχής μάθηση και ο συναισθηματικός δεσμός δεν τελειώνουν. Αυτή η πνευματική περιπέτεια έχει προσφέρει σε εμάς και όλη την οικογένειά μου την ευκαιρία να γνωρίσουμε, μέσω της εικαστικής τέχνης, πολιτισμούς και την ιστορία πολλών χωρών και στην παρούσα περίπτωση της Ελλάδας. Η οικογένειά μου είναι περήφανη για τον πνευματικό μας θησαυρό.’ (Μαρία και Χαράλαμπος Χριστοφόρου, Οι Συλλέκτες).

‘Η Συλλογή Μαρίας και Χαράλαμπου Χριστοφόρου αποτελεί καρπό επίμοχθης συλλεκτικής προσπάθειας πολλών δεκαετιών. Το πολύτιμο και εξαιρετικά ενδιαφέρον περιεχόμενό της εξειδικεύεται σε έλληνες καλλιτέχνες, ζωγράφους κυρίως, και πολύ λιγότερο χαράκτες. Παρά τα αναπόφευκτα κενά που διακρίνουν συχνά τις δημόσιες και μεγάλες ιδιωτικές συλλογές, η Συλλογή Χριστοφόρου παρακολουθεί την διαδρομή της ελληνικής ζωγραφικής κατά την διάρκεια του 19ου αι. και ιδιαίτερα από το δεύτερο μισό του αιώνα αυτού με τον Ακαδημαϊσμό, το πρώτο εγχείρημα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους να αποκτήσει και καλλιτεχνική οντότητα, έστω υπό το βάρος αναπόδραστων ιστορικών συγκυριών.

Οι έλληνες καλλιτέχνες αυτής της περιόδου -του Μονάχου, κυρίως- με έργο ενταγμένο στο αυστηρό πλαίσιο της Ακαδημίας, τόσο θεματολογικά, όσο και ως προς ένα αδιάσπαστο σύστημα εκφοράς μιας δοτής πραγματικότητας, δομημένο στον απώτατο στόχο πιστής αντιγραφής, με αναμφισβήτητες τεχνικές δεξιότητες, καλύπτουν με πληρότητα την πρώτη φάση της καθ’ημάς τέχνης, αλλά και τις αρχικές δειλές αποκλίσεις προς τα κινήματα του Ιμπρεσιονισμού και του Συμβολισμού του τέλους του 19ου αι.. Έπονται η συγκρότηση της καταλυτικής για τα δεδομένα της εποχής (1917) Ομάδας Τέχνη, μέσω της οποίας η εγχώρια εικαστική παραγωγή αποκτά νέο βηματισμό, και η γενιά των καλλιτεχνών του μεσοπολέμου, οι οποίοι στην πλειονότητά τους στρέφονται προς την αναζήτηση ιθαγένειας και την διατύπωση της “ελληνικότητας” (1930-1940), μιας προσέγγισης που έχει απαξιωθεί και υποστηριχθεί για διαφορετικούς λόγους με τον ίδιο ζήλο.

Η Συλλογή, περιλαμβάνει, επίσης, καλλιτέχνες που τάχθηκαν στον Εξπρεσιονισμό (Μπουζιάνης), στον Υπερρεαλισμό (Εγγονόπουλος) και στην Αφαίρεση (Κοντόπουλος, Μάρθας, Σπυρόπουλος), διανύοντας ένα μακρότατο χρονικό διάστημα με απόληξη την απαρχή της ελληνικής modernité στα ερείσματα της γενιάς του ’60 και του ’70, όπως και τους μεταγενέστερους εικαστικούς.

Επί της ουσίας η Συλλογή Χριστοφόρου παρουσιάζει καίριες πτυχές της ιστορίας της ελληνικής τέχνης από τα μέσα του 19ου αι. έως τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού grosso modo, τις τάσεις, τις εμμονικές προσκολλήσεις, τις διαφοροποιήσεις, τις ανανεωτικές γραφές, τις αναδιπλώσεις και τους πρωταγωνιστές της εργώδους διαδρομής προς την υιοθέτηση μιας εκφραστικής ελεύθερης από τις αγκυλώσεις του παρελθόντος.

Άξιο υπογράμμισης είναι ότι οι συλλέκτες Μαρία και Χαράλαμπος Χριστοφόρου συγκέντρωσαν προβεβλημένους, κυρίως, καλλιτέχνες, οι οποίοι μέσω της δουλειάς τους καθιστούν, έστω και επιλεκτικά, εναργέστερο τον χαρακτήρα της πορείας αυτής, αλλά το σημαντικότερο παρέχουν άγνωστα στην συντριπτική τους πλειονότητα έργα για μελέτη και διεύρυνση της γνωστικής εμπειρίας των ιστορικών.

Το πεπερασμένο του χώρου μιας έκδοσης, αφιερωμένης σε μια μεγάλη Συλλογή που περιλαμβάνει και ελάσσονες από διαφορετικές περιόδους καλλιτέχνες, αλλά όχι λιγότερο σημαντικούς για την διαμόρφωση της τέχνης μας, επέβαλε εκ των πραγμάτων μια επιλογή έργων και καλλιτεχνών, ελπίζοντας ότι το τελικό αποτέλεσμα δεν αδικεί την σημασία της».
(+Νέλλη Κυριαζή Ιστορικός τέχνης και τέως Διευθύντρια της Πινακοθήκης και των
Μουσείων Δήμου Αθηναίων)
Τη διοργάνωση συνοδεύει πλήρως εικονογραφημένος κατάλογος, σε επιμέλεια της Νέλλης Κυριαζή, Ιστορικός Τέχνης και τέως Διευθύντρια της Πινακοθήκης και των Μουσείων Δήμου Αθηναίων.
Η έκθεση εγκαινιάζεται από τον Εξοχότατο Πρέσβης της Ελλάδος κ. Ιωάννης Παπαμελετίου στις 3 Ιουνίου 2022 και ώρα 8:00 μ.μ.