Πόσο ασφαλές είναι να πετάξει κανείς ξανά με αεροπλάνο

Η ασθένεια Covid-19 έγινε πανδημία επειδή οι επιβάτες αεροπλάνων μετέφεραν τον νέο κορωνoϊό μαζί τους σε όλο τον κόσμο. Καθώς αυτό καθίστατο σαφές, οι μεν αεροπορικές εταιρείες καθήλωσαν στο έδαφος σχεδόν το σύνολο του στόλου τους, οι δε κυβερνήσεις επέβαλαν ταξιδιωτικούς περιορισμούς και υποχρεωτικές καραντίνες, ενώ έκλεισαν τουριστικά αξιοθέατα και χώρους συνεδρίων.

Χωρίς κάποιον προφανή λόγο να πετάξει κανείς, μια γρήγορη ανάκαμψη για τα αεροπορικά ταξίδια φαινόταν απίθανη. Ο Γουόρεν Μπάφετ “ξεφορτώθηκε” τις μετοχές του σε αεροπορικές εταιρείες, ισχυριζόμενος ότι “ο κόσμος έχει αλλάξει”.

Οι επιβάτες επίσης δεν θα αισθάνονταν ασφαλείς “πακτωμένοι” μέσα σε έναν μεταλλικό σωλήνα για ώρες, σωστά;

Τα εμπόδια φαντάζουν λιγότερο τρομακτικά

Ευτυχώς για τον κλάδο, αν και όχι για το κλίμα του πλανήτη, τα φαινομενικά ανυπέρβλητα εμπόδια για τα αεροπορικά ταξίδια έχουν αρχίσει να φαίνονται λιγότερο τρομακτικά. “Πιστεύουμε ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας και βρισκόμαστε σε ανοδική τάση”, δήλωσε το αφεντικό του ομίλου American Airlines, Doug Parker, μετά από μια αύξηση των ταξιδιών το σαββατοκύριακο των διακοπών της Memorial Day των ΗΠΑ.

Οι επενδυτές έχουν ήδη επισημάνει την τάση. Ο δείκτης μετοχών Bloomberg Americas Airlines ανέκαμψε σχεδόν κατά το ένα τρίτο από τα χαμηλά του των μέσων Μαΐου, ενώ και οι ευρωπαϊκοί αερομεταφορείς έχουν σημειώσει παρόμοια κέρδη. Οι μετοχές του γερμανικού tour operator Tui επίσης ενισχύθηκαν.

Έτοιμοι για απογείωση;

Τέτοια αισιοδοξία φαντάζει παράδοξη τη στιγμή που οι αεροπορικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της American Airlines, είναι έτοιμες να περικόψουν χιλιάδες θέσεις εργασίας. Οι περισσότερες εξακολουθούν να “καίνε” καθημερινά τεράστια ποσά μετρητών. Η Deutsche Lufthansa έχει ανάγκη πακέτο διάσωσης ύψους 9 δισεκατομμυρίων ευρώ (10 δισ. δολ.), ενώ η Latam Airlines στη Λατινική Αμερική ακολούθησε την ανταγωνίστριά της, Avianca, στον δρόμο της πτώχευσης την περασμένη εβδομάδα.

Ωστόσο, ο Parker έχει δίκιο να αναμένει μια παρατεταμένη περίοδο ανάκαμψης, τουλάχιστον όσον αφορά τις εσωτερικές πτήσεις και τις πτήσεις μικρών αποστάσεων.

Κάτι τέτοιο δεν θα αποδειχθεί αρκετό για να επαναθεμελιώσει τις καταχρεωμένες αεροπορικές εταιρείες σε ασφαλή βάση, ενώ πιθανότατα δεν θα υπάρξει πλήρης ανάκαμψη μέσα στα επόμενα ένα-δυο χρόνια.

Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, ένας απελπισμένος κλάδος είναι έτοιμος να καλοδεχτεί οποιαδήποτε καλά νέα, οσοδήποτε προσωρινά ή αποσπασματικά, για την πορεία του. Τα αυστηρά μέτρα υγιεινής που ανακοίνωσαν οι αεροπορικές εταιρείες έχουν ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουν μέχρι να επιτύχουν την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επιβατών.

Η αισιοδοξία επιστρέφει

Ο ευρωπαϊκός αερομεταφορέας χαμηλού κόστους Ryanair αναμένει να λειτουργήσει στο 40% της συνηθισμένης χωρητικότητάς του από τον Ιούλιο και ο τρόπος με τον οποίο διαμορφώνονται οι κρατήσεις υποδηλώνει ότι τα συγκεκριμένα αεροπλάνα πιθανότατα θα είναι τουλάχιστον κατά το ήμισυ πλήρη.

Η EasyJet βλέπει “ενθαρρυντικές” τάσεις και σημειώνει ότι οι χειμερινές κρατήσεις είναι υψηλότερες από το συνηθισμένο γι’ αυτήν την περίοδο του έτους, αν και μέρος αυτού του φαινομένου μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι έχουν κουπόνια επιστροφής χρημάτων προς χρήση και κάνουν νέες κρατήσεις για ακυρωμένα λόγω κορωνοϊού ταξίδια.

Το εκτεταμένο καλοκαιρινό πρόγραμμα πτήσεων της Ryanair φαινόταν πρόωρο πριν από μερικές εβδομάδες, ωστόσο οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που εμπόδιζαν τους Ευρωπαίους να μετακινούνται ανά την ήπειρο έχουν αρχίσει να χαλαρώνουν.

Από τον Ιούλιο, η Ισπανία πρόκειται να άρει την απαίτησή της για καραντίνα 14 ημερών όσον αφορά τις αφίξεις από το εξωτερικό. Η Βρετανία έχει επιβάλει παρόμοιο κανόνα, ωστόσο δέχεται τεράστια πίεση να τον εγκαταλείψει.

Τα ταξίδια μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να ξαναρχίσουν, ωστόσο ακόμη και σε αυτό το κομμάτι υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια πολιτικής βούλησης να αρχίσουν οι άνθρωποι να πετούν ξανά.

Πριν από έναν μήνα, ο διευθύνων σύμβουλος της United Airlines, Scott Kirby, αποφαινόταν με απογοήτευση ότι δεν πρόκειται να υπάρξει ανάκαμψη στην πτητική δραστηριότητα έως ότου ανοίξουν ξανά αξιοθέατα όπως η Disney World και τα μουσεία του Παρισιού.

Τελικώς, αυτό θα συμβεί σύντομα. Είναι ήδη εφικτό να επισκεφθεί κανείς την Ακρόπολη στην Αθήνα και τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Τα πάρκα και τα μουσεία του Παρισιού πρόκειται να ανοίξουν ξανά μέσα στον Ιούνιο. Η γαλλική πρωτεύουσα κατακλύζεται συνήθως από τουρίστες αυτήν την περίοδο του χρόνου, οπότε υπάρχει κίνητρο για τους ταξιδιώτες να φτάσουν εκεί πριν από οπουδήποτε αλλού. Η Walt Disney World αναμένεται να ανοίξει ξανά το πάρκο της στη Φλόριντα από τον Ιούλιο, αν και με υποχρεωτικές τις μάσκες προσώπου και απαγόρευση των αγκαλιών με τον αγαπημένο σας χαρακτήρα της Disney.

Τα δρακόντεια μέτρα θα εμπνεύσουν ασφάλεια

Έχω γράψει στο παρελθόν για το πώς συνήθειες όπως η χρήση μάσκας και το να χρειάζεται να ζητήσει κανείς άδεια για τη χρήση της τουαλέτας θα κάνουν τις πτήσεις ακόμη λιγότερο ευχάριστες απ’ όσο είναι.

Αυτά τα μέτρα, ωστόσο, πιθανόν να κάνουν τους επιβάτες να αισθάνονται πιο ασφαλείς. Για παράδειγμα, ενώ οι στολές και ο υπόλοιπος εξοπλισμός ατομικής προστασίας που παρέχεται στο πλήρωμα καμπίνας της Emirates είναι κάπως απόκοσμα στη μορφή, είναι πιθανό να έχουν καθησυχαστική επίδραση στην ψυχολογία ορισμένων “νευρικών” ταξιδιωτών.

Όπως και με τον SARS πριν από σχεδόν δύο δεκαετίες, υπάρχουν κατανοητές ανησυχίες σχετικά με τη μόλυνση με κορωνοϊό μέσα στην καμπίνα του αεροσκάφους, πιθανότατα από κάποιον που κάθεται κοντά.

Τα στοιχεία δεν είναι ολοκληρωμένα ή πειστικά, ωστόσο μέχρι στιγμής υπάρχουν εκπληκτικά λίγα τεκμηριωμένα περιστατικά τα οποία να επιβεβαιώνουν ότι κάτι τέτοιο έχει συμβεί με τον ιό ο οποίος προκαλεί την Covid-19.

Ο οργανισμός του κλάδου των αεροπορικών μεταφορών IATA αναφέρει ότι έχει περιέλθει εις γνώσιν του μόνο μία περίπτωση κατά την οποία άτομο μετέδωσε τον ιό σε περισσότερα από ένα άτομα εντός αεροσκάφους. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι κατασκευάστριες αεροσκαφών Airbus και Boeing μελετούν εντατικά το ζήτημα.

Είναι εύλογο γιατί μια πτήση μπορεί να είναι ασφαλέστερη απ’ όσο θεωρεί κανείς: ο αέρας φιλτράρεται και συχνά αναπληρώνεται από έξω, τα καθίσματα λειτουργούν ως κάποιου τύπου εμπόδιο, ενώ οι επιβάτες δεν κινούνται πολύ στην καμπίνα. Το τραγούδι, οι φωνές και οι δυνατές ομιλίες – συνήθειες οι οποίες συμβάλλουν ιδιαίτερα σε περιπτώσεις υπερμετάδοσης του ιού – αποτελούν βεβαίως μεγάλο ατόπημα όταν πετάτε.

Πολλοί επιβάτες θα προτιμούσαν να είναι άδειο το μεσαίο κάθισμα, ωστόσο, όπως έχω σημειώσει στο παρελθόν, με μόνη εναλλακτική την αύξηση των τιμών των εισιτηρίων, κάτι τέτοιο θα επηρέαζε σοβαρά τη δυνατότητα των αεροπορικών εταιρειών ακόμη και να καλύψουν το κόστος μιας πτήσης.

Φυσικά, για όσο μεγαλύτερο διάστημα βρίσκεται κάποιος εν πτήσει, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα έκθεσης στον ιό. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι πιθανόν να αισθάνονται άνετα να αρχίσουν να πετούν εντός της χώρας τους και για κοντινές αποστάσεις, προτού να θελήσουν να πετάξουν στην άλλη άκρη του κόσμου.

Επαγγελματικά ταξίδια και ψυχολογικά τραύματα

Οι εταιρείες θα χρειαστούν πιθανώς περισσότερο χρόνο για να νιώσουν άνετα με τον κίνδυνο (και την πιθανή ευθύνη) οι υπάλληλοί τους να πετούν για επαγγελματικούς λόγους.

Περίπου οι μισοί εταιρικοί πελάτες της American Airlines οι οποίοι ρωτήθηκαν εξακολουθούν να απαγορεύουν τα ταξίδια, αν και αυτό το ποσοστό είναι μειωμένο σε σχέση με τα δύο τρίτα όπου βρισκόταν κατά την κορύφωση της κρίσης.

Εκατομμύρια πιθανοί επιβάτες έχουν επίσης χάσει τις δουλειές τους και δεν θα αισθάνονται σε θέση να αρχίσουν να μοιράζουν χρήματα αριστερά – δεξιά για να περάσουν τις διακοπές τους.

Τέλος, υπάρχουν οι ψυχολογικές “ουλές” από το παρατεταμένο lockdown. Το να είναι κανείς έξω, πλέον, μοιάζει πολύ πιο ασφαλές από το να βρίσκεται σε οποιουδήποτε είδους κλειστό και περιοριστικό χώρο. Μια διαμονή σε ένα τοπικό Airbnb πιθανά να μοιάζει προτιμότερη από το να μεταβεί κανείς σε έναν προορισμό με αεροπλάνο.

Για όσους επιθυμούν να αναλάβουν το ρίσκο και μπορέσουν να βρουν επαρκή ταξιδιωτική ασφάλιση, δίνεται ωστόσο μια σπάνια δυνατότητα. Θέλετε να δείτε τη Βενετία χωρίς τα πλήθη; Τώρα είναι η ευκαιρία σας.

Του Chris Bryant

Πηγή: Bloomberg Opinion