Το Έθιμο της Βασιλόπιττας την μέρα της Πρωτοχρονιάς
Η Πρωτοχρονιά είναι μια από τις αγαπημένες γιορτές στην Κύπρο, γεμάτη με έθιμα και παραδόσεις, παρέα με οικογένεια, αγαπημένους και φίλους.
Έθιμο Βασιλόπιτας
Την Πρωτοχρονιά γιορτάζεται η μνήμη του Άγιου Βασιλείου. Κάθε οικογένεια ζυμώνει τη βασιλόπιττα, με αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα μέσα στην οποία τοποθετείται ένα νόμισμα για τον τυχερό της χρονιάς.
Συνήθως η βασιλόπιττα στα χωριά είναι είτε ένα μεγάλο ή στρογγυλό ψωμί με σησάμι, είτε ένα ανθρωπόμορφο ψωμί, είτε ένα ψωμί που έχει κολλημένο πάνω του μια ζυμαρένια ανθρώπινη μορφή και στις πόλεις ένα γλύκισμα.
Το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, o νοικοκύρης του σπιτιού σταυρώνει την βασιλόπιτα με ένα μαχαίρι και την κόβει σε τριγωνικά κομμάτια.
Το πρώτο κομμάτι της βασιλόπιτας, σύμφωνα με το έθιμο, αφιερώνεται στον Χριστό, το δεύτερο στην Παναγία, το τρίτο στον Άγιο Βασίλειο, το τέταρτο στο σπίτι ή στους φτωχούς, ενώ τα υπόλοιπα μοιράζονται στα μέλη της οικογένειας, ξεκινώντας από τον πιο μικρό και φτάνοντας στον πιο μεγάλο. Όποιος βρει το νόμισμα στο κομμάτι του θεωρείται ο τυχερός της χρονιάς.
Κόλλυβα, κτένα, βασιλόπιττα και κρασί:
Σύμφωνα με το έθιμο, το πρωί της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, οι γυναίκες ετοίμαζαν κόλλυβα, τα τοποθετούσαν σε ένα πιάτο και από πάνω τοποθετούσαν τη βασιλόπιττα, καλύπτοντας την με ένα αναμμένο κερί.
Το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς, το πιάτο με τα κόλλυβα, τη βασιλόπιττα και το αναμμένο κερί τοποθετούνταν στο τραπέζι. Δίπλα τοποθετούσαν ένα ποτήρι κρασί, μια κτενιά για τα γένια του Άη Βασίλη, ένα κλαδί ελιάς και το πορτοφόλι (πουγγί) του οικοδεσπότη. Το έκαναν αυτό με την ελπίδα να τους ευλογήσει το πορτοφόλι και να φέρει πλούτη στην οικογένεια.
