Του Χρυσοβαλάντη Λουκά,
Εκπαιδευτικός με μεταπτυχιακό
στην Δημοσιογραφία
O Μάιος…o μήνας που πέρασε…αναγνωρίζεται διεθνώς ως Μήνας Ευαισθητοποίησης για την Ψυχική Υγεία και φέτος το μήνυμα “Μετατρέπουμε την Ευαισθητοποίηση σε Πράξη” μάς καλεί να αναλάβουμε δράση για την υπεράσπιση των κοινωνικών δικαιωμάτων των ψυχικά ασθενών. Ακούγοντας το ραδιόφωνο σήμερα δεν μπόρεσε να περάσει από την σκέψη μου απαρατήρητο αυτό το γεγονός και η πέννα μου να μην γράψει γι’ αυτά τα ταλαιπωρημένα άτομα που δυστυχούν πολλές φορές μόνα τους βυθισμένα στην μοναξιά και στην απόγνωση.
Σύμφωνα με στοιχεία από το OECD ( Organization for Economic Co-operation and Development), το 2019 το 17,2% των κατοίκων της Κύπρου αντιμετώπιζαν κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας. Αυτό σημαίνει ότι ένα στα έξι άτομα στην Κύπρο αντιμετώπιζε ψυχική διαταραχή, σύμφωνα με το IHME (Institute for health Metrics and Evaluation). Επίσης, το ποσοστό των πασχόντων από διπολική διαταραχή έχει αυξηθεί κατά 13,8% από το 1990 έως σήμερα.
Στην Κύπρο του σήμερα δυστυχώς αυτά τα άτομα βιώνουν την περιθωριοποίηση και τον ρατσισμό. Πόσες φορές είδαμε ένα άτομο με ψυχικά προβλήματα και πέρασε από το νου μας η λέξη “Είναι τρελός” ή είναι “επικίνδυνος” είτε ηθελημένα είτε άθελα μας… Κατά την ταπεινή μου γνώμη αυτά τα άτομα χρήζουν στήριξης από το κράτος όσο και από την κοινωνία. Είναι ευρέως διαδομένο στην κοινωνία ότι τα άτομα με αόρατες αναπηρίες είναι και τα πιο κατακριτέα λόγω του ότι ο κόσμος δεν μπορεί να διακρίνει την Αναπηρία του.
Πολλές φορές στις ειδήσεις ακούσαμε για το Νοσοκομείο Αθαλάσσας ότι στοιβάζονται άτομα με Ψυχική Αναπηρία στον ίδιο θάλαμο. Υπάρχουν όμως τρεις κατηγορίες Ψυχικής Αναπηρίας αν πάρουμε την αιτία προέλευσης αυτών των ασθενών. Κάποιοι έχουν εκ γενετής Ψυχική Αναπηρία, κάποιοι έχουν επίκτητη Ψυχική αναπηρία λόγω κάποιων συμβάντων στον οικογενειακό τους περίγυρο και η τελευταία κατηγορία είναι οι τοξικομανείς λόγω του εθισμού τους σε αυτές τις ουσίες. Η αιτία του προβλήματος τους ξεκινά από διαφορετική αφετηρία και η αποκατάσταση τους πρέπει να αντιμετωπίζεται διαφορετικά.
Τα επιδόματα δεν είναι πανάκεια σε όλες τις περιπτώσεις. Οι εκ γενετής Ψυχικές Αναπηρίες όπως η Διπολική Διαταραχή και η Σχιζοφρένεια είναι στην σφαίρα των σοβαρών Ψυχικών Ασθενειών και μειώνουν κατά πολύ την ικανότητα εργασίας του ατόμου. Οι επίκτητές Ψυχικές Ασθένειες που κτυπούν τα άτομα κατά την διάρκεια της ζωής τους λόγω κάποιων άσχημων περιστατικών είναι πιο διαχειρίσιμες. Στην περίπτωση όμως των ατόμων που είναι εθισμένα στα ναρκωτικά το επίδομα μπορεί να λειτουργήσει αντίθετα και μπορεί να βυθίσει το άτομο ακόμα περισσότερο στον κόσμο των ναρκωτικών.
Η λύση βρίσκεται στα κέντρα αποκατάστασης και στην επανένταξη αυτών των ατόμων στην κοινωνία και στην εργασία. Στην Κύπρο υπάρχει σοβαρή έλλειψη αυτών των κέντρων αλλά και απουσία σχεδιασμού και πλάνου εκ μέρους της πολιτείας. Το επίδομα θα έπρεπε να είναι ένας μοχλός στήριξης προς τα άτομα που πάσχουν από Ψυχικές Ασθένειές για επανένταξη στην κοινωνία. Το κυριότερο όμως η ίδια η κοινωνία πρέπει να αποδεχτεί τα άτομα αυτά όπως είναι και να δείξει το αλληλέγγυο της πρόσωπο. Η παιδεία μας πρέπει πρώτα να καταστεί συμπεριληπτική διότι τα παιδιά μας είναι οι αυριανοί πολίτες αυτής της κοινωνίας.
Στο τέλος της ημέρας όλοι είμαστε εν δυνάμει άτομα με Αναπηρία. Όλοι έχουμε άτομα στο περιβάλλον μας ή στον ευρύτερο μας περίγυρο που είναι Ψυχικά Ασθενείς. Ας μην αντιμετωπίζουμε αυτά τα άτομα με ψυχρότητα ή με φόβο. Αυτά άτομα θέλουν την στήριξη και την αγάπη μας.
Διότι ο άνθρωπος για να λέγεται άνθρωπος πρέπει να βάζει τον εαυτό του στην θέση του άλλου…..
