Λιμάνι Λάρνακας – Ανάπτυξη ή εγκατάλειψη;
Ανώνυμος Πολίτης
Σε μια περίοδο κατά την οποία η κυπριακή οικονομία καλείται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της, οι αποφάσεις που αφορούν τις λιμενικές υποδομές φαίνεται να καθοδηγούνται περισσότερο από επικοινωνιακές σκοπιμότητες παρά από μια συνεκτική εθνική στρατηγική ανάπτυξης. Χαρακτηριστικό και εξόχως ανησυχητικό παράδειγμα αποτελεί το λιμάνι της Λάρνακας.
Παρά την πλούσια δυναμική του και τη στρατηγική γεωγραφική του θέση, το λιμάνι της Λάρνακας παραμένει καθηλωμένο δεμένο στα γρανάζια της κρατικής διαχείρισης και μιας χρόνιας αναποτελεσματικής διοικητικής πραγματικότητας. Επενδυτές ήρθαν, εξέτασαν τις προοπτικές και αποχώρησαν. Γραφειοκρατικά εμπόδια, ασάφειες στις διαδικασίες αδειοδότησης, έλλειψη συντονισμού και συγκρούσεις συμφερόντων συνέβαλαν στη δημιουργία ενός αποτρεπτικού περιβάλλοντος για κάθε σοβαρή επιχειρηματική προσπάθεια.
Την ίδια στιγμή, το κράτος επιλέγει να διατηρεί τεχνητούς περιορισμούς στην εμπορική δραστηριότητα της Λάρνακας. Το πλαφόν στον όγκο φορτίων και το καθεστώς αποζημιώσεων προς τον διαχειριστή του λιμανιού της Λεμεσού καθιστούν την αξιοποίηση του λιμανιού της Λάρνακας οικονομικά ασύμφορη. Αντί η Πολιτεία να προωθεί μια πολυκεντρική και ισόρροπη ανάπτυξη, εδραιώνει ένα ιδιότυπο μονοπώλιο – στραγγαλίζοντας τον ανταγωνισμό, πλήττοντας την εφοδιαστική αλυσίδα και επιβαρύνοντας το κόστος μεταφορών για επιχειρήσεις και καταναλωτές.
Σε όλα αυτά προστίθεται και το διαχρονικό ζήτημα της λιμενεργασίας – ενός κλειστού επαγγέλματος με υψηλό λειτουργικό κόστος και περιορισμένη ευελιξία. Αν η Κύπρος επιθυμεί λιμάνια ανταγωνιστικά και ελκυστικά για διεθνείς παίκτες, τότε η απελευθέρωση της αγοράς και η επανεξέταση του ρόλου των ναυτιλιακών πρακτόρων δεν μπορούν να περιμένουν άλλο.
Ταυτόχρονα, καλλιεργείται μεθοδικά το αφήγημα του «τουριστικού λιμανιού». Η Λάρνακα προβάλλεται αποκλειστικά ως προορισμός αναψυχής, με την εμπορική δραστηριότητα να μετατοπίζεται σταδιακά προς το Βασιλικό. Κι όμως, πίσω από αυτή την εξιδανικευμένη εικόνα κρύβεται μια σκληρή πραγματικότητα: η αποδυνάμωση του λιμανιού της Λάρνακας δεν είναι προϊόν φυσικών αδυναμιών, αλλά αποτέλεσμα πολιτικών επιλογών.
Το κρίσιμο ερώτημα παραμένει: ποια είναι η πραγματική στρατηγική της Πολιτείας για τα λιμάνια της χώρας;
Και κυρίως, πώς αυτές οι επιλογές εξυπηρετούν –αν το κάνουν– το δημόσιο συμφέρον;
Η Λάρνακα διαθέτει τις υποδομές, τη γεωγραφική θέση και τις δυνατότητες να λειτουργήσει ως ένα σύγχρονο, μικτό λιμάνι – τουριστικό και εμπορικό. Το να της αφαιρείται αυτός ο ρόλος, όχι επειδή δεν μπορεί, αλλά επειδή επιλέγεται να μην μπορεί, συνιστά σοβαρό στρατηγικό σφάλμα, με οικονομικές και γεωπολιτικές προεκτάσεις.
Η Λάρνακα αξίζει καλύτερα. Το παραλιακό της μέτωπο έχει τη δυναμική να εξελιχθεί σε ζωντανό κόμβο ανάπτυξης, αναψυχής και ναυτιλιακής δραστηριότητας. Η Πολιτεία οφείλει επιτέλους να σταματήσει τις αναβολές και να λάβει αποφάσεις. Ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος.
Είναι άραγε η μη εκπλήρωση των δεσμεύσεων από τον επενδυτή ο λόγος που κατέρρευσε η πρόσφατη ιδιωτικοποίηση; Ή μήπως το πρόβλημα εντοπίζεται στις αποζημιώσεις που καθιστούν κάθε εναλλακτική λύση οικονομικά μη βιώσιμη; Και τελικά, είναι το “τουριστικό λιμάνι” απλώς ένα επικοινωνιακό τέχνασμα, προκειμένου να μεταφερθούν και οι τελευταίες εμπορικές δραστηριότητες σε άλλα λιμάνια;
Τίποτα πια δεν μας πείθει για τις “αγαθές” προθέσεις κανενός. Είναι καιρός η Πολιτεία να μιλήσει καθαρά – και να αναλάβει τις ευθύνες της.
Η αξιοποίηση αυτού του ανεκμετάλλευτου πλούτου δεν είναι υπόθεση του αύριο. Είναι επιτακτική ανάγκη του σήμερα.
