Σε ανάδοχες οικογένειες 332 παιδιά στην Κύπρο

Τη δυνατότητα παροχής οικογενειακής ζωής στα παιδιά που αδυνατούν να μεγαλώσουν με τη βιολογική τους οικογένεια για ένα διάστημα, προσφέρει ο θεσμός της αναδοχής.

Η αναδοχή παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία των παιδιών που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις, προσφέροντάς τους τη σταθερότητα και την υποστήριξη που χρειάζονται για να αναπτυχθούν υγιώς.

Ο θεσμός αυτός έχει ως στόχο να παρέχει ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον σε παιδιά που δεν μπορούν να ζήσουν με τους βιολογικούς τους γονείς. Οι ανάδοχες οικογένειες προσφέρουν προσωρινή φροντίδα μέχρι να μπορέσει το παιδί να επιστρέψει στη βιολογική του οικογένεια ή να βρεθεί μια πιο μόνιμη λύση, όπως η υιοθεσία.

Συγκεκριμένα, η αναδοχή περιλαμβάνει προσωρινή φροντίδα, συνεργασία με τις Αρχές, στήριξη του παιδιού και επανασύνδεση με τη βιολογική οικογένεια.

Αύξηση λόγω ασυνόδευτων ανηλίκων

Στα 332 ανέρχονται τα παιδιά που είναι υπό τη φροντίδα του κράτους και φιλοξενούνται σε ανάδοχες οικογένειες και σε 170 οι ανάδοχες οικογένειες που υπάρχουν στην Κύπρο.

Για τον θεσμό της αναδοχής μίλησε στη «Σημερινή» η Διευθύντρια των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, Μαρία Κυρατζή. Μεταξύ άλλων, η κ. Κυρατζή ανέφερε ότι υπάρχει αύξηση του αριθμού των παιδιών που τίθενται υπό τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια ή φροντίδα της ΔΥΚΕ από τα προηγούμενα χρόνια, ενόψει του ότι υπάρχει και αύξηση στην ομάδα των Ασυνόδευτων Ανηλίκων, Αιτητών Διεθνούς Προστασίας.

Αναφερόμενη στο νομοσχέδιο που έχει ετοιμαστεί για τον θεσμό της αναδοχής είπε ότι «η αναδοχή παιδιών είναι ένας κοινωνικός θεσμός προστασίας παιδιών ηλικίας 0-18 χρονών, που αρχικά εφαρμόστηκε στην Κύπρο το 1956 με την ψήφιση του περί Παίδων Νόμου. Η επιλογή της αναδοχής ως μορφή εναλλακτικής φροντίδας για παιδιά και έφηβους, στις περισσότερες των περιπτώσεων, είναι η καλύτερη δυνατή και η πλέον επωφελής.

Πρόκειται, ουσιαστικά, για έναν προστατευτικό μηχανισμό, στο πλαίσιο του οποίου τη φροντίδα του παιδιού αναλαμβάνει μια οικογένεια, δίνοντάς του την ευκαιρία να αναπτυχθεί σε ένα περιβάλλον αγάπης και αποδοχής. Η αναδοχή μπορεί να αφορά μερικές μέρες, μήνες ή και χρόνια. Η τοποθέτηση ενός παιδιού σε ένα πρόγραμμα αναδοχής προϋποθέτει μια εξειδικευμένη διερεύνηση εστιασμένη στις ιδιαιτερότητές του και η επιλογή της οικογένειας γίνεται στη βάση της διεξοδικής και ολοκληρωμένης αξιολόγησης του συμφέροντος κάθε παιδιού.

»Με το παρόν νομοσχέδιο αναγνωρίζεται η σημασία και ανάγκη για εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που ρυθμίζει τη μεταχείριση παιδιών, αφού τεθούν υπό τη γονική μέριμνα, επιμέλεια ή φροντίδα του Διευθυντή Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Σκοπός του είναι η ρύθμιση της φροντίδας, της προστασίας, της μεταχείρισης και της ομαλής μετάβασης στην ενηλικίωση παιδιών υπό τη γονική μέριμνα ή επιμέλεια ή φροντίδα του ΔΥΚΕ και της εποπτείας της αναδοχής και της ημιανεξάρτητης διαβίωσης, ως εναλλακτικών μορφών φροντίδας.

Με το παρόν νομοσχέδιο ρυθμίζονται τα ακόλουθα:

– όλες οι μορφές εναλλακτικής φροντίδας προς το παιδί, που απομακρύνεται από τους βιολογικούς του γονείς βάσει δικαστικού διατάγματος ή συγκατάθεσης γονέων,

– οι παρεχόμενες υπηρεσίες προς το παιδί,

– οι προϋποθέσεις και η διαδικασία έγκρισης ανάδοχων γονέων,

– οι υποχρεώσεις και η εποπτεία ανάδοχων γονέων,

– τα κριτήρια ένταξης παιδιού στην ημιανεξάρτητη διαβίωση και η εποπτεία,

– η μετάβαση του παιδιού στην ενηλικίωση.

»Οι προτεινόμενες νομοθετικές ρυθμίσεις αναμένεται να βελτιώσουν τη διαφάνεια στις διαδικασίες και την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών προστασίας και φροντίδας παιδιών που απομακρύνονται από τις βιολογικές τους οικογένειες».

Εξήγησε ότι οι δαπάνες συντήρησης παιδιών υπό τη νομική φροντίδας του κράτους καλύπτονται από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, βάσει Απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου. «Στις ανάδοχες οικογένειες καταβάλλονται μηνιαία και έκτακτα ποσά για κάλυψη βασικών και ιδιαίτερων αναγκών του παιδιού. Σε εξέλιξη είναι και η αναθεώρηση των χορηγημάτων για συντήρηση των παιδιών που βρίσκονται υπό τη φροντίδα του κράτους, με απώτερο στόχο την αύξηση του ύψους των χορηγημάτων, ώστε να συνάδει με τις σύγχρονες ανάγκες και την προσθήκη νέων προνοιών για κάλυψης ειδικών και έκτακτων αναγκών των παιδιών, συμβάλλοντας στην αποφυγή ιδρυματοποίησης παιδιών υπό τη φροντίδα του κράτους καθώς και στη προσέλκυση νέων υποψηφίων ανάδοχων οικογενειών, για τις οποίες υπάρχει μεγάλη ανάγκη».

Ποια η διαδικασία για να γίνει κάποιος ανάδοχος γονέας

Άτομα που ενδιαφέρονται να γίνουν ανάδοχοι, υποβάλλουν γραπτώς, σε ειδικό έντυπο, το ενδιαφέρον τους στο Επαρχιακό Γραφείο Ευημερίας της επαρχίας διαμονής τους. Ακολούθως αρμόδιος Λειτουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών επικοινωνεί μαζί τους και ξεκινά η διαδικασία αξιολόγησης της καταλληλότητάς τους, η οποία περιλαμβάνει κατ’ οίκον επισκέψεις, συλλογή πληροφοριών, επικοινωνία με άτομα στο στενό οικογενειακό τους περιβάλλον και προσκόμιση στοιχείων (π.χ. λευκό ποινικό μητρώο κ.ά.).

Οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν αναθέσει μέρος της διαδικασίας σε μη Κυβερνητικό Οργανισμό, με ανάλογη χρηματοδότηση.

Οι αρμόδιοι Λειτουργοί σε κάθε επαρχία είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερομένου για την παροχή των απαραίτητων πληροφοριών και τυχόν διευκρινίσεων, ως προς τη διαδικασία.

Δεν υπάρχουν περιορισμοί στα δημογραφικά χαρακτηριστικά των αναδόχων (π.χ. ηλικία, εθνικότητα, οικονομική κατάσταση, ιδιόκτητη οικία/ενοίκιο).

Θεωρείται πολύ σημαντικό, ευάλωτα παιδιά και έφηβοι να τοποθετούνται σε δοκιμασμένο, ασφαλές και δοτικό περιβάλλον. Γι’ αυτό οι ανάδοχοι γονείς περνούν από μια διαδικασία προετοιμασίας, κατά την οποία αξιολογούνται κατά πόσον διαθέτουν τις απαραίτητες ικανότητες στη φροντίδα παιδιών.

Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει επισκέψεις στους υποψηφίους ανάδοχους γονείς, από εξειδικευμένο αρμόδιο Λειτουργό, ο οποίος και θα ετοιμάσει την αξιολόγηση καταλληλότητάς τους.

Τα βασικά κριτήρια για έγκριση των ανάδοχων γονιών είναι:

Να είναι ενήλικα άτομα με καλή φυσική, ψυχική και συναισθηματική υγεία.

Κύριο κίνητρό τους θα πρέπει να είναι τα αποθέματα αγάπης για ένα ξένο παιδί. Τυχόν δικά τους παιδιά θα πρέπει να γνωρίζουν και να αναμένουν ότι θα μοιράζονται την αγάπη αυτή.

Να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν ποικίλες καταστάσεις, συμπεριφορές και συναισθήματα των ανάδοχων παιδιών.

Να διαθέτουν υπομονή και ικανότητα όσον αφορά τον χειρισμό και τη φροντίδα παιδιών.

Να προσφέρουν θετικές εμπειρίες ομαλής οικογενειακής ζωής.

Να είναι ευέλικτοι και να διαθέτουν ψηλό επίπεδο κατανόησης, ανοχής και αποδοχής της φυσικής οικογένειας του παιδιού.

Να έχουν λευκό ποινικό μητρώο και πιστοποιητικό ότι δεν έχουν καταδικαστεί για σεξουαλικά αδικήματα που αφορούν παιδιά.

Να έχουν ιατρικές βεβαιώσεις ότι δεν υποφέρουν από μολυσματικές ασθένειες.