Θετικό είναι το πρόσημο για την Κύπρο σε σχέση με το μεταναστευτικό, καθώς το 2023 έχει επιτευχθεί μείωση στις αιτήσεις παράτυπων μεταναστών κατά 46% και αύξηση των επιστροφών κατά 66%.
Αυτό δήλωσε σήμερα ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, σημειώνοντας πως η θετική εικόνα συνεχίζεται και κατά τον πρώτο μήνα του 2024 και πως ο αριθμός των ατόμων που διαμένει σήμερα στο Πουρνάρα είναι ο μικρότερος που υπήρξε ποτέ. Ωστόσο, επεσήμανε πως ανοικτή πληγή παραμένει η αύξηση των αφίξεων δια θαλάσσης, κάτι για το οποίο μελετώνται δράσεις εκ μέρους της Δημοκρατίας σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές.
Σε δηλώσεις του στο Προεδρικό, μετά τη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, ο κ. Ιωάννου είπε πως ενημέρωσε το σώμα για τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα των μέτρων που έχουν εφαρμοστεί τους τελευταίους 11 μήνες στο μεταναστευτικό.
Όπως είπε, μέσα από μια ολιστική προσέγγιση που επικεντρώνεται σε τέσσερις άξονες, ανατράπηκε η αρνητική εικόνα που παρουσίαζε η Κύπρος, και πλέον καταγράφεται θετικό ισοζύγιο.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε πως παρά τους ευμετάβλητους εξωγενείς παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τα δεδομένα στο μεταναστευτικό, το 2023 η Κύπρος έχει επιτύχει μείωση στις αιτήσεις παράτυπων μεταναστών κατά 46% και την ίδια ώρα αύξηση κατά 66% των επιστροφών. Σημαντική μείωση, πρόσθεσε, κατά 72% καταγράφηκε και στον αριθμό των νέων αιτητών ασύλου από αφρικανικές χώρες και κατά 59% στον αριθμό των αφίξεων μέσω της Πράσινης Γραμμής.
Ο Υπουργός Εσωτερικών αναφέρθηκε και στις πρώτες ενδείξεις για το 2024, σημειώνοντας πως ο Ιανουάριος κατέγραψε εξίσου θετικό πρόσημο. Συγκεκριμένα, όπως είπε, εντός Ιανουαρίου, αφίχθηκαν στην Κύπρο 782 πρόσωπα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, δηλαδή το 83% ή αριθμητικά 647 άτομα, διά θαλάσσης. Την ίδια στιγμή, πρόσθεσε, καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός ατόμων που αποχώρησαν από τη χώρα και ο οποίος ανήλθε σε 1081 άτομα, τα οποία είτε επέλεξαν το πρόγραμμα εθελούσιων επιστροφών ή τον μηχανισμό μετεγκατάστασης είτε απελάθηκαν.
Ο κ. Ιωάννου υπογράμμισε πως σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2024, το ποσοστό των αναχωρήσεων επί των αφίξεων ανήλθε στο 138%. Τόνισε πως την ώρα που τα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφουν πολύ χαμηλότερο ποσοστό επιστροφών επί αφίξεων -ορισμένοι της τάξης του 1%-, η Κύπρος, με τις στοχευμένες πολιτικές που εφάρμοσε, κατατάσσεται στην πρώτη θέση σε επίπεδο ΕΕ, σε ποσοστό αποχωρήσεων επί αφίξεων και στην τέταρτη θέση σε απόλυτους αριθμούς επιστροφών και απελάσεων.
Ανέφερε επίσης ότι αυτή τη στιγμή οι διαμένοντες στο Πουρνάρα είναι γύρω στους 526, που είναι ο χαμηλότερος αριθμός διαμενόντων εδώ και πάρα πολλά χρόνια.
«Για τα ενθαρρυντικά αυτά αποτελέσματα, λάβαμε τα εύσημα από την Επίτροπο Γιόχανσον, η οποία κάλεσε τις υπόλοιπες χώρες να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Κύπρου, καθώς και από Ευρωπαίους εταίρους μας και αξιωματούχους των αρμόδιων Οργανισμών για τη μετανάστευση, όπως o UNHCR και ο EUAA», είπε.
Την ίδια ώρα όμως, επεσήμανε ο Υπουργός, ιδιαίτερη ανησυχία προκαλούν οι αυξημένες αφίξεις διά θαλάσσης, σημειώνοντας πως εντός του 2023, είχαμε αύξηση κατά 355% στις αφίξεις παράτυπων μεταναστών μέσω θαλάσσιων οδών, οι οποίοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία είναι συριακής καταγωγής.
Τόνισε την τραγική διαπίστωση ότι τα άτομα αυτά προωθούνται από τη Συρία και τον Λίβανο από κυκλώματα διακινητών μεταναστών, και για τον λόγο αυτό, όπως είπε, στόχος στη συνέχεια είναι η ενίσχυση της προσπάθειας για καταπολέμηση των δικτύων διακινητών και καλύτερη επιτήρηση των ακτών του Λιβάνου.
Ο κ. Ιωάννου ανέφερε πως το θέμα συζητήθηκε εκτενώς κατά την πρόσφατη επίσκεψη της Επιτρόπου Γιόχανσον, στην οποία ο ίδιος μετέφερε την ανάγκη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει ενεργότερη δράση στην προσπάθεια για καλύτερη και αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των κυκλωμάτων διακινητών. Όπως είπε, συμφωνήθηκε όπως η Europol αναλάβει μεγαλύτερη εμπλοκή, όπως εξάλλου προβλέπεται και στο Σχέδιο Δράσης για την Ανατολική Μεσόγειο.
«Σε εθνικό επίπεδο, έχουμε προχωρήσει στη σύσταση κλιμακίου σε συνεργασία με την Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της Αστυνομίας Κύπρου, ώστε να υπάρχει συντονισμός και ενισχυμένη επιχειρησιακή δυνατότητα», πρόσθεσε.
Ο Υπουργός Εσωτερικών υπενθύμισε ακόμη την πρωτοβουλία που έχει αναλάβει η κυπριακή Κυβέρνηση από το περασμένο καλοκαίρι για την επαναξιολόγηση του καθεστώτος της Συρίας, στη βάση των πραγματικών δεδομένων που επικρατούν στη χώρα τη δεδομένη χρονική στιγμή και ακολουθώντας την αξιολόγηση που έχει γίνει από τον καθ’ ύλην ευρωπαϊκό οργανισμό για τη μετανάστευση, τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασύλου, σύμφωνα με την οποία δύο περιοχές της Συρίας θεωρούνται ασφαλείς.
Μέχρι τον Απρίλιο, είπε, ολοκληρώνεται το νέο σχέδιο αξιολόγησης από τον Οργανισμό, σημειώνοντας πως ενδεχόμενη κατάληξη σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε καθορισμό συγκεκριμένων περιοχών στη χώρα ως ασφαλείς, θα επιτρέψει την προώθηση των επιστροφών Σύρων υπηκόων σε αυτές, υπό αυστηρές προϋποθέσεις, που θα διασφαλίζουν την προστασία τους.
Ο κ. Ιωάννου υπογράμμισε πως εντός του 2024 στόχος της Κυβέρνησης είναι η εξέταση αιτήσεων ασύλου εντός 30 ημερών, κάτι που, όπως επεσήμανε, ως επί το πλείστον ήδη εφαρμόζεται, η ενίσχυση με επιπρόσθετο προσωπικό του Γραφείου Επιστροφών, για να ενισχυθούν ακόμα περισσότερο οι επιστροφές και η αυστηροποίηση για διακινητές παράτυπων μεταναστών.
Ο Υπουργός επανέλαβε ότι το μεταναστευτικό αποτελεί ένα ευμετάβλητο ζήτημα, που επηρεάζεται από τους διάφορους εξωγενείς παράγοντες, και για αυτό και απαιτείται εγρήγορση και ετοιμότητα σε όλα τα επίπεδα. «Προς αυτή την κατεύθυνση αναμφίβολα θα συμβάλει η σύσταση του Υφυπουργείου Μετανάστευσης, το οποίο αναμένεται να ψηφιστεί την ερχόμενη εβδομάδα. Η συγκέντρωση των σχετικών με τη μετανάστευση αρμοδιοτήτων κάτω από την ομπρέλα ενός Υφυπουργείου είναι ουσιαστικής σημασίας για τη διατήρηση των θετικών αποτελεσμάτων και την περαιτέρω βελτίωσή τους», είπε.
Κληθείς να δώσει περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις για καταπολέμηση των κυκλωμάτων διακινητών μεταναστών, ο κ. Ιωάννου εξήγησε ότι με την κ. Γιόχανσον συμφωνήθηκε να συσταθεί επί της ουσίας μια τριμερής ομάδα, με μέλη της Europol και της Interpol, της Αστυνομίας της Κύπρου και των Αρχών του Λιβάνου, ώστε να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Όπως είπε ο Υπουργός Εσωτερικών, η εμπλοκή της Europol προσδίδει μεγαλύτερη βαρύτητα στην όλη προσπάθεια.
Ερωτηθείς αν η πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας για επαναξιολόγηση του καθεστώτος της Συρίας βρίσκει πρόσφορο έδαφος σε επίπεδο ΕΕ, ο κ. Ιωάννου απάντησε καταφατικά, σημειώνοντας ότι σε κατ’ ιδίαν συναντήσεις του με ομολόγους του, η πλειοψηφία αποδέχεται και παραδέχεται το γεγονός ότι κάτι πρέπει να γίνει για να επαναξιολογηθεί.
«Υπάρχουν ακόμα κάποιες αντιδράσεις από κάποιες χώρες που έχουν βαρύνουσα άποψη, οπότε το κλίμα, εν ολίγοις, είναι θετικό. Σημαντικό για μας είναι η αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Ασύλου που θα είναι έτοιμη τον ερχόμενο Απρίλιο. Τυχόν κατάληξη ότι όντως κάποιες περιοχές πρέπει να αναγνωριστούν ως ασφαλείς, θα είναι καταλυτικό ως προς τις αποφάσεις που θα πάρει η ΕΕ», κατέληξε.
