Αλκίνοος Ιωαννίδης: «Το Πανεπιστήμιο Κύπρου άλλαξε όλη την κυπριακή κοινωνία, τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο, αλλά και τον τρόπο που βλέπει ο κόσμος την Κύπρο»
Στους ποιητάρηδες, στους τροβαδούρους, στους οργανοπαίχτες, και κυρίως στον κάθε Κύπριο και στην κάθε Κύπρια που τραγούδησε και τραγουδά σ’ αυτήν εδώ τη φλούδα γης, ήταν αφιερωμένη η σπουδαία ομιλία που έδωσε ο καταξιωμένος συμπατριώτης μας, συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής, Αλκίνοος Ιωαννίδης στη Γιορτή των Γραμμάτων που πραγματοποιήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2024 σε ένα κατάμεστο αμφιθέατρο του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Παρά τα έντονα καιρικά φαινόμενα και τις πορτοκαλί προειδοποιήσεις, σύσσωμο το κοινό έσπευσε να απολαύσει τον καλλιτέχνη σε μια άνευ προηγουμένου ερμηνεία, αυτή τη φορά μέσα από την ομιλία με τίτλο: «Τραγούδι: Η ανάσα της ανθρωπότητας στους αιώνες».Το όνομα του τιμώμενου ήταν ομολογουμένως μια σπουδαία επιλογή, αφού το Πανεπιστήμιο Κύπρου έμπρακτατίμησε τη μεγάλη γιορτή με έναν από τους πιο αγαπημένους και καταξιωμένους ερμηνευτές της γενιάς του τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο και συνάμα καλοσώριζετον ίδιο και την οκογένειά του στην Κύπρο μετά τον πολύ πρόσφατο επαναπατρισμό τους.
Λόγος διανοούμενου η εισήγηση του Αλκίνοου Ιωαννίδη, ο οποίος συγκίνησε και κατενθουσίασε το κοινό.
«Σήμερα το Πανεπιστήμιό μας, δεν τιμά εμένα προσωπικά, αλλά το τραγούδι. Και μαζί του, όλους τους ανθρώπους του τόπου μας που το δημιούργησαν, και που χώρεσαν μέσα του τα μεγάλα γεγονότα και τις καθημερινές τους στιγμές, τα όνειρα, τα αισθήματα, τις χαρές και τους πόνους τους, τις επιθυμίες και τις πραγματικότητες ενός τόπου δύσκολου και μαζί ευλογημένου.Στη μέρα των Γραμμάτων, ο κορυφαίος εκπαιδευτικός οργανισμός του τόπου μας, αναγνωρίζει το τραγούδι σαν σημαντικό κομμάτι του Πολιτισμού μας».
Υπογράμμισε ότι μεγάλωσε σε μια Κύπρο χωρίς πανεπιστήμιο, αναγνωρίζοντας την αξία και τη σημασία που έχει για τον τόπο και για τους ανθρώπους του. «Το Πανεπιστήμιο Κύπρου άλλαξε όλη την κυπριακή κοινωνία, τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο, αλλά και τον τρόπο που βλέπει ο κόσμος την Κύπρο. Παρακολούθησα μέσα στα χρόνια το Δημόσιο Πανεπιστήμιο μας να γεννιέται, να αποκτά πρόσωπο, να οργανώνεται, να μεγαλώνει, να γίνεται ένας εύρωστος οργανισμός, να αναδεικνύεται σε κορωνίδα της Παιδείας του τόπου, σε σύμβολο της εξέλιξής του, σε φορέα των ποιοτήτων του και σε υπόσχεση του μέλλοντός του. Η μεγαλύτερη απόδειξη της σημασίας του, είναι η αγάπη των φοιτητών του προς αυτό».
Προέβη σε εκτενή αναφορά για το τραγούδι τονίζοντας ότι αυτό δίνει ανάσα στην ανθρωπότητα μέσα στους αιώνες.
Έψαξα, είπε, για την ερμηνεία του τραγουδιού στα λεξικά και στο διαδίκτυο και τίποτα δεν βρήκα που να με καλύπτει. «Πώς γίνεται, μια τόσο βασική για τη ζωή μας έννοια, να έχει άλλοτε πρόχειρους και άλλοτε ελλιπής ορισμούς; Ίσως γιατί κανείς δεν τους χρειάζεται. Όλοι ξέρουμε τι είναι τραγούδι. Ποιος χασομέρης θα μπει να το ψάξει; Έψαξα και στα αγγλικά: Στο λεξικό Webster βρήκα μια ενδιαφέρουσα έκφραση: “Sold for a song”, δηλαδή πουλήθηκε τσάμπα. Έκφραση που εξηγεί γιατί οι περισσότεροι τραγουδοποιοί είναι φτωχοί. Τα πιο πολλά πάντως λεξικά, το ερμηνεύουν χονδρικά ως μια σύνθεση λόγου και μουσικής. Ορίζουμε λοιπόν το τραγούδι με βάση τα συστατικά του. Όπως το νερό, σαν Υδρογόνο 2 – Οξυγόνο. Ίσως, χημικά, να είναι σωστός ο ορισμός. Δεν μου είναι όμως επαρκής. Όπως δεν μου είναι αρκετό το να ορίζω τον άνθρωπο σαν μια ένωση κυττάρων, γονιδίων ή οργάνων. Το τραγούδι είναι μια έννοια αόριστη και απερίγραπτη. Για μένα, δεν είναι η σύνθεση λόγου και μουσικής. Στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσε ίσως να είναι το αποτέλεσμα της σύνθεσης του λόγου με τη μουσική, πράγμα τελείως διαφορετικό. Το τραγούδι δεν είναι μόνο ο στίχος ή η μουσική του, ούτε και ο συνδυασμός τους, αλλά το αυτόνομο, συμπαγές, ολοκληρωμένο αποτέλεσμα του έρωτά τους. Αποτελεί μια τρίτη, αυτοτελή προσωπικότητα. Είναι σαν εμάς, τους ανθρώπους, που δεν είμαστε η σύνθεση των γονιών μας, αλλά το αποτέλεσμα της. Ενώ σχετιζόμαστε άμεσα με αυτούς και τους εμπεριέχουμε, δεν είμαστε οι γονείς μας, ούτε και η συνεύρεσή τους. Όταν σας βλέπω, ευτυχώς, δεν βλέπω τους γονείς σας να συντίθενται. Βλέπω εσάς τους ίδιους. Με τον ίδιο τρόπο, όποτε ακούω ένα τραγούδι, ακούω έναν συμπαγή, αυτάρκη, αυτόνομο, ολοκληρωμένο κόσμο. Αυτό που συναντώ κατά βάθος ακούγωντάς το, δεν είναι ούτε ο στίχος, ούτε η μουσική, αλλά το παιδί τους, που έχει δικό του πρόσωπο, δικό του χαρακτήρα, δική του ζωή».
Πιο κάτω ανέφερε ότι το τραγούδι είναι μια ιερή υπόθεση. Κάθε τι ιερό, είπε, προϋποθέτει θυσία καθώς η μουσική και ο λόγος θυσιάζονται προκειμένου να γεννηθεί το τραγούδι. «Ένα μελοποιημένο ποίημα του Καβάφη δεν είναι πια το ίδιο ποίημα. Είναι μια άλλη υπόθεση. Το πρωτότυπο, μεγαλειώδες κείμενο βέβαια, ευτυχώς, όσες φορές και όσο μέτρια ή κακά και να μελοποιηθεί, παραμένει πάντα ακέραιο, στο βιβλίο και στην καρδιά μας, σαν αυτόνομο, συγκλονιστικό έργο. Μέσα στο τραγούδι όμως, θα ζήσει μιαν άλλη ζωή και θα μας αφηγηθεί μιαν άλλην ιστορία».
‘Εκπληξη στους παρευρισκόμενους
Ο κ. Ιωαννίδης επιφύλαξε θερμή έκπληξη στους παρευρισκομένους, αφού στο πλαίσιο της ομιλίας του, πήρε την κιθάρα του και τραγούδησε το πολυαγαπημενο κομμάτι «Προσκυνητής». Ακολούθησε ένας όμορφος από κάθε άποψη διάλογος με το κοινό, τον οποίο συντόνισε με μεγάλη επιτυχία η Εκπρόσωπος Τύπου του Πανεπιστημίου Κύπρου, Δόξα Κωμοδρόμου, η οποία κατάφερε να αναδείξει άγνωστες πτυχές του τραγουδοποιού, αλλά και ποια τα μελλοντικά του σχέδια. Είδαμε τον Αλκίνοο Ιωαννίδη να απαντά αυθόρμητα και ειλικρινά, με αστείρευτο χιούμορ και αυτοσαρκασμό. Είδαμε ένα καλλιτέχνη που λαμβάνει και δίνει αγάπη μέσα από το λόγο του, ένα τραγουδοποιό που αφοπλίζει μέσα από τη φωνή του κι ένα φιλοσοφημένο άνθρωπο που εμπνέει την κάθε γενιά που τον ακολουθεί. Αξίζει να τον παρακολουθήσετε στο YouTube https://www.youtube.com/watch?v=7Jb-vKCGTOI.
Το καλλιτεχνικό του έργο,όπως ακούσαμε στην εκδήλωση, έχει διακριθείκατ’ επανάληψη. Έργα του παρουσιάζονται από μουσικά σύνολα και φιλαρμονικές ορχήστρες στο εξωτερικό. Την ίδια ώρα δίνει εξαιρετικές διαλέξεις σε διάφορα Πανεπιστήμια του κόσμου. Η περίπτωση του Αλκίνοου Ιωαννίδη είναι μοναδική διότι η ευαισθησία του δεν περιορίζεται μόνο στην τέχνη του. Με κάθε του στίχο, κάθε τραγούδι αλλά και κάθε λόγο που απευθύνει, αποδεικνύει πόσο «όμορφος» καλλιτέχνης είναι.Πρόκειται συνάμα για μια σπουδαία πνευματική αλλά και διανοούμενη προσωπικότητα που έχει χαρτογραφήσει όσο λίγοι τη διαδρομή του τραγουδιού και της σοφίας.Καθόλη τη διάρκεια του οδοιπορικού της αξιοζήλευτης πορείας που έχει καταγράψει μέχρι σήμερα, το κοινό είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει και φωτογραφικά στιγμιότυπα από τη ζωή, τις συναυλίες και τις διαλέξεις του.
Πρύτανης, Καθηγητής Τάσος Χριστοφίδης: «Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης αποτελεί τον καλλιτέχνη που ξεπέρασε τα όρια της πατρίδας μας, καταφέρνοντας μέσα από τη μελοποιημένη του ποίηση να συγκινήσει ανθρώπους και πέρα από τα στενά όρια της Κύπρου και της Ελλάδας».
Κατά τον σύντομο χαιρετισμό του, ο Πρύτανης του Ανώτατου Ακαδημαϊκού Ιδρύματος, ανέφερε ότι η Γιορτή των Γραμμάτων είναι ημέρα μνήμης και τιμής όλων όσων με το έργο τους συνεισέφεραν στην καθιέρωση ιδεωδών και αξιών που αποτελούν την ανθρώπινη ουσία. ΄Ηδη 27 προσωπικότητες, πρόσθεσε, ξεδίπλωσαν τις σκέψεις τους και τις μοιράστηκαν μαζί μας. Η ποίηση και το τραγούδι του Αλκίνοου Ιωαννίδη, είναι κατά την άποψή μου, ανέφερε, μία επιδραστική επανάσταση. «Ο συνεχής δε πειραματισμός και επικοινωνία του με άλλες κουλτούρες και γλώσσες, τον καθιστά καλλιτέχνη με παγκόσμια απήχηση και δυναμική. Είναι δημιουργός που αγγίζει το συναίσθημα μικρών και μεγάλων. Άνθρωπος, που μέσα από το έργο του διαλέγεται, συζητά, εκφράζει τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς σκεπτόμενων ανθρώπων».
Τέλος, αξίζει να πιστώσουμε το Πανεπιστήμιο Κύπρου,καθώς στο πλαίσιο της Γιορτής των Γραμμάτων, προσκαλεί προσωπικότητες από τον ευρύτερο χώρο της Παιδείας και των Γραμμάτων, της Εκκλησίας, του Πολιτισμού και της Τέχνης. Κατά την ίδια περσινή περίοδο φιλοξένησε και τίμησε μια από τις πιο ταλαντούχες και αγαπημένες ηθοποιούς της γενιάς της, την Δέσποινα Μπεμπεδέλη. Μια εκδήλωση που για άλλη μια φορά άφησε τις καλύτερες των εντυπώσεων.
