Η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα και η Κύπρος προτρέπουν την ΕΕ να δράσει από κοινού για το πρόβλημα της Μετανάστευσης στην Κεντρική Μεσόγειο και καλούν τους ιδιωτικούς ανθρωπιστικούς οργανισμούς να σεβαστούν το «διεθνές νομικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης».
Σε κοινή επιστολή, η οποία εστάλη κατόπιν πρωτοβουλίας του Ιταλού Υπουργού Εσωτερικών, Ματέο Παντεντόζι, αναφέρεται ότι «δεν μπορούμε να εξοικειωθούμε με την ιδέα ότι οι χώρες πρώτης εισόδου είναι τα μόνα πιθανά σημεία αποβίβασης στην Ευρώπη για τους παράνομους μετανάστες, ειδικά από τη στιγμή που αυτό συμβαίνει με ασυντόνιστο τρόπο επί τη βάσει μια επιλογής, η οποία γίνεται από ιδιωτικά πλοία που ενεργούν εντελώς ανεξάρτητα από τις αρμόδιες κρατικές Αρχές».
Η κριτική απευθύνεται κυρίως στη Γερμανία και τη Νορβηγία, υπό τη σημαία των οποίων τα ιδιωτικά πλοία διάσωσης Humanity 1 και Rise Above, καθώς και τα Geo Barents και Ocean Viking έχουν τις τελευταίες εβδομάδες περισυλλέξει πολλές χιλιάδες μετανάστες που επέβαιναν σε βάρκες.
Μετά από μεγάλη καθυστέρηση, η κυβέρνηση της Ρώμης επέτρεψε επιτέλους στα τρία πρώτα από αυτά τα πλοία να καταπλεύσουν σε ιταλικά λιμάνια και στους μετανάστες να βγουν στη στεριά. Το Ocean Viking έφτασε στο γαλλικό στρατιωτικό λιμάνι της Τουλόν την Παρασκευή. Η άδεια ελλιμενισμού του πλοίου διάσωσης, στο οποίο επέβαιναν 234 μετανάστες, χορηγήθηκε «κατ’ εξαίρεση» από το Παρίσι και έχει προκαλέσει σοβαρή διπλωματική δυσαρέσκεια μεταξύ των γειτονικών χωρών.
Το Παρίσι επέκρινε την άρνηση της Ρώμης να επιτρέψει στο πλοίο να εισέλθει σε ιταλικό λιμάνι χαρακτηρίζοντάς της ως «απαράδεκτη» και, ως αντίδραση, ενίσχυσε τους ελέγχους στη συνοριακή διέλευση Ventimiglia/Menton, όπου από την Παρασκευή οι χρόνοι αναμονής για την εμπορευματική και επιβατική κίνηση είναι μεγάλοι. Επιπλέον, το Παρίσι ανακάλεσε την υπόσχεση που έδωσε τον Ιούνιο να υποδεχθεί φέτος 3.500 μετανάστες από την Ιταλία. Το Ocean Viking εγκατέλειψε το στρατιωτικό λιμάνι της Τουλόν το Σαββατοκύριακο για να ξεκινήσει σύντομα, μετά από εργασίες συντήρησης σε άλλο γαλλικό λιμάνι, μια νέα επιχείρηση διάσωσης. Σύμφωνα με τις ανθρωπιστικές οργανώσεις που διαχειρίζονται τα άλλα πλοία διάσωσης, αναμένεται και αυτά να βγουν σύντομα στην ανοικτή θάλασσα.
Στη Ρώμη προκάλεσε έκπληξη το ότι η Επιτροπή Προϋπολογισμού του Bundestag αποφάσισε την Πέμπτη να εγκρίνει μέχρι και το 2026 ετήσιες πληρωμές ύψους δύο 2 εκ. ευρώ στον οργανισμό βοήθειας United4Rescue από τα φορολογικά έσοδα. Ο οργανισμός με έδρα το Ανόβερο διαχειρίζεται τα πλοία Humanity 1 και Sea Watch 5, τα οποία έχει προγραμματιστεί να αποπλεύσουν στις αρχές του 2023 για την πρώτη τους επιχείρηση στη Μεσόγειο. Το γεγονός ότι η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση χρησιμοποιεί πλέον χρήματα φορολογουμένων για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις γερμανικών πλοίων διάσωσης στην Κεντρική Μεσόγειο, τις οποίες επικρίνει η Ιταλία, είναι πιθανό να ασκήσει πίεση στις σχέσεις μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου.
Στη δήλωσή τους, οι τέσσερις χώρες χαρακτήρισαν τη μη συμμόρφωση με τις συμφωνίες επανεγκατάστασης μεταναστών που επιτεύχθηκε τον Ιούνιο «λυπηρή και απογοητευτική».
Δεκατρείς χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας και της Γαλλίας, συμφώνησαν να δεχτούν μέχρι το τέλος του έτους πάνω από 8.000 μετανάστες από την Ιταλία.
Μέχρι στιγμής, ωστόσο, έχουν δεχτεί μόνο 110 μετανάστες, 38 η Γαλλία τον Αύγουστο και 74 η Γερμανία τον Οκτώβριο.
Σε αντίθεση με το Παρίσι, το Βερολίνο εμμένει στην υπόσχεσή του για ποσόστωση 3.500 μεταναστών μέχρι το τέλος του έτους.
Η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Giorgia Meloni εξέφρασε την έκπληξή της το Σαββατοκύριακο για την «επιθετική απάντηση» της Γαλλίας, την οποία χαρακτήρισε «ακατανόητη και αδικαιολόγητη». Η έκκληση της Γαλλίας να απομονωθεί η Ιταλία στη συζήτηση για το Μεταναστευτικό προδίδει «μια περίεργη δυναμική στην ΕΕ», δήλωσε η Meloni και πρόσθεσε: «Απομονώστε όχι την Ιταλία, αλλά τους διακινητές». Η Ρώμη ανακοίνωσε αυστηρότερα μέτρα κατά των ιδιωτικών πλοίων διάσωσης και ζήτησε έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για το Μεταναστευτικό αργότερα μέσα στη χρονιά.
