Προτείνεται θεσμοθέτηση μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης

Την θεσμοθέτηση του μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης προτείνει η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με σκοπό την αντιμετώπιση της αποσπασματικής και ανεπαρκούς κάλυψης του θέματος αυτού. Το θέμα εξέτασε την Δευτέρα η Επιτροπή, στην παρουσία και του Υπουργού Παιδείας, Πρόδρομου Προδρόμου, ο οποίος υποστήριξε ότι η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και η έλλειψη εκπαιδευτικού υλικού αποτελούν αυτή την στιγμή εμπόδια στην ένταξη ενός τέτοιου μαθήματος στα αναλυτικά προγράμματα.

Κατά την συζήτηση αναδείχθηκαν σοβαρές αδυναμίες που υπάρχουν σήμερα σε ό,τι αφορά το θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, που αφορούν είτε στην προσφορά μαθημάτων με προαιρετικά επιλεγόμενα μαθήματα βιολογίας και οικιακής οικονομίας στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση (ενώ στην τεχνική εκπαίδευση δεν προσφέρεται κανένα τέτοιο μάθημα), είτε στην προσφορά πληροφοριών μόνο στο πλαίσιο του μαθήματος αγωγής υγείας, στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, κατά το οποίο συχνά παραλείπεται το κεφάλαιο της σεξουαλικής αγωγής.

Όπως είπε και ο Υπουργός Παιδείας κατά την τοποθέτησή του στη συζήτηση, το μάθημα Αγωγής Υγείας περιλαμβάνει μία σειρά από θεματικές, μεταξύ των οποίων βρίσκεται και η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, όμως παρατηρήθηκε ότι για διάφορους λόγους οι εκπαιδευτικοί αφήνουν πίσω το κεφάλαιο αυτό. Κρίθηκε σημαντικό, όπως είπε, να ξεκινήσει η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ενώ δημιουργείται πρόσθετο υλικό για να ενισχυθεί η κατεύθυνση αυτή.

Απαντώντας σε ερώτηση για το ενδεχόμενο θεσμοθέτησης μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, ο Υπουργός ανέφερε ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει και την δημιουργία του κατάλληλου εκπαιδευτικού υλικού, καθώς και την πλήρη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. «Το αναλυτικό πρόγραμμα δεν είναι κάτι που απλώς γράφεται στο χαρτί», τόνισε, εξηγώντας ότι για την υλοποίηση ενός τέτοιου χρειάζεται πολλή προετοιμασία, που ενδεχομένως να συζητηθεί.

Ο κ. Προδρόμου ενημέρωσε την Επιτροπή για τον αριθμό των εκπαιδευτικών και διευθυντικών στελεχών που έχουν επιμορφωθεί, ενώ εξήγησε ότι από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο γίνεται συνεχής επιμόρφωση και έχει δημιουργηθεί νέος Οδηγός του Εκπαιδευτικού, με τίτλο «Λέμε Όχι». Όπως είπε, στόχος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης είναι η κοινωνική επιμόρφωση των παιδιών στο σημερινό κοινωνικό πλαίσιο -ούτως ώστε να αποκτήσουν την σωστή συνείδησή για θέματα αυτοεκτίμησης, γνώσης του εαυτού τους, αυτοσυνειδησίας, γνώσεων όσον αφορά και στο βιολογικό αλλά και στο κοινωνικό φύλο- όσο και η ανάπτυξη δεξιοτήτων, ώστε να μπορούν τα παιδιά να οχυρωθούν απέναντι σε φαινόμενα σεξουαλικής κακοποίησης ή/και εκμετάλλευσης.

«Υπάρχει όμως συμφωνία ότι θα πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες, να συστηματοποιήσουμε περισσότερο και τις επιμορφώσεις και να δούμε με ποιο τρόπο θα εισαγάγουμε συστηματικότερη ανάπτυξη αυτών των δεξιοτήτων», κατέληξε, προσθέτοντας ότι το Υπουργείο προσανατολίζεται στην εισαγωγή «εργαστηρίων δεξιοτήτων» στην Δημοτική Εκπαίδευση και στα Γυμνάσια, για την έγκαιρη ενημέρωση για θέματα εφηβείας, βιολογικού και κοινωνικού φύλου, για την αναπαραγωγική διαδικασία-αντισύλληψη, μεταδιδόμενα νοσήματα κ.ά.

Πρόσθεσε ακόμα ότι μεγαλύτερες δυσκολίες παρουσιάζει η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα Λύκεια και τις Τεχνικές Σχολές, και είπε πως θα πρέπει να ανοίξει μία συζήτηση για αυτές τις βαθμίδες.

Σε παρεμβάσεις από αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες, πάντως, επισημάνθηκε ότι δεν υπάρχει έλεγχος και αξιολόγηση της εφαρμογής των προγραμμάτων σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης που τρέχουν μέχρι σήμερα στις διαφορετικές βαθμίδες της εκπαίδευσης, ούτε έχουν ερωτηθεί τα παιδιά για να φανεί πως εισπράττουν την εκπαίδευση αυτή. Ο εκπρόσωπος της ΠΣΕΜ είπε ότι οι μαθητές θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να απευθυνθούν σε ειδικούς για θέματα που τους προβληματίζουν, τόσο κατά την ώρα των μαθημάτων, όσο και στο διάλειμμά, αλλά και εκτός σχολείου, ενώ ο εκπρόσωπος της ΟΕΛΜΕΚ τόνισε ότι σε λύκεια των 600+ μαθητών, οι δύο εκπαιδευτικοί σύμβουλοι ή ψυχολόγοι δεν επαρκούν.

Η Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Ειρήνη Χαραλαμπίδου, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση ανέφερε ότι είναι ύψιστης σημασίας να εκπαιδεύονται τα παιδιά γύρω από τις υγιείς ερωτικές σχέσεις, για θέματα ομοφοβίας, ακόμα και ζητήματα εκδικητικής πορνογραφίας. «Ως Επιτροπή θέσαμε ζήτημα θεσμοθέτησης του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης, γιατί δεν θεωρούμε επαρκές να διδάσκεται στο πλαίσιο των μαθημάτων της βιολογίας ή της οικιακής οικονομίας, που είναι μαθήματα επιλογής και προαιρετικά», είπε, και μετέφερε την δυσαρέσκεια των μελών της Επιτροπής για το γεγονός ότι ιδιαίτερα στις Τεχνικές Σχολές δεν υπάρχει καν μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

«Πρέπει να γίνει ένα μάθημα θεσμοθετημένο από την προδημοτική μέχρι την απόλυση, με ειδικό εκπαιδευτικό υλικό που να απευθύνεται εξειδικευμένα στα παιδιά κάθε ηλικίας, δομημένο σωστά, ώστε να μπορεί να αφομοιωθεί κατάλληλα από όλα τα παιδιά», εξήγησε.

Αναφέρθηκε, επίσης, σε πολλαπλούς κοινωνικούς παράγοντες που γεννούν ή εντείνουν τις ψυχολογικές πιέσεις που δέχονται τα παιδιά και τόνισε ότι «πρέπει να παρέχουμε όλη την απαραίτητη βοήθεια στα παιδιά που την χρειάζονται και πρέπει να τα εντοπίζουμε εμείς και όχι να περιμένουμε από μόνα τους να ζητήσουν βοήθεια», κάτι που, όπως είπε, καθιστά του δύο μόνο εκπαιδευτικούς ψυχολόγους σε κάθε σχολείο ανεπαρκείς. Έθεσε, επίσης, το θέμα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και υπογράμμισε ότι «επ’ ουδενί πρέπει να υπεισέρχονται προσωπικές αντιλήψεις σε τέτοια θέματα» και επεσήμανε την ανάγκη ελέγχου της παράδοσης του μαθήματος και αξιολόγησης της αποτελεσματικότητάς του και της επίδρασης στα παιδιά.

Πολλές φορές δίνουμε έμφαση σε θέματα αριστείας, να αποδείξουμε ότι ένα μεγάλο ποσοστό μαθητών αρίστευσε ή είχε ακαδημαϊκά αποτελέσματα που να αντικατοπτρίζουν την επιτυχία του Υπ. Παιδείας. Δεν είναι αυτό το ζητούμενο, αλλά μέσα από την εκπαίδευση να έχουμε υγιείς πολίτες. Αν παραλείψουμε να διδάξουμε μία εξίσωση, δεν θα δημιουργηθεί τόσο σοβαρό θέμα. Αν όμως έχουμε παιδιά που μεγαλώνουν με ενοχές, γιατί αποτυγχάνει αυτό το σύστημα να αναπτύξει την προσωπικότητά τους, τότε αντιλαμβάνεστε για τι επίπεδο παιδείας μιλούμε. Ναι στην αριστεία, ναι και στις αναπτυγμένες προσωπικότητες. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο.

Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης, δήλωσε ότι «οι καιροί μας έχουν προσπεράσει και η σωστή σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι αναγκαία για τις υγιείς σχέσεις που μπορούν να αναπτύξουν τα παιδιά μας», εξηγώντας ότι δεν είναι αρκετό να εκπαιδεύονται μόνο στο βιολογικό κομμάτι της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης.

«Άλλες ανάγκες έχουν γεννηθεί από την αλλαγή της κοινωνικής δομής, της νοοτροπίας, αλλά και τον ρόλο της τεχνολογίας στη ζωή των παιδιών, όπως η σεξουαλική βία, η εκδικητική πορνογραφία, ο γάμος, η βία στην οικογένεια, η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, ο ρόλος των φύλων, η αντισύλληψη, το θέμα της συναίνεσης, τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι πληροφορίες που αντλούν οι νέοι από τα κοινωνικά δίκτυα», πρόσθεσε.

«Στηρίζουμε την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, γιατί είναι πολυδιάστατο θέμα και η αμάθεια ή μη σωστή εκπαίδευση εγκυμονεί προβλήματα για τα παιδιά», είπε, προσθέτοντας ότι επιβάλλεται να υπάρξει υποχρεωτικό μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, ακόμα και στις Τεχνικές Σχολές, όπου τώρα δεν προσφέρεται.

Η Βουλεύτρια των Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, είπε ότι είναι μεγάλο το κενό, αφού τα μαθήματα για σεξουαλική διαπαιδαγώγηση δεν είναι υποχρεωτικά, ενώ στην Τεχνική Εκπαίδευση δεν υπάρχουν ούτε ως μάθημα επιλογής. «Από έρευνες της ΕΕ διαπιστώθηκε ότι η διδασκαλία σχετικά με τις γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές και σωματικές πτυχές της σεξουαλικότητας, μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις στην σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των παιδιών και των νέων», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η Κύπρος προσεγγίζει μόνο την βιολογική πτυχή, όχι όμως θέματα για τις σχέσεις των φύλων, για τα δικαιώματα των φύλων, για θέματα βιασμών, για θέματα υγείας και HIV και ό,τι αφορά τον σεξουαλικό προσανατολισμό και την κοινωνία ΛΟΑΤΚΙ.

«Θεωρούμε ότι ένα ευρωπαϊκό κράτος πρέπει επιτέλους και να θεσμοθετήσει την σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, και να εκπαιδεύσει εκπαιδευτικούς που θα προσφέρουν αυτό το μάθημα, όχι κατ’ επιλογή, αλλά ως υποχρεωτική δεξιότητα που θα πρέπει να έχουν τα παιδιά», κατέληξε, ιδίως σε μία εποχή όταν ακούμε συνέχεια είτε για βιασμούς, είτε για εκβιασμούς μέσα από πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπου εκπορνεύονται παιδιά, όπως είπε.