Αρχίζουν οι εργασίες αναστύλωσης του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Πεντασχοινίτου στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας

Αρχίζουν το επόμενο διάστημα οι εργασίες αναστύλωσης του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Πεντασχοινίτου στον Άγιο Θεόδωρο Λάρνακας, τα ερείπια του οποίου έφεραν στο φως οι ανασκαφές του Τμήματος Αρχαιοτήτων το 2004 και 2005.

Ο ναός κτίστηκε στα τέλη του 8^ου ή αρχές του 9^ου αιώνα μ.Χ. προς τιμήν του Αγίου Αθανασίου, του Αγίου της περιοχής του Πεντάσχοινουα, ο οποίος φαίνεται ότι έζησε μεταξύ 620 και 640 μ.Χ.. Με τις ανασκαφές που διεξήγαγε το Τμήμα Αρχαιοτήτων το 2004 και 2005, εντοπίστηκαν τα ερείπια του αρχικού τρίκλιτου ναού, καθώς και οι διαφορετικές του φάσεις. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ανασκαφών εικάζεται ότι το μνημείο πιθανόν να ήταν σε χρήση μέχρι τις αρχές του 17^ου αιώνα.

Το πιο σημαντικό στοιχείο της ανασκαφής ήταν η αποκάλυψη υπόγειου τάφου στο κεντρικό κλίτος. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για τον τάφο, στον οποίο εναποτέθηκε το λείψανο του Αγίου Αθανασίου του Πεντασχοινίτου. Περαιτέρω αρχαιολογική έρευνα το 2013 αποκάλυψε αρκετές άλλες ταφές που μαρτυρούν τη χρήση του χώρου ως κοιμητηριακού.

Με στόχο να αναδειχθεί ο ιστορικός χαρακτήρας του Ναού, το Τμήμα Αρχαιοτήτων ενέκρινε μελέτη από ιδιώτη αρχιτέκτονα για τη συντήρηση, την αποκατάσταση και την αξιοποίηση του ναού προς όφελος της κοινότητας του Αγίου Θεοδώρου Λάρνακας και την Εκκλησία της Κύπρου.

Το κόστος για εργασίες συντήρησης και ανασκαφής ανήλθε στις 109 χιλιάδες ευρώ και καλύφθηκε κατά 50% από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και κατά 50% από το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντης. Επιπλέον, ολοκληρώθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε μελέτη για την αποπεράτωση των εργασιών, με το ποσό να εκτιμάται στις 390 χιλιάδες ευρώ, το οποίο θα καλυφθεί από κονδύλια του Τμήματος Αρχαιοτήτων και της Εκκλησιαστικής Επιτροπής.

Η συνεργασία του Τμήματος Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων με τη Μητρόπολη Τριμυθούντας και με την πολύτιμη βοήθεια του Μητροπολίτη Τριμυθούντας και της Κοινότητας Αγίου Θεοδώρου Λάρνακας κατέστησαν «εφικτή την ανάδειξη ενός ιδιαίτερα σημαντικού εκκλησιαστικού μνημείου της Κύπρου», επεσήμανε σε χαιρετισμό του ο Υπουργός Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων κ. Γιάννης Καρούσος. «Με την ολοκλήρωση των εργασιών αναστύλωσης, η χώρα μας θα προσθέσει ακόμα ένα μνημείο στην πλούσια πολιτιστικής της περιουσία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Καρούσος.

Χαιρετισμός Υπουργού Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων

Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκα την πρόσκληση της Ιεράς Μητρόπολης Τριμυθούντος να παρευρεθώ και να απευθύνω χαιρετισμό στη σημερινή εκδήλωση, που σηματοδοτεί την έναρξη των έργων αναστύλωσης του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Πεντασχοινίτου.

Ο ναός κτίστηκε στα τέλη του 8^ου ή αρχές του 9^ου αιώνα μ.Χ. προς τιμήν του Αγίου Αθανασίου, ενός τοπικού Αγίου της περιοχής του Πεντάσχοινου με παγκύπρια ακτινοβολία, ο οποίος φαίνεται ότι έζησε μεταξύ 620 και 640 μ.Χ.. Οι ανασκαφές που διεξήγαγε το Τμήμα Αρχαιοτήτων το 2004 και 2005, έφεραν στο φως τα ερείπια του αρχικού τρίκλιτου ναού και εντόπισαν τις διαφορετικές του φάσεις και κατέδειξαν ότι το μνημείο πιθανόν να ήταν σε χρήση μέχρι τις αρχές του 17^ου αιώνα.

Το πιο σημαντικό στοιχείο της ανασκαφής ήταν η αποκάλυψη υπόγειου τάφου στο κεντρικό κλίτος. Πιθανολογείται ότι πρόκειται για τον τάφο, στον οποίο εναποτέθηκε το λείψανο του Αγίου Αθανασίου του Πεντασχοινίτου. Περαιτέρω αρχαιολογική έρευνα το 2013 αποκάλυψε αρκετές άλλες ταφές που μαρτυρούν τη χρήση του χώρου ως κοιμητηριακού.

Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων, μέσω του Τμήματος Αρχαιοτήτων, διατηρεί μια σχέση συνεργασίας με τις Μητροπόλεις της Κύπρου με σκοπό τη συντήρηση, προστασία και σωστή προβολή των εκκλησιαστικών μνημείων της χώρας. Είναι στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας και μέσα από μια μακρά διαδικασία διαπραγμάτευσης που το Τμήμα Αρχαιοτήτων ενέκρινε την μελέτη, που εκπονήθηκε από ιδιώτη αρχιτέκτονα, με σκοπό τη συντήρηση, την αποκατάσταση και την αξιοποίηση του ναού προς όφελος όχι μόνο της κοινότητας του Αγίου Θεοδώρου Λάρνακας, αλλά για όλους τους πιστούς και την Εκκλησία της Κύπρου.

Οι διεργασίες για την μελέτη αποκατάστασης του μνημείου ήταν επίπονες, καθώς τα επιστημονικά προβλήματα που τέθηκαν ήταν πολυσύνθετα και δύσκολα. Ωστόσο, σε στενή συνεργασία με τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Τριμυθούντος και τον ιδιώτη αρχιτέκτονα μελετητή κατέστη εφικτή ανάδειξη ενός ιδιαίτερα σημαντικού εκκλησιαστικού μνημείου της Κύπρου. Με την ολοκλήρωση δε των εργασιών αναστύλωσης, η χώρα μας θα προσθέσει ακόμα ένα μνημείο στην πλούσια πολιτιστική της περιουσία.

Το κόστος για εργασίες συντήρησης και ανασκαφής ανήλθε στις 109 χιλιάδες ευρώ και καλύφθηκε εξ ημισείας από το Τμήμα Αρχαιοτήτων και το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντης. Επιπλέον, ολοκληρώθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε μελέτη για την αποπεράτωση των εργασιών, με το ποσό να εκτιμάται στις 390 χιλιάδες ευρώ και θα καλυφθεί από κονδύλια του Τμήματος Αρχαιοτήτων και της Εκκλησιαστικής Επιτροπής.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Μητροπολίτη Τριμυθούντος Βασίλειο, τους Λειτουργούς του Τμήματος Αρχαιοτήτων, τον αρχιτέκτονα μελετητή και τα μέλη του Κοινοτικού Συμβουλίου Αγίου Θεοδώρου Λάρνακας για τη μέχρι τώρα πολύτιμη συμβολή τους. Το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων θα παραμείνει αρωγός κατά τη διάρκεια των έργων αναστύλωσης και θα προσφέρει κάθε δυνατή βοήθεια.