Άδειες μητρότητας & πατρότητας: Τι ισχύει για Κύπρο και άλλες χώρες της Ε.Ε.

Η γονική άδεια είναι ένα καυτό θέμα στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Αυτό οφείλεται σε μια νέα οδηγία σχετικά με την ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής για γονείς. Στόχος της οδηγίας είναι η προώθηση της ισότητας των φύλων. Έως τις 4 Απριλίου 2022, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να προσφέρουν τουλάχιστον 10 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή.

Για ορισμένες χώρες, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές νομοθετικές αλλαγές προκειμένου να συμμορφωθούν με τη νέα αυτή ευρωπαϊκή οδηγία. Στην Ιταλία, για παράδειγμα, ο αντίκτυπος είναι σαφώς ορατός. Ο αριθμός των ημερών γονικής άδειας επί πληρωμή άλλαξε από 4 σε 7 το 2019 και από 7 σε 10 ημέρες το 2021 για να συμμορφωθεί ξανά.

Τι ισχύει στην Κύπρο

Το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων βρίσκεται στην διαδικασία εκπόνησης νομοσχεδίου για να εναρμονιστεί με τη σχετική που προνοεί μεταξύ άλλων  γονική άδεια 4 μήνες για κάθε γονέα από τους οποίους οι 2 μήνες θα είναι πληρωμένοι. Yπό επεξεργασία βρίσκονται μέτρα όπως η αύξηση της άδειας μητρότητας για το 2ο παιδί στους 5 μήνες και για το 3ο παιδί στους 6 μήνες, ενώ μελετάται η παραχώρηση γονικής άδειας με απολαβές, ενώ στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας περιλήφθηκε πρόνοια για κέντρο φροντίδας παιδιού και πρόνοια κάλυψης εξόδων βρεφονηπιακών σταθμών.

Σήμερα στην Κύπρο μία έγκυος εργαζόμενη δικαιούται άδεια μητρότητας 18 συνεχόμενων εβδομάδων. Οι 11 εβδομάδες από την σχετική άδεια θεωρούνται υποχρεωτική άδεια -δύο εβδομάδες πριν από την εβδομάδα του αναμενόμενου τοκετού, η εβδομάδα του τοκετού και οκτώ εβδομάδες μετά την εβδομάδα του τοκετού.

Το επίδομα μητρότητας ισούται με το 72% του εβδομαδιαίου μέσου όρου των βασικών ασφαλιστικών αποδοχών των ασφαλισμένων γυναικών κατά το προηγούμενο έτος εισφορών. Το εβδομαδιαίο ποσό του βασικού επιδόματος αυξάνεται στο 80% εάν η μητέρα έχει ένα προστατευόμενο μέλος, 90% αν έχει δύο προστατευόμενα μέλη και 100% εάν έχει τρία προστατευόμενα μέλη.

Από την άλλοι πλευρά δικαιούχοι 2 εβδομάδων επιδόματος πατρότητας είναι οι ασφαλισμένοι σύζυγοι που βρίσκονται με άδεια πατρότητας, πληρούν τις ασφαλιστικές προϋποθέσεις και δεν λαμβάνουν πλήρεις απολαβές από τον εργοδότη. Επίσης, άλλη προϋπόθεση είναι να έχουν σχέση γάμου, πολιτικού ή θρησκευτικού, ή σύμφωνο συμβίωσης. Το επίδομα πατρότητας ανέρχεται στο 72% του μέσου όρου των βασικών ασφαλιστικών αποδοχών του.

Υπόλοιπες χώρες της ευρώπης

Στο ιστολόγιο EuroDev ,παρέχεται μια επισκόπηση των αμειβόμενων ημερών άδειας πατρότητας στην Ευρώπη το 2021.

Σε πολλές χώρες η γονική άδεια δεν πληρώνεται, πράγμα που σημαίνει ότι για ορισμένους υπαλλήλους δεν είναι δυνατόν να λάβουν άδεια. Λόγω της νέας οδηγίας της ΕΕ, πολλές ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να κάνουν σημαντικές αλλαγές στη νομοθεσία τους.

Παρακάτω καταγράφουμε σύντομα τη δομή γονικής άδειας 17 ευρωπαϊκών χωρών. Είναι σημαντικό να έχετε κατά νου ότι υπάρχουν διαφορετικοί νόμοι και κανόνες σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Πολλές χώρες, για παράδειγμα, δίνουν σε έναν γονέα την ευκαιρία να πάρει πολλές ημέρες άδειας, αλλά μόνο ένα περιορισμένο ποσό αδειοδοτημένων ημερών άδειας πατρότητας.

Αυστρία

Στην Αυστρία, οι πατέρες παλαιότερα δικαιούνταν 1 μήνα άδεια πατρότητας άνευ αποδοχών με εφάπαξ αποζημίωση 700 ευρώ. Έτσι, στην Αυστρία, η νέα οδηγία της ΕΕ θα προκαλέσει νομοθετικές αλλαγές. Στην Αυστρία, οι πατέρες θα δικαιούνται επίσης 10 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή.

Βέλγιο

Από την 1η Ιανουαρίου 2021, η άδεια για τους πατέρες θα αυξηθεί από τις 10 ημέρες σε 15 ημέρες. Ο εργοδότης θα καταβάλει στον μισθωτό πλήρη μισθό για τις πρώτες τρεις ημέρες. Το Βέλγιο προσφέρει το ελάχιστο ποσό άδειας πατρότητας βάσει της οδηγίας της ΕΕ.

Βουλγαρία

Στη Βουλγαρία, οι πατέρες δικαιούνται 15 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή. Κατά τη διάρκεια της άδειας πατρότητας, οι πατέρες λαμβάνουν το 90% της κανονικής αμοιβής. Ένα ενδιαφέρον γεγονός είναι ότι οι πατέρες σπάνια παίρνουν άδεια πατρότητας.

Κροατία

Δεν υπάρχει καμία νόμιμη απαίτηση για άδεια πατρότητας επί πληρωμή στην Κροατία, αλλά ο εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την προσωπική του άδεια. Η νέα οδηγία, όπου όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να προσφέρουν τουλάχιστον 10 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή, προκαλεί πολλές νομοθετικές αλλαγές.

Δανία

Η διάρκεια της άδειας πατρότητας στη Δανία είναι τουλάχιστον 2 εβδομάδες και μπορεί να διαρκέσει έως και 52 εβδομάδες. Όλοι οι εργαζόμενοι που καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις λαμβάνουν πλήρης απολαβές  κατά τη διάρκεια μέρους ή όλης της περιόδου γονικής άδειας

Γαλλία

Στη Γαλλία, οι πατέρες λαμβάνουν 11 ημέρες άδεια μετ ‘αποδοχών για τη γέννηση ενός νεογέννητου. Το επόμενο καλοκαίρι, ωστόσο, το δικαίωμα άδειας πατρότητας θα αυξηθεί σε 28 ημέρες. 7 από αυτές τις 28 ημέρες είναι υποχρεωτικές ενώ οι υπόλοιπες 21 είναι προαιρετικές.

Γερμανία

Στη Γερμανία, πριν από το 2021, δεν υπήρχαν δικαιώματα άδειας πατρότητας για έναν πατέρα. Η νέα οδηγία, όπου όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να προσφέρουν τουλάχιστον 10 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή, προκαλεί πολλές νομοθετικές αλλαγές.

Ελλάδα

Οι πατέρες στην Ελλάδα δικαιούνται επί του παρόντος 2 ημέρες άδεια μετ ‘αποδοχών για τη γέννηση ενός παιδιού. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ, οι Έλληνες πατέρες σπάνια παίρνουν άδεια πατρότητας.

Μάλτα

Στη Μάλτα, πριν από το 2021, η εθνική νομοθεσία προβλέπει τουλάχιστον 1 ημέρα άδειας πατρότητας επί πληρωμή..

Ολλανδία

Τις πρώτες 4 εβδομάδες, ο πατέρας ενός νεογέννητου δικαιούται τουλάχιστον 5 ημέρες άδειας μετ ‘αποδοχών. Από την 1η Ιουλίου 2020 ο σύντροφος δικαιούται επιπλέον 5 εβδομάδες τουλάχιστον 70% άδεια μετ ‘αποδοχών. Η πρόσθετη άδεια θα επιστραφεί από την κυβέρνηση.

Οι Κάτω Χώρες προσφέρουν επίσης γονική άδεια άνευ αποδοχών. Ο εργαζόμενος μπορεί να το κάνει αυτό μέχρι τα όγδοα γενέθλια του παιδιού, για κάθε παιδί ο εργαζόμενος δικαιούται έως και 26 φορές τον αριθμό των ωρών που εργάζεται την εβδομάδα.

Πορτογαλία

Στην Πορτογαλία, οι πατέρες δικαιούνται 20 εργάσιμες ημέρες άδειας με επιπλέον 5 εργάσιμες ημέρες που είναι προαιρετικές, ενώ το προηγούμενο επίδομα χορηγούσε 15 εργάσιμες ημέρες υποχρεωτικής άδειας πατρότητας και επιπλέον 10 εργάσιμες ημέρες που είναι προαιρετικές. Επιπλέον, η άδεια καταβάλλεται στο 100% της κανονικής αμοιβής από τον μέσο μισθό των προηγούμενων 6 μηνών πριν από τη λήψη της άδειας.

Ρουμανία

Στη Ρουμανία, οι πατέρες παλαιότερα δικαιούνταν 5 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή. Η άδεια πρέπει να χρησιμοποιηθεί έως ότου το παιδί συμπληρώσει την ηλικία των 8 εβδομάδων.

Σλοβακία

Οι πατέρες δικαιούνται άδεια πατρότητας 28 εβδομάδων, ξεκινώντας 6 εβδομάδες μετά τη γέννα της μητέρας, αλλά μόνο εάν η μητέρα δεν λαμβάνει παροχές μητρότητας. Ορισμένοι πατέρες δικαιούνται άδεια πατρότητας 31 εβδομάδων. Η άδεια πληρώνεται από την υπηρεσία κοινωνικής ασφάλισης.

Σλοβενία

Η Σλοβενία ​​προσφέρει στους πατέρες 30 ημέρες άδειας πατρότητας επί πληρωμή. Η αμοιβή βασίζεται στις μέσες αποδοχές τους προηγούμενους 12 μήνες, ωστόσο, ορίζεται σε 2,5 φορές μέσο όρο μηνιαίου μισθού στη Σλοβενία ​​(επί του παρόντος 3.664,31 EUR).

Η Σλοβενία ​​θεωρείται ότι έχει έναν από τους πιο γενναιόδωρους νόμους περί άδειας πατρότητας όχι μόνο σε σύγκριση με άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά στον κόσμο.

Ισπανία

Από τον Ιανουάριο του 2021 η άδεια πατρότητας στην Ισπανία αυξάνεται σε 16 εβδομάδες. Πριν από τις 16 εβδομάδες ήταν 12 εβδομάδες. Σε περίπτωση πολλαπλών γεννήσεων, η άδεια πατρότητας μπορεί να παραταθεί κατά δύο εβδομάδες. Οι εταίροι μπορούν να υποβάλουν αίτηση για αυτήν την άδεια πατρότητας που θα λάβουν 100% εάν ο κανονικός βασικός μισθός τους.

Σουηδία

Η Σουηδία διαθέτει ένα από τα πιο γενναιόδωρα συστήματα γονικής άδειας στον κόσμο. Οι γονείς λαμβάνουν 480 ημέρες άδειας ανά παιδί και 390 από αυτές τις ημέρες πληρώνονται με συντελεστή 80% του μισθού σας έως ένα ανώτατο όριο 99 ευρώ την ημέρα.