Μαθητές με μεταναστευτική βιογραφία:Προγράμματα και τρόποι εκμάθηση Ελληνικών

Ο Υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας κ. Πρόδρομος Προδρόμου, στο πλαίσιο της σημερινής συνέντευξης τύπου που παραχώρησε στο Υπουργείο Παιδείας, αναφέρθηκε και στην ενίσχυση του προγράμματος εκμάθησης της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας για μαθητές/μαθήτριες με μεταναστευτική βιογραφία, ιδιαίτερα ως προς την αποτελεσματικότητά του.

Συγκεκριμένα, για το θέμα σημείωσε: «Στα σχολικά προγράμματα εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας ή Ελληνομάθειας στη Δημοτική Εκπαίδευση, έχουμε περισσότερα από 4.000, σχεδόν 4,5 χιλιάδες, παιδιά. Πρόκειται για ένα σημαντικό ποσοστό του μαθητικού πληθυσμού, το οποίο ως γνωστόν τα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς. Στο Υπουργείο Παιδείας μας απασχολεί πάντα πολύ σοβαρά η αποτελεσματική προετοιμασία και ένταξη αυτών των παιδιών που έχουν μεταναστευτική βιογραφία, αλλά πλέον ζουν μαζί μας, στη χώρα μας.

Τόσο για παιδαγωγικούς, όσο και ευρύτερα κοινωνικούς λόγους, η εκπαίδευση και η εξοικείωση αυτών των παιδιών με την ελληνική γλώσσα και τα βασικά πολιτιστικά στοιχεία είναι πολύ μεγάλης σημασίας. Κεφαλαιώδους σημασίας γι’ αυτά τα ίδια τα παιδιά και το δικαίωμά τους στην εκπαίδευση, αλλά και για την ομαλή λειτουργία των σχολείων και την ποιότητα της εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά. Εξυπακούεται ότι πρόκειται για ζήτημα με ιδιαίτερη σημασία και για τους εκπαιδευτικούς και τη δυνατότητα να εκπληρώσουν την εκπαιδευτική αποστολή τους.

Είναι επίσης μια παράμετρος-κλειδί και για την ευρύτερη κοινωνική ένταξη αυτών των παιδιών και των οικογενειών τους.

Η πολιτεία διαθέτει, εδώ και χρόνια, σημαντικά μέσα και πόρους για την εκμάθηση της ελληνικής και τη γενικότερη εξοικείωση και προετοιμασία. Τα αποτελέσματα δεν είναι όμως πάντοτε εκείνα που θα επιθυμούσαμε ή εκείνα που χρειάζεται.

Επομένως προωθούμε κάποιες σημαντικές αλλαγές: την ενίσχυση σε αποτελεσματικότητα και την ποιοτική αναβάθμιση του όλου προγράμματος.

Σε γενικές γραμμές παίρνουμε σήμερα μέτρα, από τα οποία ορισμένα ήδη εφαρμόζονται φέτος, ενώ άλλα προγραμματίζονται σταδιακά, για:
-την έγκαιρη, καλύτερη και πιο αξιόπιστη διάγνωση, αλλά μετά για αξιολόγηση της προόδου,

-την αποτελεσματικότητα της διδασκαλίας μέσα από Τάξεις Μεταβατικής Προετοιμασίας,

-την κινητοποίηση επιπρόσθετων δυνατοτήτων που μπορεί να εξασφαλίσουμε μέσα από το Πρόγραμμα Δράσεις Κοινωνικής και Σχολικής Ένταξης (ΔΡΑ.Σ.Ε.),

-την αξιοποίηση πρόσθετων διδακτικών δυνατοτήτων είτε μέσω διαδικασίας εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στη διάρκεια των θερινών διακοπών είτε μέσω των Κρατικών Ινστιτούτων Επιμόρφωσης (Κ.Ι.Ε.),

-την προσαρμογή Αναλυτικών Προγραμμάτων και για άλλα γνωστικά αντικείμενα πέραν της Ελληνικής Γλώσσας.

Συγκεκριμένα, κατά τη φετινή σχολική χρονιά γι’ αυτά τα παιδιά και στο πρόγραμμα ελληνομάθειας διατίθεται χρόνος που αντιστοιχεί σε 80 περίπου εκπαιδευτικούς στη Δημοτική και άλλους 40 εκπαιδευτικούς πλήρους απασχόλησης στη Μέση Εκπαίδευση. Επιπλέον, μέσω του Προγράμματος ΔΡΑ.Σ.Ε. στη Δημοτική Εκπαίδευση παρέχονται με ενισχυτική διδασκαλία σε πρωινό χρόνο 3.650 διδακτικές περίοδοι (δηλ. περίπου 126 εκπαιδευτικοί πλήρους απασχόλησης) σε 52 δημοτικά σχολεία που συμμετέχουν.

Δημοτική Εκπαίδευση

Τα παιδιά αυτά στηρίζονται στη Δημοτική Εκπαίδευση εξατομικευμένα ή/και σε ομάδες εκτός της σχολικής τάξης, στη βάση του επιπέδου γνώσης της γλώσσας. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι η διασπορά αυτού του μαθητικού πληθυσμού έχει ως αποτέλεσμα ορισμένα από αυτά τα παιδιά να μην έχουν στήριξη σε καθημερινή βάση.

Τα παιδιά αξιολογούνται στα δυο χρόνια που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, μέσω ειδικών δοκιμίων. Με βάση τα αποτελέσματα, μόνο 50% των παιδιών ολοκληρώνουν με επιτυχία το πρόγραμμα κατακτώντας το επιζητούμενο επίπεδο Β1.

Εξάλλου, έχουμε διαπιστώσει ότι αυτές οι διαγνώσεις πρέπει να βελτιωθούν τόσο ως προς την κάλυψη όλων των παραμέτρων που προνοούνται, όσο και ως προς τον παράγοντα της αντικειμενικότητας.

Μέση Εκπαίδευση
Στη Μέση Εκπαίδευση από φέτος λειτουργούν τρία διαφορετικά προγράμματα.

Έχει ήδη γίνει κατορθωτό να εστιάσουμε τις προσπάθειες σε έναν αριθμό σχολείων με μεγαλύτερη πυκνότητα, όπου και οργανώνεται διδασκαλία σε αμιγή τμήματα.

Σε 16 γυμνάσια και 3 λύκεια προσφέρονται εντατικά προγράμματα εκμάθησης της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας με στοιχεία Ιστορίας και Πολιτισμού για 14 περιόδους εβδομαδιαίως, καθώς και ενίσχυση σε θέματα ορολογίας και βασικών πυρηνικών γνώσεων στα υπόλοιπα εξεταζόμενα μαθήματα (Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία). Σε αμιγή τμήματα διδάσκονται επίσης τα Αγγλικά και η Μουσική.

Σε άλλα 7 γυμνάσια, όπου υπάρχει μικρότερος αριθμός μαθητών/τριών με μεταναστευτική βιογραφία, λειτουργούν μικτά τμήματα. Δηλαδή τα παιδιά αυτά εντάσσονται σε ένα τμήμα της Α’ ή της Β’ τάξης και παρακολουθούν ταυτόχρονα εντατικά μαθήματα Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, με στοιχεία Ιστορίας και Πολιτισμού, για 14 διδακτικές περιόδους εβδομαδιαίως και ενισχύονται σε θέματα ορολογίας και βασικών πυρηνικών γνώσεων στα υπόλοιπα εξεταζόμενα μαθήματα (Μαθηματικά, Φυσική, Βιολογία).

Τέλος, σε μεμονωμένες περιπτώσεις, σε άλλα σχολεία, λειτουργεί ολιγόωρο πρόγραμμα 5 διδακτικών περιόδων για εκμάθηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Πρόκειται για 6 γυμνάσια, 2 Λύκεια και μια Τεχνική Σχολή.

Τι προγραμματίζουμε στη συνέχεια, από φέτος και για την ερχόμενη σχολική χρονιά

-Λειτουργία τάξεων ενισχυμένης διδασκαλίας της Ελληνικής με στοιχεία Ιστορίας-Πολιτισμού σε Θερινά και Προαιρετικά Ολοήμερα Σχολεία.

-Το ενδεχόμενο εξασφάλισης ενισχυτικών εξ αποστάσεως προγραμμάτων εκμάθησης της Ελληνικής μέσω των Κ.Ι.Ε.

-Πιλοτική δημιουργία Τάξεων Μεταβατικής Προετοιμασίας, με ενισχυμένη διδασκαλία της Ελληνικής, στην κλίμακα ολόκληρης της Πάφου.

-Λειτουργία τάξεων ενισχυμένης διδασκαλίας της Ελληνικής σε σχολεία ΔΡΑ.Σ.Ε. τα οποία παρουσιάζουν μεγάλο αριθμό παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία

-Σχεδιασμός και προσαρμογή του Ωρολόγιου Προγράμματος και του περιεχομένου των μαθημάτων για τις Τάξεις Μεταβατικής Προετοιμασίας με ενισχυμένη διδασκαλία της Ελληνικής, όπως και προσαρμογή των Αναλυτικών Προγραμμάτων στα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα.

-Εφαρμογή διαγνωστικών διαδικασιών από την Προδημοτική και την Α’ τάξη του Δημοτικού Σχολείου

-Στη βάση των πιο πάνω προγραμματισμών γίνεται μελέτη και ανακατανομή του διδακτικού χρόνου που παρέχεται στα Δημοτικά Σχολεία ή/και από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

-Διερευνάται το ενδεχόμενο, μέσα από συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών, για να θεσπιστεί με κάποιο τρόπο υποχρέωση και διαδικασία εκμάθησης της Ελληνικής από τους γονείς.