Πρόσθετο κόστος στα τιμολόγια του ρεύματος το 2021

Συνεχίζεται το πρόσθετο κόστος στα τιμολόγια του ρεύματος από το 2021, αφού η ΑΗΚ θα εξακολουθήσει να πληρώνει σημαντικό κόστος για τις εκπομπές ρύπων (πέραν των €80 εκατ. ετησίως). Ήδη από αυτή τη χρονιά τα τιμολόγια ρεύματος επιβαρύνονται και με το κόστος της αγοράς ρύπων που εκτιμάται στα €80 εκατ. ετησίως.

Το πρόσθετο βαρίδι στην ΑΗΚ επιφέρει η νέα τροποποίηση της ευρωπαϊκής οδηγίας για Θέσπιση Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Αερίων του Θερμοκηπίου που αναμένεται να εναρμονιστεί και με την κυπριακή νομοθεσία στα μέσα Ιουλίου με την ψήφιση σχετικού εναρμονιστικού νομοσχεδίου από την Ολομέλεια της Βουλής. Ακόμα και με τη χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή που αναμένεται εντός του 2021, το κόστος από την επιβάρυνση της ΑΗΚ λόγω του CO2, αναμένεται να μειωθεί από τα €80 εκατ. στα €40 εκατ. περίπου, νοουμένου ότι η τιμή του δικαιώματος διατηρηθεί στα ίδια σημερινά επίπεδα (€25). Ασφαλώς δυσμενέστερη θα είναι η εξέλιξη στην περίπτωση που ανέλθει η τιμή του δικαιώματος.

Το κόστος των ρύπων, θα δημιουργήσει ανταγωνιστικό μειονέκτημα στις συμβατικές μονάδες ή στις μονάδες που έχουν ψηλές εκπομπές, οπότε θεωρείται πλέον αναγκαία η μετάβαση σε καύσιμο το οποίο να είναι χαμηλών εκπομπών ή αν είναι δυνατό σε πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή με μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή.

Εφόσον ακριβύνει η κιλοβατώρα, οι μονάδες ΑΠΕ χωρίς να έχουν το βαρίδι της ΑΗΚ, στο πλαίσιο της ανταγωνιστικής αγοράς θα μπορούν να σταθούν από μόνες τους, χωρίς να έχουν ανάγκη τις πλουσιοπάροχες ταρίφες που λάμβαναν τα προηγούμενα χρόνια.

Στην τελευταία συνεδρία της Ολομέλειας πριν το κλείσιμό της για τις θερινές διακοπές οδηγείται το νομοσχέδιο που προβλέπει την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Ουσιαστικά εναρμονίζεται ο νόμος για τη Θέσπιση Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Αερίων του Θερμοκηπίου με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/410 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 14ης Μαρτίου 2018. Χθες ολοκληρώθηκε η κατ’ άρθρον συζήτηση του νομοσχεδίου στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος και την επόμενη εβδομάδα θα τοποθετηθούν τα μέλη των κοινοβουλευτικών ομάδων.

Η ανάγκη τροποποίησης της εθνικής νομοθεσίας προέκυψε μετά από τροποποίηση της σχετικής οδηγίας, η οποία στόχο έχει τη συνέχιση της φιλόδοξης δράσης για το κλίμα με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου εντός της ΕΕ.

Μέσω της τροποποίησης προκύπτει ένα αναμορφωμένο σύστημα το οποίο θα αποτελέσει το βασικό μέτρο για να επιτύχει η ΕΕ το στόχο που έχει καθοριστεί για το 2030 και τις δεσμεύσεις στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων.

Ωστόσο, σε εθνικό επίπεδο διαφαίνεται ότι θα τεθούν πρόσθετες υποχρεώσεις στις εγκαταστάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής τους.

Οι εγκαταστάσεις αυτές αφορούν τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα, στο παρόν στάδιο οι τρεις της ΑΗΚ (Βασιλικό, Μονή, Δεκέλεια), η Τσιμεντοβιομηχανία Βασιλικού και οι έξι υφιστάμενες εγκαταστάσεις τουβλοποιεία – κεραμεία.

Συγκεκριμένα, για την ηλεκτροπαραγωγή για την περίοδο 2021 – 2030 δεν προβλέπεται η οποιαδήποτε δωρεάν κατανομή δικαιωμάτων, γεγονός που θα πρέπει να ληφθεί δεόντως υπόψη, αφού όλες οι εκπομπές που θα προκύπτουν, θα πρέπει να αντισταθμίζονται με παράδοση των σχετικών δικαιωμάτων εκπομπής, κάτι που συνεπάγεται ιδιαίτερο κόστος.

Σήμερα οι υφιστάμενες μονάδες της ΑΗΚ έχουν εκπομπές που αντιστοιχούν σε 0,7 τόνους Co2 ανά μεγαβατώρα και με τη σημερινή τιμή δικαιώματος ανά τόνο στα €25, αντιστοιχεί περίπου στο 15% του κόστους παραγωγής της μεγαβατώρας.

Η νέα κατάσταση με τη χρήση φυσικού αερίου όπου αναμένεται με την έλευσή του στο τέλος του 2021 θα συνεπάγεται ότι οι εκπομπές θα είναι μεν σημαντικά μειωμένες, αλλά θα πρέπει να εξασφαλιστούν ωστόσο τα αντίστοιχα δικαιώματα εκπομπής προς συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της νέας οδηγίας.

Εάν δεν διαφοροποιηθεί το καύσιμο της ΑΗΚ, το κόστος της Αρχής με τη σημερινή τιμή δικαιώματος θα συνεχίσει να είναι σε ψηλά επίπεδα, κάτι που θα αποβεί σε βάρος των καταναλωτών.

Η αύξηση του κόστους στην ηλεκτροπαραγωγή, η οποία λειτουργεί με συμβατικά καύσιμα με τις νέες ρυθμίσεις που υιοθετούνται, αναμένεται να έχει ανταγωνιστικό μειονέκτημα έναντι των άλλων επιλογών (χρήση καθαρότερου καυσίμου όπως φυσικό αέριο, ΑΠΕ) κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε στροφή προς επιλογές φιλικότερες προς το περιβάλλον.

Εκτίμηση για €300 εκατ. έσοδα από δημοπράτηση

Μέσα από το νομοσχέδιο παρέχεται η δυνατότητα των κρατών μελών να δημοπρατήσουν δικαιώματα εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου, με αποτέλεσμα να έχουν σημαντικά έσοδα. Για την Κύπρο εκτιμάται ότι για την περίοδο 2021- 2030 τα έσοδα που θα προκύψουν από τη δημοπράτηση θα είναι πέραν των €300 εκατ., εκ των οποίων το 50% τουλάχιστον θα διατεθούν στην προώθηση περιβαλλοντικών έργων.

Πρόσθετο κόστος για τις επιχειρήσεις

Στους άλλους τομείς, πλην της ηλεκτροπαραγωγής, παρότι προβλέπεται μερική δωρεάν κατανομή εκτιμάται ότι τόσο το τσιμεντοποιείο, όσο και τα κεραμεία – τουβλοποιεία θα πρέπει να προβούν σε ενέργειες για να μειώσουν τις εκπομπές τους, ώστε να μην υπερβαίνουν τα επίπεδα της δωρεάν κατανομής, γιατί σε διαφορετική περίπτωση οι εκπομπές τους θα υπερβαίνουν και θα πρέπει να καταβάλλουν δικαιώματα προς συμμόρφωση, κάτι που θα τους προσδώσει πρόσθετο κόστος.

Σημειώνεται ότι, σήμερα οι επιχειρήσεις υπόκεινται σε ψηλό κόστος από την εφαρμογή των μέτρων για τα δικαιώματα ρύπων που αγοράζουν για τις εκπομπές τους. Από αυτή τη χρονιά οι επιχειρήσεις επιβαρύνονται επιπρόσθετα και μέσω της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας. Κι αυτό γιατί η ΑΗΚ θα μετακυλίει στις επιχειρήσεις το κόστος των δικαιωμάτων που αγοράζει.

Στόχος η μείωση εκπομπών αερίων στην ΕΕ κατά 40%

Η τροποποίηση της οδηγίας σχετικά με το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ) της ΕΕ έγινε με σκοπό την ενίσχυση οικονομικά αποδοτικών μειώσεων των εκπομπών και την προώθηση επενδύσεων χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Τα τελευταία χρόνια, η οικονομική κρίση συνέβαλε στη μείωση των εκπομπών και της ζήτησης δικαιωμάτων εκπομπών. Σε συνδυασμό με άλλους πιθανούς παράγοντες, αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της τιμής άνθρακα και τη συσσώρευση μεγάλου πλεονάσματος δικαιωμάτων στο σύστημα, με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος να μην προσφέρει πλέον το ΣΕΔΕ κίνητρο για τη μείωση των εκπομπών με οικονομικά αποδοτικό τρόπο ούτε για καινοτομίες στις τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών άνθρακα.

Η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ τουλάχιστον κατά 40% έως το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990) είναι ένας από τους στόχους που συμφωνήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ως μέρος του πλαισίου για το κλίμα και την ενέργεια με ορίζοντα το 2030. Δεδομένου ότι το ΣΕΔΕ είναι το κυριότερο μέσο για την επίτευξη τού εν λόγω στόχου, απαιτείται η μεταρρύθμισή του προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία του συστήματος.

Πηγή: Φιλελεύθερος