Το διαζύγιο δεν είναι καθόλου εύκολη απόφαση ή και υπόθεση. Η οικογένεια κλονίζεται και καλείται ουσιαστικά να αναδιοργανωθεί μέσα από τα συντρίμμια του γάμου που διαλύθηκε. Πολλές και απότομες αλλαγές, προκαλούν χάος στους γονείς και ακόμη περισσότερο στα παιδιά.
Ένα από τα πρώτα θέματα που έχουν να διαχειριστούν οι γονείς είναι η ανακοίνωση του χωρισμού στα παιδιά. Για πολλούς ακούγεται τρομακτικό να καθίσουν με τα παιδιά τους και να ανακοινώσουν την νέα κατάσταση. Η διαδικασία αυτή γίνεται δυσκολότερη όταν ο ένας εκ των δύο γονέων δεν δέχεται την απόφαση του χωρισμού.
Παρόλα αυτά πριν ανακοινωθεί οποιαδήποτε απόφαση στα παιδιά οι γονείς θα πρέπει να έχουν διευθετήσει τα δεδομένα της νέας κατάστασης. Δηλαδή θα πρέπει να έχουν αποφασίσει ποιος θα μείνει στην οικογενειακή στέγη καθώς επίσης και ο γονιός που θα αποχωρήσει να έχει βρει τον νέο του χώρο. Επιπρόσθετα θα πρέπει να έχουν συμφωνήσει την επικοινωνία του γονέα που θα φύγει με τα παιδιά. Με τον τρόπο αυτό θα είναι σε θέση να εξασφαλίσουν στα παιδιά την σιγουριά πως ο γονιός που φεύγει δεν τα εγκαταλείπει αλλά συνεχίζει να νοιάζεται και ότι η ρουτίνα τους πλέον αλλάζει.
Η ανακοίνωση του διαζυγίου είναι καλό να γίνει 15-20 μέρες πριν ο γονιός αποχωρήσει από το σπίτι. Όσο δύσκολο κι αν γίνεται στην ανακοίνωση θα πρέπει να βρίσκονται και οι δύο γονείς, οι οποίοι σε γλώσσα που είναι κατανοητή στα παιδιά θα εξηγήσουν στα παιδιά ότι αποφάσισαν και οι δύο να χωρίσουν. Ακόμη κι όταν δεν είναι κοινή η απόφαση στα παιδιά πρέπει να παρουσιαστεί ως κοινή απόφαση. Επιπλέον στην ανακοίνωση θα πρέπει να επιβεβαιώσουν στα παιδιά πως δεν έχουν καμιά ευθύνη για τον χωρισμό αλλά και ότι και οι δύο γονείς συνεχίζουν να τα αγαπούν και ότι θα συνεργάζονται ως γονείς για οτιδήποτε χρειαστούν.
Λόγω του ότι η ανακοίνωση φέρει μια τελεσίδικη ρήξη στο οικογενειακό σύστημα οι γονείς είναι καλό να είναι προετοιμασμένοι εάν τα παιδιά εναντιωθούν και ξεσπάσουν. Έτσι οι γονείς πρέπει να ενθαρρύνουν την επικοινωνία με τα παιδιά και να βοηθήσουν να εκφράσουν οποιαδήποτε συναισθήματα νιώθουν. Παράλληλα θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να απαντήσουν σε ερωτήσεις που αφορούν την νέα πλέον κατάσταση ενώ ποτέ τα παιδιά δεν πρέπει να ενημερώνονται για την αιτία του χωρισμού.
Επίσης ο πληγωμένος γονιός θα πρέπει να λάβει υποστήριξη ούτως ώστε να έχει την ανθεκτικότητα που χρειάζεται για να είναι κοντά στα παιδιά του χωρίς να προσπαθεί να συμμαχήσει με τα παιδιά εναντίον του γονιού που αποφάσισε για το διαζύγιο. Οι γονείς πολλές φορές κάνουν το λάθος να πιστεύουν ότι τα δικά τους άσχημα συναισθήματα είναι τα ίδια με των παιδιών και τα μοιράζονται σε μια προσπάθεια να τους κατανοήσουν τα παιδιά. Μια τέτοια διαδραστική συμπεριφορά είναι πιθανόν να φέρει τα παιδιά σε μια διαδικασία ταύτισης του εαυτού τους με τον γονιό τους, με σκοπό να δώσουν ανακούφιση στον γονιό που δυσκολεύεται. Παίρνοντας το παιδί τον ρόλο προστάτη του γονιού τους, αυτόματα αλλάζει το κύρος και η σχέση με τον γονιό που έφυγε αλλά μακροπρόθεσμα δυσκολεύει το ίδιο να φτιάξει την δική του ταυτότητα, να εκφράζει τα συναισθήματα του αλλά και να δημιουργεί σχέσεις.
Οι γονείς μαζί με τα δύσκολα τους συναισθήματα θα πρέπει να λάβουν ένα ενεργητικό ρόλο στον χωρισμό τους. Είναι καλό να θυμούνται το τελικό μήνυμα που επιθυμούν οι ίδιοι να μεταδώσουν στα παιδιά τους μέσα από τη δύσκολη κατάσταση που περνούν. Έτσι θα μπορούν να δίνουν ευκολότερα απαντήσεις.
Ένας χωρισμός δεν είναι ποτέ εύκολος. Αντίθετα είναι μια διαδικασία επώδυνη για όλους. Είναι σημαντικό ένας γονιός να μπορεί να ζητά βοήθεια σε μια τέτοια κατάσταση με σκοπό να χειριστεί τα δικά του συναισθήματα αλλά και να μπορεί να στέκεται δίπλα στα παιδιά του, τα οποία χάνουν την έννοια και την ασφάλεια του «ανήκειν» και ζουν σε στάδια απώλειας.
Κατερίνα Μιχαήλ Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια, Συμβουλευτική Ζευγαριών, Συμβουλευτική Γονέων, Ψυχοθεραπεία Παιδιών και Εφήβων, EFTA / ECP
Συνεργάτης Κέντρου Οικογενειακής Θεραπείας Συστημικού Ινστιτούτο Κύπρου
Αριθμός τηλεφώνου: 96409488
Email: [email protected]
Facebook Page: Katerina Michael
