«Χαστούκι» Ελεγκτικής στην ΑΛΚ: Καθυστερήσεις κι αύξηση κόστους για τους αγωγούς μεταφοράς υγραερίου στο Βασιλικό

Δέκα χρόνια συζητήσεων και προετοιμασιών για την κατασκευή αγκυροβολίου και εγκατάσταση δύο υποθαλάσσιων αγωγών για τη μεταφορά υγραερίου (LPG) στο Βασιλικό για να καταλήξουμε… σε καθυστέρηση και αύξηση του κόστους υλοποίησης του έργου, όπως διαπιστώνει στην ειδική έκθεσή της η Ελεγκτική Υπηρεσία για την Αρχή Λιμένων Κύπρου.

Στην έκθεση της η Ελεγκτική αναδεικνύει αδυναμίες στον σχεδιασμό, τη διαχείριση και την υλοποίηση ενός κρίσιμου ενεργειακού έργου στο Ζύγι (Βασιλικό). Παρότι χαρακτηρίστηκε ως στρατηγικής σημασίας έργο, πέρασαν σχεδόν δέκα χρόνια από τις πρώτες συζητήσεις έως την έναρξη εργασιών, με το 92% του χρόνου να καταναλώνεται σε προετοιμασία και διορθώσεις, όπως αναφέρεται. Έξι τροποποιήσεις των εγγράφων (δύο εκ των οποίων ήταν ουσιαστικές), παρατάσεις, αναθεωρήσεις κόστους και χρονοδιαγραμμάτων, καθώς και ο περιορισμένος ανταγωνισμός με μόνο δύο προβληματικές προσφορές, αποτυπώνουν ελλείψεις στη διαδικασία.

Προσθέτει επίσης ότι σήμερα, ενώ το έργο θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί, βρίσκεται περίπου στο 50% και ήδη υπερβαίνει κατά 28,7% την αρχική εκτιμώμενη αξία, με ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω αυξήσεων. Η περίπτωση αυτή αποτελεί ακόμη ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανάγκης για αποτελεσματικότερη, διαφανή και επαγγελματική διαχείριση των δημόσιων αναπτυξιακών έργων.

Σύμφωνα με την Ελεγκτική, 92% του χρόνου ήταν για συζητήσεις και προετοιμασία Οι πρώτες συζητήσεις ξεκίνησαν το 2015, ενώ η απόφαση για υλοποίηση του έργου λήφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 27.10.2021, μάλιστα με τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος, με εκτιμώμενη αξία

€4,1εκ. πλέον ΦΠΑ. Τελικά η Σύμβαση υπογράφτηκε τον 6.2024 και το Έργο θα ολοκληρωνόταν τον 8.2025. Αυτό σημαίνει ότι μόνο το 8% του χρόνου (10 μήνες από τους 120) αφορούσε πραγματική υλοποίηση, ενώ το υπόλοιπο 92% αφορούσε συζητήσεις και προετοιμασία.

200% αύξηση του χρόνου Σύμβασης και 12,2% αύξηση του εκτιμώμενου κόστους

Παρόλο που μεσολάβησε περίοδος 18 μηνών μεταξύ της ημερομηνίας ανάθεσης ετοιμασίας των

εγγράφων διαγωνισμού στους Σύμβουλους Μελετητές (ΣΜ) και της ημερομηνίας προκήρυξης του διαγωνισμού εντούτοις, μετά την προκήρυξη του διαγωνισμού, υπήρξαν τροποποιήσεις επί των

αρχικών εγγράφων με ουσιαστικότερες (α) τον διπλασιασμό της χρονικής διάρκειας της Σύμβασης

από πέντε σε δέκα μήνες και (β) την αναθεώρηση του εκτιμώμενου κόστους προς τα πάνω κατά

12,2%, 11 μόλις ημέρες πριν την λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών. Αυτό, όπως τονίζει η Ελεγκτική, εγείρει ερωτήματα για την όλη προετοιμασία.

Οι δύο ουσιαστικές τροποποιήσεις ενδεχομένως να απέτρεψαν άλλους σοβαρούς οικονομικούς

φορείς να υποβάλουν προσφορά.

2 μόνο προσφορές και με προβλήματα

Οι εν λόγω προσφορές που λήφθηκαν παρουσίαζαν σοβαρούς λόγους απόρριψης συνεπώς ο διαγωνισμός θα έπρεπε να ακυρωθεί και να επαναπροκηρυχθεί, ενέργεια που δεν πραγματοποιήθηκε.

100% του Χρόνου, 50% η Υλοποίηση 10 μήνες μετά την έναρξη των εργασιών, και ενώ το Έργο θα έπρεπε να είναι ολοκληρωμένο, οι πληρωμές για τις εκτελεσθείσες εργασίες ανέρχονταν περίπου στο 50% του καθαρού ποσού της Σύμβασης.

Αφότου παρήλθε η συμβατική ημερομηνία ολοκλήρωσης των εργασιών (2.8.2025), η ΑΛΚ, χωρίς να εξασφαλίσει την εκ των προτέρων έγκριση της ΚΕΑΑ, έδωσε οδηγία στον Εργολάβο για αλλαγή στην όδευση των αγωγών, με διαφαινόμενες σημαντικές χρονικές επιπτώσεις.

Ως εκ τούτου, η κατασκευή του Έργου, το οποίο είχε χαρακτηριστεί κρίσιμο ως προς τον χρόνο ολοκλήρωσής του, εξελίσσεται με απροσδιόριστο χρονικό και οικονομικό ορίζοντα.

28,7% υψηλότερο κόστος από την αρχική εκτιμώμενη αξία

Το κόστος του Έργου με βάση τη Σύμβαση είναι 28,7% υψηλότερο από την Αρχική Εκτιμώμενη Αξία

και 14,7% υψηλότερο από την Τελική Εκτιμώμενη Αξία. Η μη ολοκλήρωση του Έργου στον προβλεπόμενο χρόνο και η αλλαγή όδευσης των αγωγών, αναμένεται να οδηγήσει σε περαιτέρω

αύξηση του κόστους, επισημαίνεται.

Δεν είναι το πρώτο

Χωρίς να παραγνωρίζονται οι ιδιαιτερότητες του Έργου, η πορεία υλοποίησης του αποτελεί

χαρακτηριστική περίπτωση αδυναμίας του κράτους να υλοποιήσει ένα ουσιώδες αναπτυξιακό

έργο, σύντομα, αποτελεσματικά, εντός των προβλεπόμενων χρονοδιαγραμμάτων και εντός

του εκτιμώμενου κόστους, σημειώνει η Ελεγκτική.