«Η Μπαλάντα της Φρίκης – Γράμμα μιας Αντιδικτατορικής Αγωνίστριας» – Το σχόλιο μας για την παράσταση
Θεόδωρος Μωυσέως* – Théâtrophile
Ένας συγκλονιστικός θεατρικός μονόλογος, βασισμένος στη μαρτυρία της αντιδικτατορικής αγωνίστριας με το ψευδώνυμο Ηλέκτρα Παπά, παρουσιάστηκε ξανά στη Λευκωσία.
Παρακολουθήσαμε την παράσταση στο Πολιτιστικό και Ερευνητικό Ίδρυμα ARTos, Λευκωσία, την Κυριακή 6 Ιουλίου 2025.
Η «Μπαλάντα της Φρίκης» βασίζεται σε ένα γράμμα που έφτασε στα χέρια του δημοσιογράφου Γιάννη Κάτρη (1910–1985) το 1969, όταν βρισκόταν στο εξωτερικό, αυτοεξόριστος λόγω της Χούντας. Ο ίδιος άλλαξε μόνο το όνομα και τη διεύθυνση της συγγραφέως, τίποτε άλλο. Το γράμμα – μαρτυρία συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο του «Η γέννηση του νεοφασισμού στην Ελλάδα» (1971, εκδ. Παπαζήση), αποτελώντας μια από τις πιο συγκλονιστικές μαρτυρίες για τα βασανιστήρια της περιόδου.
Διαβάζοντας αυτό το γράμμα, η Φάνη Πέτσα αποφάσισε, σε συνεργασία με τον σκηνοθέτη ΆγιΠαΐκο, όχι μόνο να το μεταφέρει στο θέατρο, αλλά να ενσαρκώσει η ίδια την ηρωίδα.
Ο θεατρικός μονόλογος «Η Μπαλάντα της Φρίκης – Γράμμα μιας Αντιδικτατορικής Αγωνίστριας» παρουσιάστηκε το 2016 στον Θεατρικό Πολυχώρο ΕΣΤΙΑ, στη Λευκωσία, σε σκηνοθεσία ΆγιΠαΐκου, και η Φάνη Πέτσα τιμήθηκε με υποψηφιότητα για το Βραβείο Θεάτρου Κύπρου στην κατηγορία Καλύτερου Γυναικείου Ρόλου για τη θεατρική περίοδο 2015 – 2016. Ακολούθησαν παραστάσεις στην Αθήνα (Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης) και επιλέχθηκε για παρουσίαση και στις ΗΠΑ.
Η τωρινή αναβίωση της παράστασης πραγματοποιήθηκε, με μεγάλη επιτυχία, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Universitas, στο πλαίσιο των δράσεων πολιτικής μνήμης που προωθεί με στόχο την ανάδειξη των αθέατων πτυχών της σύγχρονης ιστορίας μέσα από την τέχνη.
Η σκηνοθεσία και σκηνογραφική επιμέλεια ανήκει πάλι στον ΆγιΠαΐκο, με τη συμμετοχή των ΠέδροΒικούνια, Άννας Μαρίας Χαραλάμπους (εικαστική παρέμβαση) και Γιάννη Δημητρακόπουλου (οπτικό υλικό).
Ένας καθηλωτικός θεατρικός μονόλογος με βαθιά πολιτική και συναισθηματική φόρτιση. Ένα ντοκουμέντο και κραυγή μαζί.
Η Φάνη Πέτσα ερμηνεύει με ωριμότητα, αυθεντικότητα και εσωτερική ένταση. Σκιαγραφεί τη μετάβαση από την αθωότητα στην πολιτική συνείδηση, από τη σιωπή στην αντίσταση, από την αγάπη στη φρίκη.
Λιτή η προσέγγιση του σκηνοθέτη Άγι Παΐκου, με σεβασμό προς το κείμενο, και η Πέτσα αποφεύγει τις υπερβολές και τις θεατρικές εξάρσεις.
Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές.
Χρόνια μετά την πρώτη παρουσίαση, και ακόμη περισσότερα χρόνια από τα βασανιστήρια της Ηλέκτρας Παπά, πιθανώς ψευδώνυμο της εικαστικού Άννας Παλιαράκη, όσα τραγικά αναφέρονται στη μακροσκελή αυτή επιστολή και παρουσίασε συγκλονιστικά μπροστά μας η Φάνη Πέτσα, παραμένουν δυστυχώς επίκαιρα.
Σε μια εποχή όπου η ανάγκη για δημοκρατική εγρήγορση και ιστορική αυτογνωσία είναι επιτακτική.
Γιατί η απλή παρακολούθηση των γεγονότων μάς φέρνει πιο κοντά στην ευθύνη, και ενδεχομένως — στην ενοχή.
Συντελεστές:
Ερμηνεία: Φάνη Πέτσα
Απαγγελία: Πέδρο Βικούνια
Θεατρική διασκευή: Φανή Πέτσα
Εικαστική παρέμβαση: Άννα Μαρία Χαραλάμπους
Χειρισμός βίντεο: Γιάννης Δημητρακόπουλος
Σκηνοθεσία & Σκηνογραφική επιμέλεια: Άγις Παΐκος
Ο Θεόδωρος Μωυσέως γράφει για τη μαγεία που προσφέρει το θέατρο. Προσεγγίζει, παρουσιάζει και εισηγείται θεατρικές παραστάσεις προσφέροντας έναν διάλογο γύρω από την τέχνη και τον πολιτισμό.
