Υπ. Γεωργίας: Ανακάμπτει ο πληθυσμός φώκιας αλλά δεν εφησυχάζουμε (ΒΙΝΤΕΟ)

Ο πληθυσμός της φώκιας ανακάμπτει τα τελευταία χρόνια με γεννήσεις σχεδόν κάθε χρόνο αλλά δεν μπορούμε να εφησυχάσουμε, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο Χάρης Νικολάου Λειτουργός στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και Συντονιστής της εργασίας πεδίου του προγράμματος παρακολούθησης της μεσογειακής φώκιας στην Κύπρο Monachus monachus. Στην Κύπρο υπολογίζεται ότι ζουν αυτή την στιγμή 20 με 22 φώκιες.

Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο κ. Νικολάου ανέφερε πως «δεν μπορεί να υπάρξει εφησυχασμός γιατί ο πληθυσμός είναι ακόμη μικρός, οι απειλές είναι πάρα πολλές και πρέπει ο κόσμος να είναι πολύ προσεκτικός όταν εντοπίζει φώκια να μην την ενοχλεί».

Όπως εξήγησε, μπορεί να την απολαμβάνει από μια απόσταση, να την φωτογραφίσει, αλλά σε καμία περίπτωση να μην προσπαθεί να την πλησιάσει και επίσης πρέπει να αποφεύγεται η είσοδος σε σπήλαια.

Τα τελευταία 14 χρόνια, είπε, «έχουμε σχεδόν κάθε χρόνο γεννήσεις κάτι που δεν είχαμε παλιά». Συγκεκριμένα, ανέφερε, έχουμε δύο με τρία νεογέννητα κάθε χρόνο. Οι γεννήσεις αυτές είναι σε όλες τις περιοχές, πρόσθεσε, αφού ξεκινούν από τον Ακάμα, πάνε στο Ακρωτήρι Λεμεσού και καταλήγουν στην Αγία Νάπα.

Ο κ. Νικολάου εξήγησε ότι στο πλαίσιο του προγράμματος διατηρούν βάση δεδομένων στην οποία καταγράφονται πληροφορίες για ολόκληρη την ακτογραμμή. Πρόσθεσε ότι λαμβάνουν πληροφορίες από ψαράδες, από το κοινό αλλά και από ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στην θάλασσα.

«Έχουμε μια εθνική βάση δεδομένων και βλέπουμε ότι τα ζώα κινούνται σε όλο το θαλάσσιο χώρο της Κύπρου», είπε.

Απαντώντας σε ερώτηση ανέφερε ότι το πρόγραμμα παρακολούθησης του είδους το εφαρμόζουν από το 2011. Το πρόγραμμα, είπε, «έχει χαρτογραφήσει όλα τα σπήλαια τα οποία χρησιμοποιεί το είδος, είτε για ξεκούραση, είτε για αναπαραγωγή». Πρόσθεσε ότι «όλα αυτά τα σπήλαια παρακολουθούνται με συστήματα παρακολούθησης, κάμερες μέσω των οποίων μπορούμε να ξέρουμε ποια ζώα και σε τι συχνότητα επισκέπτονται τα σπήλαια αυτά».

Όπως εξήγησε, επειδή ο πληθυσμός μας είναι μικρός (20- 22 ζώα), ξέρουν ακριβώς το κάθε ζώο ξεχωριστά.

Στις φώκιες συνέχισε, έχουν δώσει και ονόματα και έδωσε το παράδειγμα της Αριάδνης, την οποία παρακολουθούν και γνωρίζουν πότε μπαίνει στην σπηλιά της Πέγειας. Μπορούμε λοιπόν, ανέφερε, «να ξέρουμε τα ζώα πού κινούνται, αν αναπαράγονται, αν ξεκουράζονται, τι ώρες μπαίνουν, και τι ώρες βγαίνουν και από τι απειλούνται ή διαταράσσονται, καθώς και εάν μπαίνει κόσμος μέσα, αν βγάζει φωτογραφίες και λοιπά».

Επιπρόσθετα, είπε, μπορούν να  εντοπίσουν τις παρενοχλήσεις που υπάρχουν και τους κινδύνους σε αυτά τα σπήλαια, σημειώνοντας πως αυτή είναι μια πολύ σημαντική δράση, το να ξέρεις δηλαδή που κινούνται τα ζώα αλλά και που ξεκουράζονται.

Η φώκια, εξήγησε, είναι μεν θαλάσσιο είδος αλλά για να ξεκουραστεί και να αναπαραχθεί χρειάζεται ξηρά, όπως είναι οι παραλίες και τα θαλάσσια σπήλαια. Δηλαδή, πρόσθεσε, «πρόκειται για προφυλαγμένα σπήλαια τα οποία καταλήγουν μέσα σε παραλία και είναι εκεί που γεννούν και γαλουχούν τα μικρά τους».

Αναφερόμενος στην παρουσία της φώκιας στην Πάφο, ο κ. Νικολάου είπε ότι ξεκινούν από το βόρειο μέρος του Ακάμα όπου εκεί υπάρχουν δύο σπήλαια, στην συνέχεια δυτικά του Ακάμα υπάρχει ένα σπήλαιο κοντά στο ακρωτήρι του Γερόνησου προς το Αρναούτι και μετά έχουν τις σπηλιές της Πέγειας.

Ερωτηθείς για τον αριθμό των τελευταίων γεννήσεων, ο κ. Νικολάου ανέφερε πως είχαν δύο γεννήσεις 2024- 2025, προσθέτοντας πως τα ζώα γεννούν τέλος του χρόνου. «Βασικά είχαν δύο γεννήσεις, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, εκ των οποίων ένα αρσενικό και ένα θηλυκό», είπε.

Στη μία από τις δύο περιπτώσεις η μητέρα πέθανε στη γέννα, ανέφερε, προσθέτοντας ότι «ακολούθησε μια έντονη προσπάθεια για να βρούμε το νεογέννητο, το οποίο εντοπίστηκε εξαντλημένο». «Την επόμενη ημέρα στάλθηκε στην Ελλάδα, η οποία διαθέτει Κέντρο Εξειδικευμένο Περίθαλψης για να τύχει περίθαλψης και να καταφέρει να μεγαλώσει», είπε. «Τις επόμενες μέρες αναμένεται να έρθει στην Κύπρο για να απελευθερωθεί πίσω στην θάλασσα», ανέφερε.

Σε ερώτηση για τον αριθμό των φωκιών που βρίσκονται στην Κύπρο, ο κ. Νικολάου απάντησε ότι έχουμε 20-22 ζώα, προσθέτοντας ωστόσο πως επειδή στην Κύπρο τα ζώα κινούνται και στα κατεχόμενα υπάρχει ένα κενό στον ακριβή αριθμό με τα κατεχόμενα.

Δηλαδή όπως εξήγησε δεν γνωρίζουν ίσως για την ύπαρξη κάποιων ζώων στα κατεχόμενα, πόσο καιρό διαμένουν εκεί, εάν έρχονται πίσω, ή αν υπάρχει ένας μικρός πληθυσμός στα κατεχόμενα που δεν έρχεται στις ελεύθερες περιοχές.

Κληθείς να σχολιάσει κατά πόσο η  αρνητική εικόνα των δεκαετιών πριν το 1990 έχει ανατραπεί ο κ. Νικολάου ανέφερε πως «έχει ανατραπεί αλλά με μια επιφύλαξη διότι έχουμε θνησιμότητα, έχουμε νεκρά ζώα».

Πρόσθεσε πως στην θάλασσα υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι και απειλές, σημειώνοντας ότι «η μεγαλύτερη απειλή είναι τα αλιευτικά εργαλεία, δηλαδή ένα ζώο μπορεί να πιαστεί πάνω στα δίκτυα». Αυτό, εξήγησε, αφορά κυρίως τα νεαρά ζώα που μόλις απογαλακτιστούν είναι άπειρα, μπορεί να δουν ένα ψάρι πάνω στο δίχτυ και να πάνε να το πιάσουν και να μπλεχτούν. Ενώ, πρόσθεσε, ένα μεγάλο ζώο, των 250 κιλών, έστω και αν πάει στο δίχτυ ξέρει πως να τραβήξει το ψάρι άρα δεν θα μπλεχτεί πάνω.

Σε σχέση με τους θανάτους των φωκιών και τι καταδεικνύουν οι μελέτες ο κ. Νικολάου είπε πως οι θάνατοι σύμφωνα με μελέτες τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα είναι ζώα του πρώτου χρόνου και του δεύτερου χρόνου δηλαδή τα νεαρά τα άπειρα ζώα . Επειδή, όπως είπε, «έχουμε θανάτους, ο πληθυσμός δεν έχει εντυπωσιακή αύξηση». Ωστόσο, συμπλήρωσε, «εάν κρίνουμε με προηγούμενες δεκαετίες η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί αφού αυτή την στιγμή όποιος βγει στην θάλασσα μπορεί να δει άνετα φώκια ενώ τα προηγούμενα 15 χρόνια αυτό δεν συνέβαινε».

Ο κ. Νικολάου σημείωσε ακόμη πως μπροστά από τα σπήλαια τα οποία έχουν χαρτογραφήσει έχουν απαγορεύσει τα πάντα, όπως την αλιεία, την διέλευση πλωτών σκαφών και ταχύπλοων σκαφών. Όλες οι σπηλιές έχουν ένα καθεστώς προστασίας στο χερσαίο μέρος, είπε, σημειώνοντας πως απαγορεύονται οποιεσδήποτε αναπτύξεις πάνω από τις σπηλιές, όπως ξενοδοχεία και επαύλεις, διότι είναι περιοχές Νατούρα.

«Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus, που είναι ένα από τα σπανιότερα είδη φώκιας στον κόσμο, και αποτελεί και το σπανιότερο θαλάσσιο θηλαστικό της Ευρώπης και βεβαίως της Κύπρου, επανακάμπτει τα τελευταία χρόνια», ανέφερε.

«Τα προγράμματα που έχουν εφαρμοσθεί και η ευαισθησία που έχουν επιδείξει διάφοροι φορείς έχουν οδηγήσει σε εκπληκτικά αποτελέσματα», σημείωσε.

ΚΥΠΕ