Ο Καθηγητής Ματθαίος Σανταμούρης εξηγεί τους λόγους που επιδεινώνεται η υπερθέρμανση στις πόλεις
Για την αστική κλιματική μεταβολή που αποτελεί την κύρια απειλή για την κοινωνική συνοχή, την οικονομική ευημερία, την περιβαλλοντική ποιότητα και την αστική ανθεκτικότητα, θα μιλήσει ο διακεκριμένος καθηγητής Ματθαίος Σανταμούρης, σε ειδική τελετή στο Πανεπιστήμιο Κύπρου με αφορμή την Αναγόρευσή του σε Επίτιμο Διδάκτορα της Πολυτεχνικής Σχολής. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης που θα πραγματοποιηθεί στις 7μ.μ., την Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2024, στην αίθουσα «Εύη Σοφιανού» στην Πανεπιστημιούπολη, ο κ. Σανταμούρης θα εξηγήσει τις πολιτικές και τις τεχνολογίες ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Εκπρόσωπο Τύπου του Πανεπιστημίου Κύπρου, Δόξα Κωμοδρόμου, ο κ. Σανταμούρης μίλησε για την επιστημονική του πορεία και τις προσπάθειές του, τονίζοντας τη σημασία της διαρκούς μάθησης και δημιουργίας. «Ο δρόμος από την πληροφόρηση στη δημιουργία είναι συχνά μακρύς και δύσκολος. Η επαφή με νέες πληροφορίες αποτελεί μια πρόκληση που σε ωθεί να διερευνήσεις την κρυμμένη πραγματικότητα», ανέφερε. Ο καθηγητής υπογράμμισε επίσης τη σημασία της βαθιάς μελέτης και σκέψης, που με επιμονή μπορεί να οδηγήσει σε στέρεη γνώση και καινοτομία.
Γιατί αυξάνεται η θερμοκρασία στις πόλεις της Κύπρου
Σχετικά με την αστική υπερθέρμανση και τη διαχείριση της τοπικής κλιματικής αλλαγής, ο κ. Σανταμούρης επισήμανε ότι κάθε πόλη έχει μοναδικές θερμικές προκλήσεις, οι οποίες οφείλονται σε πλήθος παραγόντων. «Οι πόλεις της Κύπρου αντιμετωπίζουν υψηλές θερινές θερμοκρασίες λόγω της γεωγραφικής τους θέσης. Επιπλέον, η χρήση υλικών που απορροφούν έντονα την ηλιακή ακτινοβολία, όπως η άσφαλτος, η σημαντική παραγωγή ανθρωπογενούς θερμότητας από τα αυτοκίνητα, η έλλειψη πράσινου, καθώς και η υψηλή πυκνότητα δόμησης συμβάλλουν στην περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας», εξήγησε. Ιδιαίτερα στις παράκτιες πόλεις, η θαλάσσια αύρα περιορίζεται από τη δόμηση και τα ψηλά κτίρια, γεγονός που μειώνει τη φυσική ψύξη.
Οι καύσωνες της Ανατολικής Μεσογείου επιδεινώνουν την υπερθέρμανση στην Κύπρο
Ο καθηγητής τόνισε ότι η αυξανόμενη συχνότητα και ένταση των καυσώνων στην Ανατολική Μεσόγειο εντείνει την υπερθέρμανση στην Κύπρο. Σύμφωνα με μελέτες, είναι εφικτό να μειωθεί η μέγιστη υπερθέρμανση κατά 3-4 βαθμούς μέσω διαφόρων στρατηγικών. «Οι πιο αποτελεσματικές τεχνολογίες θερμικής ανάσχεσης περιλαμβάνουν τη σκίαση δημόσιων χώρων, τη χρήση ψυχρών και υπέρψυχρων υλικών, την εκτεταμένη φύτευση, και τον περιορισμό της ανθρωπογενούς θερμότητας», σημείωσε. Παράλληλα, αναφέρθηκε στην ανάγκη δημιουργίας αεραγωγών κυκλοφορίας αέρα στις πόλεις, ειδικά στις παράκτιες περιοχές.
Τα οφέλη από τη μείωση της θερμοκρασίας
Η μείωση της θερμοκρασίας στις πόλεις της Κύπρου, σύμφωνα με τον κ. Σανταμούρη, θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης για κλιματισμό, ελάφρυνση του ηλεκτρικού φορτίου, μείωση της θερμικής θνησιμότητας και της νοσηλείας, και βελτίωση της παραγωγικότητας. Επίσης, θα προάγει τις γνωστικές ικανότητες των μαθητών και φοιτητών, ενώ θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής, ειδικά για τους πολίτες χαμηλού εισοδήματος.
Εμπόδια στην εφαρμογή στρατηγικών κλιματικής αναβάθμισης
Ο κ. Σανταμούρης αναφέρθηκε και στα μεγαλύτερα εμπόδια για την εφαρμογή στρατηγικών κλιματικής αναβάθμισης στις πόλεις,που είναι η έλλειψη γνωστικής επάρκειας και βούλησης από τους τοπικούς άρχοντες, καθώς και η διοικητική αδυναμία. Σε ανεπτυγμένες χώρες, όπου οι πολίτες απαιτούν βελτίωση της ποιότητας ζωής και οι διοικήσεις διαθέτουν την κατάλληλη πληροφόρηση, οι στρατηγικές θερμικής ανάσχεσης είναι υψηλής προτεραιότητας. Ωστόσο, σε άλλες περιπτώσεις, η απουσία ενεργού ζήτησης από την κοινωνία και η διοικητική ανεπάρκεια οδηγούν σε επιφανειακές και αναποτελεσματικές λύσεις.
Η τοπική και γενική κλιματική μεταβολή έχει δραματικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής των πολιτών αυξάνοντας την κατανάλωση ενέργειας και υποβαθμίζοντας την εσωτερική και εξωτερική ποιότητα στο δομημένο περιβάλλον. Η ανάπτυξη τεχνολογιών που συντελούν στην ενεργειακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος είναι πλέον αναγκαία πάρα ποτέ.
Η έρευνα που πραγματοποιεί ο Καθηγητής με τους συνεργάτες του, στοχεύει αφενός να μειώσει στο μέγιστο την υπερθέρμανση των πόλεων, καθώς και να εξασφαλίσει κτίρια και οικισμούς μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης και ύψιστης περιβαλλοντικής ποιότητας. Παράλληλα, εργάζονται ώστε να αναπτυχθούν τεχνολογίες μικρού κόστους, ώστε να προστατευθούν οι πολίτες χαμηλού εισοδήματος κυρίως στις αναπτυσσόμενες αλλά και στις ανεπτυγμένες χώρες από την κλιματική μεταβολή και την υπερθέρμανση.
