Στον άμεσο τερματισμό των εργασιών εγκατάστασης και στην αποξήλωση πυλώνων και καλωδίων που εγκατέστησε για τη σύνδεση αιολικού πάρκου στα Κελλιά Λάρνακας με το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στην Αθηένου, καλείται να προχωρήσει η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου, μετά τη διαπίστωση παράβασης νομικά δεσμευτικών και ουσιωδών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης που εκδόθηκε το 2019, εντός κρατικής δασικής γης και της Ζώνης Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) Περιοχή Κόσιης – Παλλουρόκαμπου. Αυτό καταγράφεται σε επιστολή του Τμήματος Περιβάλλοντος (ΤΠ) προς την ΑΗΚ, ημερομηνίας 6/8/2024.
Παρότι η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας (ΥΘΠ) υπέδειξε στην ΑΗΚ τον Μάιο 2022 την ανάγκη υποβολής Μελετών Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) για την εγκατάσταση νέου εναέριου δικτύου μέσης και υψηλής τάσης εντός προστατευόμενων περιοχών του Δικτύου Natura 2000, στην περίπτωση της σύνδεσης του αιολικού πάρκου με το πλησιέστερο δίκτυο διανομής ηλεκτρισμού, η ΑΗΚ δεν ακολούθησε τις υποδείξεις της ΥΘΠ. Πλέον, ΥΘΠ και ΤΠ ζητούν την υποβολή έκθεσης αναφοράς για παράβαση νομικά δεσμευτικών και ουσιωδών όρων της περιβαλλοντικής έγκρισης για το υπό κατασκευή αιολικό πάρκο στα Κελλιά Λάρνακας. Παράλληλα, ζητείται ο άμεσος τερματισμός των εργασιών εγκατάστασης και η αποξήλωση των πυλώνων και καλωδίων που εμπίπτουν εντός της ΖΕΠ Περιοχή Κόσιης – Παλλουρόκαμπου, καθώς και η υποβολή του σχεδιασμού της προτεινόμενης επέκτασης του εναέριου δικτύου μέσης τάσης της ΑΗΚ σε ΕΟΑ.
Στην επιστολή της ΥΘΠ, ημερομηνίας 17/5/2022, προς την ΑΗΚ, με θέμα την εγκατάσταση νέου δικτύου σε περιοχές προστασίας, τονίζεται ότι θα πρέπει να γίνεται μόνο όταν αυτό είναι απόλυτα αναγκαίο και μόνο όταν υπάρχουν οι σχετικές άδειες και εφόσον διεξάγονται εκ των προτέρων οι απαραίτητες μελέτες ΕΟΑ, για έργα που δύναται να επιφέρουν σημαντικά αρνητικές επιπτώσεις σε προστατευόμενες περιοχές και είδη καθορισμού του δικτύου Natura 2000, όπως προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία. «Εντός τέτοιων περιοχών προστασίας εισήγησή μας είναι όπως εάν η σύνδεση είναι απαραίτητη, αυτή να γίνεται υπόγεια, ακολουθώντας το υφιστάμενο οδικό δίκτυο και όχι υπέργεια», συμπληρώνει η ΥΘΠ.
Επιπρόσθετα, για σκοπούς άμβλυνσης των επιπτώσεων από πρόσκρουση ή/και ηλεκτροπληξία ειδών πτηνοπανίδας στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, φαινόμενο το οποίο έχει παρατηρηθεί και επιφέρει θανάτωση σημαντικών ειδών και κυρίως μεγάλων αρπακτικών, η ΥΘΠ εισηγείται, μεταξύ άλλων, στην ΑΗΚ όπως όλα τα έργα εντός περιοχών προστασίας θα πρέπει να αξιολογούνται ως προς τις περιβαλλοντικές τους επιπτώσεις, με βάση τις ισχύουσες διαδικασίες. Περαιτέρω, η ΥΘΠ εισηγείται όπως τυχόν εγκατάσταση νέου δικτύου ηλεκτροδότησης εντός περιοχών του δικτύου Natura 2000 που έχουν καθοριστεί για την πτηνοπανίδα, θα πρέπει να είναι υπόγειο, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων.
Στις 30/7/2024 η ΑΗΚ ενημέρωσε το ΤΠ για την πορεία των δύο γραμμών που σχεδιάστηκαν για τη διασύνδεση του αιολικού πάρκου. Σύμφωνα με την ΑΗΚ, η μελέτη έχει προχωρήσει για κατασκευή εφόσον είχαν συμπληρωθεί όλες οι συγκαταθέσεις και οι κυβερνητικές εγκρίσεις, όπως προβλέπει η σχετική νομοθεσία. Στην ίδια επιστολή, η ΑΗΚ σημείωνε ότι προτίθεται, εάν απαιτηθεί από το ΤΠ, να εγκαταστήσει εξ ολοκλήρου μονωμένους εναέριους αγωγούς σε όλο το υπό κατασκευή δίκτυο που εμπίπτει στην περιοχή του Δικτύου Natura 2000. Η ΑΗΚ διαβεβαίωσε, επίσης, γραπτώς το ΤΠ ότι σταμάτησε τις εργασίες εγκατάστασης του νέου εναέριου δικτύου μέσης τάσης στην περιοχή χωροθέτησης του αιολικού πάρκου, μετά και από τις αντιδράσεις διαφόρων μη κυβερνητικών οργανώσεων για την προστασία τις φύσης.
Η ΥΘΠ, με επιστολή ημερομηνίας 5/8/2024, αναφέρεται στη διασύνδεση του προτεινόμενου έργου με το εναέριο δίκτυο διανομής μέσης τάσης, ενώ λαμβάνει και υπόψη σειρά όρων της έκθεσης ΕΟΑ, οι οποίοι δεν έχουν τηρηθεί. Επισημαίνει ότι θα πρέπει να ενημερωθούν όλοι οι αρμόδιοι ότι οι εργασίες κατασκευής και διασύνδεσης του αιολικού πάρκου δεν θα προχωρήσουν, μέχρις ότου ολοκληρωθούν τα πιο κάτω:
α) Να υποβληθεί προς αξιολόγηση έκθεση αναφοράς από τον κύριο του έργου του αιολικού πάρκου σε σχέση με όλους τους όρους της έκθεσης ΕΟΑ, οι οποίοι δεν έχουν τηρηθεί. Η έκθεση αναφοράς να περιλαμβάνει προτάσεις προς αξιολόγηση για λήψη μέτρων και δράσεις αντιμετώπισης των επιπτώσεων για κάθε όρο που δεν έχει τηρηθεί.
β) Σε περίπτωση που δεν υλοποιείται στην ολότητα του ο όρος που αφορά την υπογειοποίηση όλων των καλωδίων, να εκπονηθεί μελέτη ΕΟΑ από την ΑΗΚ, η οποία είναι ο κύριος του έργου σύνδεσης του αιολικού πάρκου με το εναέριο δίκτυο διανομής μέσης τάσης, όπως προνοείται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Αποξήλωση πυλώνων και καλωδίων εντός προστατευόμενης περιοχής
Ο σχεδιασμός του νέου εναέριου δικτύου μέσης τάσης, για σκοπούς σύνδεσης του αιολικού πάρκου με το δίκτυο διανομής της ΑΗΚ, διατρέχει σημαντικό μήκος της ΖΕΠ Περιοχή Κόσιης – Παλλουρόκαμπου, η οποία έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000. Συνεπώς, έπρεπε να είχε υποβληθεί μελέτη ΕΟΑ προς αξιολόγηση από την Περιβαλλοντική Αρχή, σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 16 του περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και της Άγριας Ζωής Νόμου του 200. Αυτό αναφέρει το ΤΠ σε επιστολή προς την ΑΗΚ, ημερομηνίας 6/8/2024 σημειώνοντας ότι «επιβάλλεται καταρχήν αποξήλωση του τμήματος των εναέριων γραμμών που έχουν εγκατασταθεί εντός των ορίων της ΖΕΠ». Για σκοπούς ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων, ιδιαίτερα στην πτηνοπανίδα, το ΤΠ σημειώνει ότι η κατεδάφιση του έργου θα πρέπει να υλοποιηθεί εκτός της περιόδου Φεβρουάριου έως μέσα Ιουλίου, που αποτελεί την κύρια περίοδο φωλεοποίησης και αναπαραγωγής.
Επιπρόσθετα, το ΤΠ καλεί την ΑΗΚ να προχωρήσει στην υποβολή νέου σχεδιασμού της νέας γραμμής σύνδεσης του αιολικού πάρκου με το δίκτυο διανομής της ΑΗΚ, λαμβάνοντας δεόντως υπόψη τον όρο που έχει τεθεί για υπογειοποίηση όλων των καλωδίων. Αναλόγως της νέας όδευσης, θα αξιολογηθεί κατά πόσον χρειάζεται να υποβληθεί μελέτη ΕΟΑ, η οποία να λαμβάνει δεόντως υπόψη τις δυνητικά σημαντικές επιπτώσεις στα είδη χαρακτηρισμού της ΖΕΠ, τόσο κατά την κατασκευή, όσο και κατά τη λειτουργία του αιολικού πάρκου και του νέου δικτύου μέσης τάσης.
Μάλιστα, το ΤΠ αναφέρεται και στους όρους αποξήλωσης, σημειώνοντας ότι η ΑΗΚ φέρει ακέραιη την ευθύνη για την τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, μέτρων και περιορισμών. Σημειώνεται ότι σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο, το ΤΠ μπορεί να επιβάλει νέους περιβαλλοντικούς όρους για την προστασία του περιβάλλοντος και των οποίων η τήρηση να είναι υποχρεωτική από την ΑΗΚ, χωρίς την απαίτηση οποιοσδήποτε αποζημίωσης από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Περαιτέρω, σημειώνεται ότι η ΑΗΚ υποχρεούται να διασφαλίσει ότι θα αποκαταστήσει το φυσικό περιβάλλον, όσο το δυνατόν πιο όμοια με την προηγούμενη του κατάσταση. Στους όρους σημειώνεται ότι δεν θα εκτελούνται εργασίες αποξήλωσης εντός της κύριας περιόδου φωλεοποίησης των πτηνών, μεταξύ των μηνών Φεβρουάριου και μέσα Ιουλίου. Τίθεται, επίσης, όρος, με βάση τον οποίο, κατά την εκτέλεση των εργασιών αποξήλωσης, δεν πρέπει να γίνει καμία επέκταση και διαπλάτυνση των υφιστάμενων δρόμων.
Πηγή: Philenews/Άγγελος Νικολάου
