Επιφυλάξεις αναφορικά με το ζήτημα του Great Sea Interconnector εκφράζουν σύνδεσμοι μέλη της ΟΕΒ που σχετίζονται με την Ενέργεια και οι οποίοι διαφοροποιούνται από το υπόμνημα της ΟΕΒ για το θέμα, η οποία έκανε λόγο ότι το καλώδιο πρέπει να γίνει “πάση θυσία”.
Σχετική ανακοίνωση υπογράφουν ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΣΑΗ), ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΠΑ.ΣΥ.Ε.ΕΝ), ο Σύνδεσμος Εταιρειών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας Κύπρου (ΣΕΑΠΕΚ), η Wind Energy Alliance και ο Σύνδεσμος Υδρογόνου Κύπρου (ΣΥΚ).
Στην ανακοίνωσή τους αναφέρουν ότι δεν διαφωνούν δογματικά σε διασύνδεση της Κύπρου με το υπόλοιπο δίκτυο της Ευρώπης. “Σαφέστατα αναγνωρίζουμε ότι μία διασύνδεση θα επιφέρει αρκετά οφέλη για τη χώρα μας, τα οποία επισημαίνονται στο υπόμνημα που στάλθηκε από την ΟΕΒ προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας”, επισημαίνουν.
Ωστόσο, σημειώνουν ότι ενώ συμφωνούν με κάποια από τα σημεία που αναφέρονται στο υπόμνημα της ΟΕΒ, διαφοροποιούν τη θέση τους ότι το καλώδιο πρέπει να γίνει «πάση θυσία» και τονίζουν εκ νέου τους βασικούς τους προβληματισμούς. “Θεωρούμε ότι ο τρόπος με τον οποίο προωθείται η υλοποίηση του έργου, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους και σωρεία προβλημάτων, τα οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε, αντίθετα οφείλουμε να τα επισημάνουμε”, επισημαίνουν
Αρχικά, οι σύνδεσμοι αναφέρουν ότι το ρίσκο και το βάρος των επιπτώσεων που προκύπτουν από τυχόν τροποποιήσεις στην υλοποίηση του έργου και οποιαδήποτε τεχνικά και γεωπολιτικά ρίσκα, θα πρέπει να τα επωμίζεται ο ιδιώτης επενδυτής και όχι ο καταναλωτής. “Πρέπει να οριστικοποιηθεί το τελικό κόστος κατασκευής του έργου και ότι τυχόν υπερβάσεις θα βαρύνουν τον επενδυτή”, σημειώνεται.
Επιπλέον, οι σύνδεσμοι ζητούν, σε περίπτωση καθυστέρησης στην υλοποίηση, ο φορέας να καταβάλει τις αντίστοιχες κυρώσεις. “Η Κυπριακή Κυβέρνηση οφείλει να εξασφαλίσει τις απαραίτητες εγγυήσεις και ασφαλιστικές δικλείδες από τον επενδυτή, διασφαλίζοντας ότι η οικονομική ευθύνη και οι κίνδυνοι δεν θα μετακυληθούν στους Κύπριους καταναλωτές”, αναφέρεται.
Σε ένα δεύτερο σημείο, οι σύνδεσμοι που υπογράφουν την επιστολή σημειώνουν ως “αδικαιολόγητη και παράλογη” την καταβολή οποιουδήποτε πάγιου τέλους από τον Κύπριο καταναλωτή πριν την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου. Επιπλέον, αναφέρουν ότι η οικονομική βιωσιμότητα και οι χρηματικές εισροές του έργου πρέπει να προέρχονται αποκλειστικά από την εμπορική του χρήση και δραστηριότητα. “Ο Κύπριος καταναλωτής δεν μπορεί να επωμίζεται το τεράστιο και ανεξέλεγκτο κόστος αυτής της χρήσης. Οποιαδήποτε υποσχόμενα οφέλη για τους καταναλωτές, πρέπει να είναι σαφή και μετρήσιμα”, σημειώνεται.
Όσον αφορά τυχόν συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο έργο, με κεφάλαιο €100 εκ., οι σύνδεσμοι σημειώνουν ότι πρέπει να αξιολογηθούν σοβαρά οι πολύ σημαντικές αβεβαιότητες του έργου σχετικά με το συνολικό κόστος, τον χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης, το όφελος για τον Κύπριο καταναλωτή και οι κίνδυνοι επιβάρυνσης του δημόσιου χρέους σε περίπτωση αποτυχίας ή καθυστερήσεων. Αναμένοντας τα αποτελέσματα της αξιολόγησης της μελέτης κόστους – οφέλους, η Κυβέρνηση θα ήταν χρήσιμο να εξετάσει εάν η λύση της χορηγίας αποτελεί προτιμότερη επιλογή από την επενδυτική συμμετοχή, καθώς έτσι αποφεύγει την ανάληψη των σχετικών ρίσκων, αναφέρουν.
Επιπλέον, στην επιστολή αναφέρεται ότι ο διαμοιρασμός του κόστους, 63% επιβάρυνση για την Κύπρο και 37% για την Ελλάδα, είναι “άδικος και αδικαιολόγητος”, καθώς το όφελος της λειτουργίας του έργου θα ευνοήσει πολύ περισσότερο του Έλληνες παραγωγούς που θα εξάγουν την περίσσια τους ενέργεια στην Κύπρο.
Ακόμα, αναφέρεται ότι η υλοποίηση και ανεξέλεγκτη λειτουργία του έργου Great Sea lnterconnector ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ενεργειακή αυτάρκεια και ασφάλεια της Κύπρου και συνάμα θέτει σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα πολλών επενδύσεων που έχουν γίνει μέχρι τώρα στην Κύπρο, καθιστώντας τις εφεδρικές με απροσδιόριστο οικονομικό αντίκτυπο.
“Είναι πολύ σημαντικό η ΡΑΕΚ και η Κυπριακή Δημοκρατία να διαμορφώσουν τις κατάλληλες πρόνοιες και να καθορίσουν τα όρια εισαγωγής ενέργειας στην Κύπρο, για τη διασφάλιση των πιο πάνω, αλλά και για την επίτευξη των εθνικών στόχων για την πράσινη μετάβαση. Κάθε κράτος, πρέπει να είναι αυτάρκες στην παραγωγή ενέργειας καθώς είναι θέμα εθνικής ασφάλειας”, αναφέρουν οι σύνδεσμοι.
Τονίζουν ότι η υλοποίηση του έργου Great Sea lnterconnector πρέπει να γίνει με προσεκτική αξιολόγηση των κινδύνων και των συνεπειών για τους Κύπριους καταναλωτές. Όπως αναφέρουν, οι προβληματισμοί που εκφράζουν δεν αποσκοπούν στο να εμποδίσουν την ανάπτυξη ή τη διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη, αλλά στο να διασφαλίσουν ότι αυτή η ανάπτυξη θα γίνει με τρόπο που να προστατεύει τα συμφέροντα των πολιτών και της εγχώριας αγοράς. “Η Κύπρος δεν μπορεί να αντέξει ένα ακόμη έργο που θα επιφέρει ανισότητες και θα δημιουργήσει οικονομικές επιβαρύνσεις για τους καταναλωτές”, σημειώνουν.
“Καλούμε λοιπόν την Κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς να εξετάσουν σοβαρά τις συνέπειες πριν προχωρήσουν και να διασφαλίσουν ότι οι όροι υλοποίησης του έργου θα είναι τέτοιοι που να προασπίζουν τα συμφέροντα των πολιτών και να συμβάλλουν πραγματικά στην ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική βιωσιμότητα της χώρας μας”, καταλήγουν.
ΚΥΠΕ
