Η Η Λάρνακα θα είναι η πρώτη παραθαλάσσια κοινότητα της Κύπρου, η οποία θα αποκτήσει σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και σχέδιο εκκένωσης για τσουνάμι και θα αναγνωριστεί ως «Tsunami Ready”.
Αυτό έγινε μετά την επιλογή της πόλης για συμμετοχή στο πρόγραμμα CoastWAVE το οποίο συντονίζει και χρηματοδοτεί η IOC-UNESCO (Διακυβερνητική Ωκεανoγραφική Επιτροπή της Unesco) με τοπικό συντονιστή το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης.
Η αναγνώριση μιας παραθαλάσσιας κοινότητας ως Tsunami-Ready γίνεται με την έννοια της καλύτερης δυνατής προετοιμασίας της, μέσω στρατηγικών ευαισθητοποίησης, δημιουργίας σχετικών υποδομών, κατάρτισης σχεδίων δράσης και ετοιμότητας με στόχο την ελαχιστοποίηση της απώλειας ζωών.
Η Κύπρος συμπορεύεται σ’ αυτή την προσπάθεια με το Δήμο Λάρνακας με άλλες κοινότητες από Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Μάλτα, Ισραήλ, Αίγυπτο και Μαρόκο. Μέχρι στιγμής μόνο δύο παραθαλάσσιες κοινότητες της περιοχής Μεσογείου – Βόρειου Ατλαντικού έχουν αναγνωριστεί ως Tsunami-Ready (Κάννες και Αλεξάνδρεια).
Όπως ανακοινώθηκε και από την Unesco, οι σχετικές εργασίες της ομάδας Σεισμολογίας του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης, η οποία ηγείται της προσπάθειας για την ανακήρυξη της Λάρνακας σε πόλη “Tsunami Ready”, άρχισαν το 2021.
Ήδη πραγματοποιήθηκαν στη Λάρνακα πολλαπλά σχετικά εργαστήρια με την εμπλοκή των αρμόδιων τοπικών φορέων στο πλαίσιο του CoastWAVE τα οποία αφορούσαν τις σχεδιαστικές παραμέτρους για τον καθορισμό της ζώνης κινδύνου της Λάρνακας και την διαμόρφωση σχεδίου εκκένωσης της σε περίπτωση που οι Κυπριακές Αρχές λάβουν προειδοποίηση για πιθανό επερχόμενο τσουνάμι και κριθεί απαραίτητη η εκκένωση.
Έχει επίσης πραγματοποιηθεί η πρώτη άσκηση ετοιμότητας επί χάρτου. Θα ακολουθήσουν και πρακτικές ασκήσεις εκκένωσης με τη συμμετοχή σχολείων και άλλων κρίσιμων ομάδων πληθυσμού.
Η Λάρνακα, ως περιοχή, έχει επιλεχτεί για το χαμηλό υψόμετρο και επίπεδη τοπογραφία της (μέγιστη τρωτότητα στο τσουνάμι), την ανάπτυξη και μεγάλη επισκεψιμότητα του παραλιακού μετώπου ολόχρονα και για το γεγονός ότι στο παραλιακό μέτωπο της υπάρχουν εξαιρετικά κρίσιμες υποδομές όπως είναι το αεροδρόμιο.
Η Λάρνακα είναι η πρώτη υποψήφια Tsunami-Ready παραθαλάσσια κοινότητα της περιοχής Μεσογείου – Βόρειου Ατλαντικού η οποία χρησιμοποιεί υψηλής ευκρίνειας προσομοιώσεις σε τοπικό επίπεδο για σκοπούς εκπόνησης σχεδίων εκκένωσης.
Οι βασικοί πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίζεται η ετοιμασία της Λάρνακας από το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης για να είναι έτοιμη να ανταποκριθεί με εκκένωση του πληθυσμού σε περίπτωση κινδύνου από τσουνάμι είναι:
- η χαρτογράφηση της ζώνης κινδύνου,
- ο καταρτισμός σχεδίου εκκένωσης της ζώνης κινδύνου του παραλιακού μετώπου, με σχεδιασμό κατάλληλων διαδρομών διαφυγής και σημείων συγκέντρωσης,
- ο σχεδιασμός και εγκατάσταση των απαραίτητων σημάνσεων στους δρόμους για ενημέρωση για το φαινόμενο και για το σχέδιο εκκένωσης κάθε περιοχής,
- η εγκατάσταση εξοπλισμού (όπως παλιρροιογράφος, σεισμογράφος, σειρήνες)
- η ανανέωση του εθνικού σχεδίου αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών του Υπουργείου Εσωτερικών για συμπερίληψη ειδικού σχετικού σχεδίου για τσουνάμι,
- πολλαπλές δράσεις για την ευαισθητοποίηση, ενημέρωση, εκπαίδευση και ετοιμότητα των πολιτών, αρμόδιων τοπικών φορέων και του Δήμου γενικότερα
- η διερεύνηση αντίληψης του κινδύνου από την τοπική κοινωνία του Δήμου για κατάλληλη προσαρμογή των δράσεων ευαισθητοποίησης της κ.α.
Ήδη άρχισε η εγκατάσταση των σχετικών σημάνσεων στους δρόμους (σε μια υπο-περιοχή της ζώνης κινδύνου) οι οποίες θα καθοδηγούν τους πεζούς προς τις διαδρομές διαφυγής και τα σημεία συγκέντρωσης. Η εγκατάσταση των σημάνσεων σε όλη τη ζώνη κινδύνου όπως και ενημερωτικές πινακίδες με τους χάρτες εκκένωσης και σχετικές οδηγίες αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2024. Παράλληλα θα εγκατασταθούν σειρήνες και θα διανεμηθούν διάφορα ενημερωτικά φυλλάδια στους κατοίκους, προσαρμοσμένα σε διάφορες ηλικιακές ομάδες.
Πρόκειται για μια πολύπλευρη, πολυθεματική και συλλογική προσπάθεια, η οποία απαιτεί την πολύ στενή συνεργασία μεταξύ εθνικών και τοπικών αρχών, κρίσιμων φορέων, επιστημόνων πολλών διαφορετικών ειδικοτήτων και φυσικά των κατοίκων της Λάρνακας, οι οποίοι θα είναι και οι τελικοί αποδέκτες και χρήστες του συστήματος που δημιουργούμε.
Αναμένουμε ότι εντός του 2026 η Λάρνακα θα πάρει τον τίτλο “Tsunami Ready” από την Unesco και θα είναι όσο το δυνατόν καλύτερα προετοιμασμένη για την ασφάλεια των κατοίκων της, σε περίπτωση επηρεασμού της από τσουνάμι.
